خسارت جاری
قوامی گفت: هزینهکرد درآمدهای نفتی در هزینه جاری، خسارت محسوب میشود، زیرا نفت در مدت چند صدسال پدید میآید و از این رو انتظار میرود حداقل به سرمایهای ۲۰۰ساله بدل شود و بازدهی داشته باشد.
عضو ناظر مجلس در شورای پول و اعتبار مجلس نهم افزود: هرچه به سمت ارزشافزوده در نفت و گاز حرکت کنیم، کششپذیری کشور در مقابل نوسانهای قیمت نفت بیشتر خواهد شد و به منابع درآمدی کشور تنوع بخشیده میشود و سبب کاهش خامفروشی مواد اولیه است.
این استاد دانشگاه در حوزه اقتصاد گفت: گاهی ارزش ذهنی یک بشکه نفت در زیرزمین بیش از ارزش آن بر روی زمین است. ازاینرو، براساس منطق اقتصادی، زمانی باید اقدام به استخراج آن کرد که قیمت فروش آن بیش از قیمت زمانی است که نفت زیرزمین است. این موضوع بهاصطلاح قیمت سایهای نفت گفته میشود که درواقع به هزینه فرصت هر بشکه نفت اشاره دارد که باید ما به آن توجه کنیم.
چالشهای نبود ارزشافزوده
قوامی گفت: ایران عرضهکننده است بنابراین باید در فروش نفت انعطاف هم داشته باشد ولی این انعطاف امروز از اقتصاد کشور گرفته شده است زیرا به سمت ایجاد ارزشافزوده برای نفت حرکت نکردهایم و حتی سرمایهگذاری مناسبی در علوم مربوط به منابع تجدیدناپذیر مثل نفت نشده است.
وی افزود: به دلیل آنکه مزیت کشور ما در یکصد ساله گذشته نفت بوده است باید علوم و تحقیقاتی را گسترش میدادیم که ناظر بر این مزیت تجدیدناپذیر بود، این موضوع میتوانست قالب قرار گیرد، چون این اتفاق نیفتاد به بلای طبیعت یا سیاه برای کشور بدل شده است.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس شورای اسلامی نهم ادامه داد: به همین دلیل چالشهای اقتصادی کشور را ناشی از نفتی بودن آن ارزیابی میکنند، این در حالی است که نفت برای ما قدرت و دارای ارزش و مزیت است ولی ما نتوانستیم آن ارزش و جایگاه را برای آن ایجاد کنیم.
وی گفت: دلیل این معضل هم درگیر شدن به کارهای جاری و روزمرگی است، زیرا این سرمایه (عواید نفتی) به سمت بودجه جاری سوق یافته و نظام اداری کشور را ناکارآمد کرده است.