خراسان جنوبی با ۴۶۵ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان از ظرفیت بالایی برای رونق تجارت خارجی با این کشور، پاکستان و آسیای میانه برخوردار است و صادرات مرزی باید بهعنوان یکی از اهرمهای مهم اقتصادی برای ایجاد اشتغال و توسعه روابط تجاری بیشتر مورد توجه واقع شود.
خراسان جنوبی با ۴ شهرستان مرزی نهبندان، سربیشه، درمیان و زیرکوه همین تعداد بازارچه مرزی دارد که هماکنون به غیراز بازارچه مرزی ماهیرود که در سربیشه فعال است، بقیه بازارچهها با اقدام یکجانبه افغانستان از اواخر سال ۹۳ تعطیل شد و تلاشها برای بازگشایی بازارچههای مرزی میان دو کشور ادامه داد. پیش از این هر سال بخشی از صادرات استان از طریق بازارچههای مرزی به افغانستان انجام میشد که این عامل نقش موثری در شکوفایی اقتصاد شرق ایران و ایجاد اشتغال در دو سوی مرز داشت. بازارچه ماهیرود بهعنوان مهمترین بازارچه استان تاکنون توانسته در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی مانند توسعه تجارت غیرنفتی موثر واقع شود. به اذعان برخی مسئولان استان مبنی بر رونق صادرات در مرز ماهیرود، روزانه بهطور میانگین بیش از ۳۰۰ کامیون حامل کالا از این مرز وارد افغانستان میشود.
نگاه توسعه محور به مرزها
مرزی بودن هر منطقهای علاوه بر اینکه یک فرصت است، تهدید هم میتواند باشد بنابراین خراسان جنوبی با توجه به ضریب امنیتی بالای مرزی و عوامل دیگر به عنوان یک فرصت مطرح است. به نظر میرسد از لحاظ اقتصادی آنطور که باید از این اهرم مهم اقتصادی برای ایجاد اشتغال و توسعه تجارت خارجی استفاده نشده است. باید به مرز بهعنوان یک برنامه توسعه محور نگاه کرد و برای رفع مشکل بیش از این تلاش شود. مسئولان خراسان جنوبی هم در این ارتباط پیگیر رفع مشکل برای رونق اقتصادی هستند. به گزارش ایرنا، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی درباره وضعیت صادرات از این استان میگوید: امسال روند صادرات در مجموع خوب بود و با توجه به مشوقهایی که در قالب کارگروه اقتصاد مقاومتی به وزارتخانه محول شد صادرکنندگان میتوانند از آن استفاده کنند. داوود شهرکی حضور در نمایشگاههای بینالمللی، اعطای کمک سود تسهیلات بانکی به صادرکنندگان کالا و خدمات، پرداخت بخشی از هزینه اجاره انبار شرکتهای صادراتی در خارج و پرداخت بخشی از هزینههای صدور ضمانتنامه و بیمهنامه صادراتی را بخشی از مشوقهای صادراتی ذکر کرده و با تاکید بر ضرورت تسهیل روند صادرات در استان میافزاید: دولت یازدهم نسبت به استانهای محروم ازجمله خراسان جنوبی نگاه حمایتی دارد که از آن جمله میتوان به معافیتهای مالیاتی ۱۰ساله و ۱۰۰درصد در استان اشاره کرد.
کاهش خامفروشی
به گفته شهرکی، تسهیل روند صادرات سبب میشود صادرکنندگان از خامفروشی بپرهیزند و ارزشافزوده و تولید صادرات محور بیشتری داشته باشند، در ضمن صادرات تنها کالا نیست بلکه میتواند خدمات، وسایل پزشکی، گردشگری و از این قبیل نیز باشد که با ارزآوری و درآمدزایی به رونق استان کمک میکند. وی با بیان اینکه دستگاههای مربوط در روند صادرات با همکاری و همدلی تلاش کنند موانعی که مانع فعالیتهای تجاری در مرز میشود را رفع کنند، ادامه میدهد: ضرورت تجهیز بازارچه، طراحی سایت و امکانات آن، مجتمع خدماتی رفاهی، احداث راه، برقرسانی، دایر کردن خط تلفن، ایجاد فیبر نوری و… ازجمله زیرساختهایی است که روند صادرات را تسهیل میکند که در این زمینه باید فضا برای حضور و وجود سرمایهگذار در استان آماده شود. شهرکی خاطرنشان میکند: برای تامین زیرساختها و تسهیل صادرات امسال اعتباری توسط مسئولان استانداری خراسان جنوبی که نگاه ویژهای به صادرات، رونق مرز و مرزنشینان، پایانه و بازارچههای مرزی دارند، در نظر گرفته شد. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی تصریح میکند: بخشی از اقدامات از جمله طراحی سایت ۲۵ هکتاری بازارچه مرزی ماهیرود باید توسط اداره بازارچههای مرزی با توجه به امکاناتی که لازم است، انجام شود و برای تامین امکانات و تجهیزات از خدمات بخش خصوصی که تعاونی مرزنشینان هم این ظرفیت را دارد، استفاده شود. وی با تاکید بر اینکه صرف نگاه کردن به بودجه دولتی زمان را در تجهیز بازارچه عقب میاندازد، خاطرنشان میکند: باید به امکانات بخش دولتی سرعت داد و از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرد.