برخی محصولات فولادی مانند تیرآهن یا میلگرد که بیشترین استفاده را در ساختمانسازی دارند، در بازار هم به صورت کیلویی و هم بهصورت شاخهای به فروش میرسند، این در حالی است که در سطح دنیا و براساس استاندارد این محصولات بر مبنای وزن به فروش میرسند.
اما فروش شاخهای تیرآهن یا میلگرد در بازار داخلی سبب کاهش وزن این تولیدات در جهت حاشیه سود بیشتر شده است، موضوعی که اگر نادیده انگاشته شود در یک بازه بلندمدت میتواند استحکام سازههای فولادی در کشور را با فاجعه روبهرو کند.
فروش محصولاتی با بال، ضخامت و جان کمتر
چرا برخی تولیدکنندگان فولادی دست به تولید محصولاتی با وزن غیراستاندارد میزنند؟ در اینباره احسان دشتیانه، معاون بازاریابی و فروش ذوب آهن اصفهان در گفتوگو با صمت اظهار کرد: برخی عرضهکنندگان محصولات فولادی مانند تیرآهن یا میلگرد را کیلویی خریداری کرده و شاخهای به فروش میرسانند. با توجه به این موضوع برخی از تولیدکنندگان نیز تولیدهایی با وزن کمتر به بازار عرضه میکنند. دشتیانه در ادامه توضیح داد: برای مثال یک شاخه تیرآهن براساس استاندارد باید ۱۵۴کیلوگرم وزن داشته باشد که میزان یک تن آن، تعداد شاخههای مشخصی میشود، اما زمانی که به جای ۱۵۴کیلوگرم ۱۴۰کیلوگرم وزن یک شاخه تیرآهن میشود، تعداد شاخهها نیز براساس مقیاس شاخهای افزایش مییابد، در نتیجه افرادی که با مقیاس شاخه محصول خود را به فروش میرسانند، سود بیشتری نصیبشان خواهد شد. وی در پاسخ به این پرسش که چرا مقیاس شاخهای برای فروش وجود دارد و آیا نمیتوان برای پیشگیری از این کموزنی در محصولات فولادی مبنای فروش همان کیلویی باشد، گفت: از آنجا که مصرفکننده نهایی برای مصرف خود در ساختمانسازی تیرآهن یا میلگرد را به صورت شاخهای میخرد و از سوی دیگر نیز طراحی ساختمان براساس شاخه تعریف شده است، از اینرو در بازار این نوع محصولات فروش شاخهای متداول و رایج شده و بهصورت یک فرهنگ درآمده است. معاون بازاریابی و فروش ذوبآهن اصفهان با اشاره به این موضوع که در سطح دنیا این نوع محصولات برمبنای وزن تئوریک به فروش میرسند، خاطرنشان کرد: در سطح دنیا برای فروش تیرآهن یا میلگرد «وزن تئوریک» در نظر گرفته میشود. برای مثال وزن ۸۸شاخه میلگرد سایز۱۲ یک تن میشود. زمانی که یک خریدار یک تن میلگرد خریداری میکند، یک تن آن معادل با ۸۸ شاخه میشود و این نسبت از سوی یک تولیدکننده با تولیدکننده دیگر تفاوتی ندارد. در خرید و فروش براساس وزن تئوریک، تعداد شاخهها همواره ثابت است. بنابراین در همهجای دنیا براساس وزن تئوریک اینگونه محصولات معامله میشوند. دشتیانه با تاکید بر این موضوع که برخی تولیدکنندگان فولادی در بخش خصوصی، وزن تولیدات خود را برای افزایش تعداد شاخه کاهش میدهند، عنوان کرد: البته این اختلاف تناژ تنها به کاهش وزن شاخه منجر نمیشود. زمانی که براساس استاندارد وزن یک شاخه ۱۵۴ کیلوگرم است، این بدان معناست که بال آن براساس استاندارد طول و ضخامت پیدا میکند، اما زمانی که وزن آن کاهش مییابد، از ویژگیهایی چون طول، ضخامت و جان آن کاسته میشود و در نتیجه از استحکام و مقاومت آن میکاهد. وی در ادامه افزود: زمانی که یک مهندس ناظر بر ساختمانسازی تیرآهن ۱۴اینچ را انتخاب میکند، بهطور یقین بال، ضخامت و جان تیرآهن ۱۴اینچ با وزن ثابت و استاندارد تایید شده مورد نظر او بوده، نه بال، ضخامت و جان کاهش یافته. منتهی پیمانکار برای اینکه تیرآهن را ارزانتر بخرد، درخواست محصولاتی با وزن کمتر دارد و تولیدکننده نیز چنین محصولاتی را وارد بازار میکند. بنابراین همگام با بازار ناسالم تولید ناسالم هم عرضه میشود.معاون بازاریابی و فروش ذوب آهن اصفهان در ادامه تاکید کرد: تولید و فروش محصولات فولادی کموزن و غیراستاندارد که در ساختمانسازی از اهمیت بالایی برخوردار است، درحقیقت نوعی خیانت به مصرفکننده بهشمار میرود و اگر این رویه ادامهدار باشد، چهبسا ممکن است در آینده با یک فاجعه روبهرو شویم که ساختمانهای با سازههای فلزی تاب مقاومت خود را به سرعت از دست بدهند. دشتیانه در پاسخ به این پرسش که چه سازمانی مسئول نظارت بر این امر است، عنوان کرد: سازمان استاندارد باید بر این امر نظارت داشته باشد. البته باید ارادهای جدی برای برخورد در برابر این امر وجود داشته باشد.