به نظر میرسد در شرایطی که کاهش قیمت نفت از رشد دکلهای حفاری امریکا به شدت کاسته اما افزایش بهرهوری تولید با استفاده از فناوری شکست هیدرولیکی چندمرحلهای به راحتی سطح تولید نفت LTO را از عوارض کاهش قیمتها مصون نگه داشته است.
در این باره میتوان گفت که فناوری بازهم کار خودش را کرد و توانست سطح تولید را با وجود کاهش قیمتنفت حفظ کند، به این معنی که گرچه کاهش قیمت نفت در فاصله زمانی ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ شمسی توانست تعداد دکلهای حفاری امریکا را از ۱۰۰۰ به ۲۰۸ کاهش دهد اما سطح تولید ۴/۷میلیون بشکهای این کشور تنها با کاهش ۳۵۰هزار بشکهای مواجه شد. تولید نفت از منابع نامتعارف یا متعارف؟ نگاهی به پیامدهای کاهش قیمت نفت بر میزان تولید و ذخیرهسازی نفت در کشورهای تولیدکننده این حقیقت را آشکار میکند که چگونه سطح تولید نفت LTO امریکا بهعنوان یکی از منابع نامتعارف و هزینهبر جهان از تاثیرات نوسانات قیمت نفت مصون مانده در حالی که برخی تولیدکننده منابع متعارف جهان با بحران اقتصادی ناشی از کاهش قیمت نفت دست و پنجه نرم میکردند و حتی برخی از آنها در آستانه فروپاشی قرار گرفتند. بررسیها نشان میدهد زمانی که کاهش قیمت نفت سطح تولید نفت را در فاصله زمانی ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ شمسی کاهش داده بود سطح تولید نفت LTO تنها در دو مقطع زمانی ۱۳۸۶ تا ۱۳۷۸ شمسی در یک بازه زمانی ۳ماهه کاهش قابل ملاحظهای داشته که به گفته کارشناسان علت آن را در کاهش شدید قیمت نفت خام در اثر کاهش رشد اقتصاد جهانی، افزایش مازاد عرضه و کاهش تقاضای نفت میتوان یافت.
LTO چیست؟
LTO به نفت خام سبکی گفته میشود که در صخرههای آهکی و ماسهای با تخلخل و نفوذپذیری کم قرار گرفته است. به این نوع از نفت خام نفت شیل گفته میشود. چشمانداز تولید (LTO) در امریکا ویژگی خاصی دارد و به این دلیل که ذخایر آن در سطح بزرگی گسترده شده و متمرکز نیست قابلیت افزایش تولید از ذخایر این نوع نفت خام به ساختار زمینشناسی آن برمیگردد. امریکا در سالهای اخیر توانسته بالاترین حجم سطح تولید این نوع نفت خام را به خود اختصاص دهد. باوجود اینکه توسعه این منابع به دلیل محدودیتهای فنی، اقتصادی و زیستمحیطی با سرعت کمتری درحال انجام است اما بکارگیری شکست هیدرولیکی چندمرحلهای یکی از مهمترین تحولاتی است که در فناوری تولید LTO رخ داده است. با ابداع این روش ذخایر قابل استحصال این نفتخام افزایش یافته است. در واقع ماهیت انقلاب «نفت شیل» اشاره به بهینهسازی و افزایش ضریب بازیافت از منابع موجود نفت خامهای غیرمرسوم با استفاده از این نوع فناوری دارد.
روند رو به رشد تولید
حسین یادگاری در توضیح بیشترین ذخایر تولید نفت خام LTO به میگوید: این نوع از نفت غیرمرسوم LTO در هفت منطقه در ایالات متحده امریکا وجود دارد و در سالهای اخیر ۳ منطقه پرمین و ایگل فورد و بیکن امریکا را به خود اختصاص دادهاند. این تحلیلگر ارشد موسسه مطالعات انرژی میگوید: از ژانویه سال ۲۰۰۷ تا ژوئن سال ۲۰۰۸میلادی روند تولید بهطور تقریبی در سطح حدود یک میلیون بشکه در روز قرار داشت و تا ژانویه سال ۲۰۱۰ در حدود ۲۰۰هزار بشکه در روز به این رقم اضافه شد. اما از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۴میلادی قیمت نفت خام تولید LTO جهش قابل توجهی داشته و به بیش از ۴/۷میلیون بشکه در روز رسید. با وجود آنکه قیمت نفت خام از ژوئیه سال ۲۰۱۴ روند کاهشی قابل توجهی پیدا کرد اما رشد تولید LTO تا پایان سال ۲۰۱۴ ادامه داشت. در سال ۲۰۱۵میلادی تولید با نرخ کاهنده ادامه یافت و تا ماه مه ۲۰۱۶ به حدود ۳۷ / ۴میلیون بشکه در روز رسید. بررسیها نشان میدهد روند تغییرات سطح قیمت نفت خام و تولید LTO در ۳ منطقه اصلی امریکا در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۶میلادی حاکی از آن است که درصد تغییرات قیمت نفت خام در این سالها زیاد بوده و در محدوده منفی ۲۸ تا مثبت ۲۳ قرار دارد. یادگاری میگوید: سطح تولیدLTO تنها در دو مقطع رشد منفی داشته است. ابتدا در دسامبر۲۰۰۸ (۱۳۸۷) تا ژوئن ۲۰۰۹(۱۳۸۸) است که در پی بحران اقتصاد جهانی و کاهش تقاضا، قیمت نفت خام کاهش یافت و مقطع بعدی نیز از ابتدای سال ۱۳۹۴ شروع شده و تا ۱۳۹۵ ادامه داشته است. علت کاهش تولید در این دوره نیز کاهش شدید قیمت نفت خام در اثر کاهش رشد اقتصاد جهانی، افزایش مازاد عرضه و کاهش تقاضای نفت بوده است.