: برای رسیدن به اهداف صنعت فولاد در سند چشمانداز ۱۴۰۴ طرح جامع فولاد یک ضرورت بهشمار میرود. «طرح پایش طرح جامع فولاد کشور (۱۳۹۵۵)، الزامات توسعه صنایع معدنی و فولاد تحقق هدف سند چشمانداز کشور در افق ۱۴۰۴» که از سوی شرکت ملی فولاد و شرکت مهندسی بینالمللی فولادتکنیک انجام شده است،
به بررسی ضرورتهای رسیدن به اهداف چشمانداز و میزان واردات و صادرات، میزان تولید و مصرف و وضعیت سنگآهن و سایر نهادهای مربوط به فولاد پرداخته است.
واردات فولاد در ۱۰ ماه۹۴ نسبت به سال۹۵
به گزارش صمت، در این گزارش میزان واردات فولادی در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۴ مقایسه شده است. واردات محصولات فولادی در ۱۰ماه سال ۱۳۹۴ به میزان ۴/۵میلیون تن گزارش شده که در ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۵ به ۳/۹میلیون تن کاهش یافته است. بیشترین واردات مربوط به ورق آلیاژی و ورق نورد گرم بوده است. البته واردات ورق آلیاژی نیز نسبت به سال ۹۴ کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر، صادرات محصولات فولاد ۲/۳میلیون تن در سال ۹۴ بوده و در سال ۹۵ به یکمیلیون و ۷۴۰ هزار تن رسیده که بیشترین آمار صادرات به ورق گرم اختصاص یافته است. اما در این مدت تجارت فولاد خام و شمش افزایش قابل توجهی یافته و از ۱/۷میلیون تن در سال ۹۴ به ۲/۹میلیون تن در سال ۹۵ افزایش یافته است. واردات مواد معدنی و گندله نسبت به سال گذشته کاهش یافته اما صادرات سنگآهن از ۱۳/۷میلیون تن به ۱۵/۹میلیون تن افزایش یافته است، البته در دل این آمار، کنسانتره و سنگآهن نیز وجود دارد. بیشترین مقاصد صادراتی فولاد کشور نیز شامل تایلند، تایوان و امارات بوده که مهمترین مقاصد صادراتی تخت فولادی ایتالیا و امارات گزارش شده است. مهمترین مقاصد صادراتی طولی کشور نیز افغانستان و عراق در ۱۰ ماه سال ۹۵ بوده است. مصرف فولاد براساس تولید، صادرات و واردات محاسبه شده است. از اینرو در ۱۰ ماه سال ۹۴ میزان مصرف ۱۵/۲میلیون تن بوده که در سال ۹۵ تغییر محسوسی در این زمینه پیش نیامده است.
مصرف ظاهری محصولات فولادی
وضعیت مصرف بازار فولاد خام کشور نسبت به سال ۱۴۰۴ چگونه خواهد بود؟ در این گزارش برای رسیدن به چنین پرسشی از دو روش علمی اقتصادسنجی، روش روند مصرف و روش مصرف گذشته استفاده شده است. در روش اقتصادسنجی از دو روش حداقل مربعات معمولی و خود رگرسیونیبرداری استفاده شده که در روش حداقل مربعات رشد سطح زیربنا و ارزشافزوده بخش صنعت بهعنوان متغیر در نظر گرفته شده و در روش خود رگرسیونیبرداری نیز ارزشافزوده بخش نفت و گاز، ارزشافزوده بخش برق، ارزشافزوده بخش صنعت و ساختمان، رشد سرمایهگذاری، تورم و رشد مصرف گذشته در نظر گرفته شده است. در تمام این روشها و با استفاده از متغیرهای موجود، میزان مصرف فولاد خام کشور تا افق چشمانداز حدود ۳۴میلیون تن بوده است. بنابراین پیشبینی میشود تا افق ۱۴۰۴ مصرف فولاد به ۳۴میلیون تن برسد. اگر سناریوها محقق شود این میزان مصرف تحقق مییابد و سناریوها براساس روند بلندمدت ۲۰سال گذشته رشد اقتصادی ۴درصد و درآمد سرانه ۲/۵درصد در نظر گرفته شده است.
پیشبینی صادرات ایران در کشورهای هدف
یکی از روشهای مرسوم در اقتصاد، استفاده از روش حداکثر ظرفیت صادراتی است که براساس پیشینه تجارت هر کشور با سایر کشورها محاسبه خواهد شد. براساس این گزارش در این روش و براساس پیشینه تجاری که ایران داشته است، ظرفیت صادراتی ایران با این شرایط اکنون ۷/۱میلیون تن خواهد بود. براساس محاسبات، صادرات ایران در افق چشمانداز باید به ۹/۴میلیون تن برسد. اگر صادرات سهم تولید آن مانند نرمهای جهانی باشد سهم آن حدود ۱۰میلیون تن خواهد بود. درحالی که در افق چشمانداز باید به ۲۰میلیون تن صادرات برسیم.