یکی از بخشهای مهم و اثرگذار در اقتصاد کشور بخش معدن و صنایع معدنی است.
نقش معدن در اقتصاد کشورهای جهان منحصر به مشارکت در افزایش تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی نمیشود، بلکه سهم معناداری در ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش فقر در کشورها نیز دارد. معادن میتوانند یکی از کلیدهای اصلی دستیابی به آینده امیدبخش باشند. مشارکت موثر معدن و صنایع معدنی در اقتصاد کشورها میتواند به تامین اهداف توسعه پایدار کمک کند.
توازن نداشتن میزان و تنوع تولیدات معادن استان با نوع و ظرفیت واحدهای فرآوری مواد معدنی موجود در استان موجب شده علاوه بر اینکه استان از ارزشافزوده حاصل از فرآوری مواد معدنی بهره اندکی داشته باشد، تبعاتی نیز از قبیل تضییع مواد معدنی، تخریب منابع طبیعی بهدلیل انباشت ضایعات، استفاده نامطلوب از ذخیره و محرومیت از اشتغال ایجاد کند.
گزارشی که به کوشش پریسا عابدپور (رییس اداره امور معادن)، محمد نوجوان (رییس اداره امور صنایع معدنی) و فاطمه احمدپور (کارشناس بهرهبرداری معادن) تهیه شده، بر لزوم جلوگیری از تداوم خسارت یادشده تاکید دارد و همچنینبه ایجاد و توسعه واحدهای فرآوری و تبدیلی مواد معدنی اشاره کرده که جزو اولویتهای اصلی فعالیتهای معاونت امور معادن و صنایع معدنی استان آذربایجانغربی است و با تلاش و پیگیریهای انجامشده در ۳ سال اخیر اقدامهایی برای احداث اینگونه واحدها در معادن از قبیل احداث سنگبری در معادن مرمریت بسطام چایپاره، مرمریت بادکی چایپاره، تراورتن گنبد تکاب، مرمر آج واج سلماس، تراورتن قزل قشلاق تکاب و همچنین احداث واحد دانهبندی و تولید پودر سیلیس در معدن قوپی باباعلی سلماس و تولید کنسانتره آهن در معدن آهن اسکندیان سلماس شده است.
لازم به ذکر است در استان آذربایجانغربی ۸۰۵ واحد صنایع معدنی، در مجموع با اشتغالزایی ۲۱۷۳۷ نفر وجود دارد. بیشتر صنایع معدنی بزرگ موجود در استان شامل صنایع استحصال طلا، نقره، جیوه و سیانور سدیم، صنایع سیمان، صنایع تولید آجر (فشاری، ماشینی، نما)، صنایع تولید سفال (بلوکهای سفالی و آجر سفال)، واحدهای شستوشو و دانهبندی شن و ماسه، تولید آسفالت، تولید انواع محصولات بتنی و سیمانی و صنایع دانهبندی و فرآوری سیلیس است. در ضمن برخی از صنایع معدنی کوچک ولی مهم نیز شامل صنایع فراوری گچ، سیلیس، میکا، باریت و غیره است.