خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
فیروزه در شبه‌جزیره سینا در ماسه‌سنگ‌هایی یافت می‌شود که با بازالت پوشیده شده‌اند. امروزه استخراج فیروزه در مقیاس بزرگ سودده نیست، اما گاه مردم بادیه‌نشین این منطقه آن را استخراج و در ساخت باروت خانگی استفاده می‌کنند. فیروزه سینا از نوع ایرانی آن سبزتر و بادوام‌تر است. جنوب غربی ایالات متحده امریکا و ایالات آریزونا، کالیفرنیا، کلرادو، نیومکزیکو و نوادا دیگر مناطق غنی از فیروزه جهان هستند. ذخایر کالیفرنیا و نیومکزیکو از سوی بومی‌های امریکایی با استفاده از ابزار سنگی استخراج شدند. به نظر می‌رسد منطقه سریلوس در نیومکزیکو جایگاه قدیمی‌ترین معادن این کشور باشد و تا قبل از دهه ۱۹۲۰ میلادی این ایالت بزرگترین تولیدکننده فیروزه کشور بود که امروزه کم و بیش تخلیه شده و تنها یک معدن در ایالت کالیفرنیا به‌طور تجاری فعال است. فیروزه این منطقه، رگه‌ای و پرکننده درزهاست و به شکل قطعات فشرده و به‌طور عمده در اندازه‌های کوچک پیدا می‌شود که قطعات به‌طور کامل خالص در آن بسیار نادرند، فیروزه امریکایی در مقایسه با نوع ایرانی از نظر رنگ و استحکام درجه پایین‌تری دارد و فیروزه گچی نامیده می‌شود. پس از ایران، مصر و امریکا، چین به مدت ۳۰۰۰ سال یا بیشتر است که یک منبع فرعی فیروزه به‌شمار می‌آید. فیروزه در چین به‌شکل کلوخه‌های فشرده در سنگ آهک‌های شکاف‌خورده و سیلیس‌دار در استان هوبای در شرق و مرکز چین یافته می‌شود. علاوه بر این مارکوپولو جهانگرد نامدار از وجود فیروزه در جایی که امروز استان سیشوان در جنوب چین است می‌گوید. بیشتر ذخایر چین تا به حال صادر شده‌اند. در تبت نیز ذخایر فیروزه با کیفیت بالا در کوه‌های درگه و نگاری‌خورسام به ترتیب در شرق و غرب این کشور وجود دارند. دیگر نواحی دنیا که دربردارنده کانی‌های فیروزه است، افغانستان، استرالیا (ایالت‌های ویکتوریا و کویینزلند)، شمال هند، شمال شیلی (معدن چوکوئیکاماتا)، منطقه کُرن‌وال در جنوب غربی انگلیس، ایالت ساکسونی در شرق آلمان، سیلزی (جنوب غربی لهستان) و ترکستان در آسیای میانه هستند.
فیروزه، نماد فرهنگ‌ها
فیروزه علاوه بر اینکه یکی از قدیمی‌ترین جواهرات و شاید نخستین جواهری است که از طریق ترک‌ها به اروپا معرفی شد از پدیده‌های نوظهوری است که از جاده ابریشم به غرب رسید، اما تا قرن ۱۴ میلادی غربی‌ها به‌عنوان یک سنگ تزئینی، استقبال چندانی از آن نکردند. در قرن ۱۴ میلادی فیروزه به دنبال کاهش نفوذ کلیسای کاتولیک روم به چشم آمد و استفاده از آن به‌عنوان یک جواهر دنیایی حلال شد. در ایران فیروزه هزاران سال سنگ ملی بود و به‌طور گسترده در تزئین اشیا (از لباس انسان‌ها تا افسار حیوانات)، مساجد و دیگر ساختمان‌های مهم مانند مدرسه چهارباغ و مسجد جامع اصفهان استفاده می‌شد. فیروزه در بسیاری از فرهنگ‌های قدیم و همچنان در فرهنگ‌های جدید یک سنگ قیمتی به‌شمار می‌رود و هزاران سال است که نماد تقدس، خوش‌یمنی و مایه خوش‌شانسی بوده است. قدیمی‌ترین شاهد این ادعا در مصر باستان پیدا شده که در آنجا اسباب داخل گور با فیروزه‌ای که قدمت آن به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد، تزئین شده است. در امپراتوری ایران باستان سنگ فیروزه به رنگ آبی آسمانی به دور کمر یا گردن به‌عنوان محافظی در برابر مرگ غیرطبیعی آویزان می‌شد و اگر رنگ آن تغییر می‌کرد، کسی که آن را به خود آویزان کرده بود دلیلی برای ترس از وقوع یک اتفاق شوم و ناخوشایند داشت. الهه هاتور از الهه‌های مصریان هم حامی سربیات‌الخدیم، منطقه‌ای در مصر بود که از آنجا فیروزه استخراج می‌شد و بانوی فیروزه نیز یکی از عناوینی بود که در همین باره به الهه هاتور می‌دادند. در فرهنگ غرب فیروزه سنگ تولد کسانی است که در ماه دسامبر (آخرین ماه میلادی برابر با دی) به دنیا آمده‌اند. فیروزه همچنین سنگ سینه‌بند ملیله‌دوزی خاخام بزرگ یهود است که شرح آن در بخش ۲۸ انجیل آمده است. این سنگ در میان بومی‌های جنوب غرب ایالات متحده امریکا نیز مقدس است.