خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
فرصت ایران
بر اساس اعلام نظر موسسه بین‌المللی انرژی ذخایر گازی آذربایجان ۲ تریلیون متر مکعب است که قابلیت افزایش به ۵ تریلیون متر مکعب را دارد. گرچه جمهوری آذربایجان طرح‌های بزرگی را برای توسعه میادین خود در دست اقدام دارد و هم‌اکنون توانسته است میزان صادرات گاز خود به روسیه را تا سقف۱میلیارد متر مکعب افزایش دهد اما براساس برآورد موسسه انرژی آکسفورد جمهوری آذربایجان تا سال۱۳۹۹ به احتمال با کمبود گاز تولیدی روبه‌رو خواهد شد. این فرصتی است که ایران با افزایش ظرفیت تولید از ۲۶۵ به ۳۸۵ میلیارد مترمکعب در ۲ سال آینده می‌تواند به عنوان یکی از تامین‌کنندگان مطمئن کمبود گاز این کشور محسوب شود. اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد جمهوری آذربایجان پس از ۱۳۹۹ با مازاد گاز مواجه خواهد شد بنابراین این کشور در سال‌های آینده نیاز به بازار فروش نیز خواهد داشت. حبیب‌الله ظفریان می‌گوید: این کشور با توسعه میادین با مدل مشارکت در تولید، بعد از سال ۱۳۹۹ با مازاد گازی معادل ۱۰۰میلیارد مترمکعب روبه‌رو خواهد شد که این میزان پس از بهره‌برداری از میادین دیگر در سال ۱۳۹۹ تشدید می‌شود. حال سوال این است که بهترین بازار این کشور اروپاست یا کشورهای هم مرز؟
مرکز مطالعات انرژی اکسفورد صادرات گاز این کشور به اروپا را تا سال ۱۴۰۹ به دلیل توسعه‌نیافتگی میادین آن غیرمحتمل می‌داند. بنابراین جمهوری آذربایجان پیش از ۲۰۲۰ میلادی به دلیل کمبود گاز و رشد اقتصادی پایین که قیمت گاز این کشور را به نسبت گازهای وارداتی به اروپا غیررقابتی می‌کند، فلش صادرات گاز خود را به سمت کشورهای هم‌مرز تغییر دهد. این امر می‌تواند ضمن صرفه اقتصادی برای این کشور از انباشتگی ۱۵میلیارد مترمکعب مازاد گاز تا سال ۱۴۰۴ میلادی جلوگیری کند. ظفریان تجارت گاز (واردات و صادرات) را با کشورهای منطقه موجب ایجاد پیوندهای راهبردی و وابستگی متقابل کشورها می‌خواند و تاکید می‌کند: ایران در ادامه سیاست‌های فعلی خود برای توسعه تجارت با کشورهای منطقه به ویژه همسایگان می‌تواند جمهوری آذربایجان را به عنوان یکی از کشورهای دارای ظرفیت همکاری در این حوزه مورد توجه قرار دهد. به گفته وی تا سال۱۳۹۹ این کشور می‌تواند به عنوان مقصد صادراتی گاز ایران قلمداد شود، در سال ۱۳۹۹ ایران با خرید گاز مازاد جمهوری آذربایجان در شمال کشور و صادرات گاز میادین جنوبی به کشورهای حوزه خلیج‌فارس و پاکستان می‌تواند ضمن ایجاد وابستگی متقابل به عنوان هاب گازی منطقه نقش ایفا کند.
با وجود اینکه روسیه از متحدان استراتژیک ایران درمنطقه است اما رقیب سرسخت وی در حوزه نفت و گاز محسوب می‌شود، از این رو ایران نیز برای حفظ منافع ملی خود ناگزیر از پیوند با کشورهایی است که بتواند راه را برای رسیدن به بازارهای هدف که به طور عمده اروپا هستند باز کند. اما ایران تنها رقیب روسیه نیست، ترکیه که بعد از فروپاشی شوروی قصد داشت به قدرت منطقه‌ای تبدیل شود همواره در تامین انرژی خود از روسیه با مشکل مواجه بوده است به‌ویژه بعد از آذر ۱۳۹۴ میلادی با بالا گرفتن مناقشات دیپلماتیک روسیه میزان گاز صادراتی این کشور به ترکیه کاهش یافت که سرنگونی هواپیمای روسیه به این مجادلات دامن زد و موجب شد ترکیه که اکنون ۶۰درصد از انرژی خود را از روسیه تامین می‌کند برای کاهش انرژی مورد نیاز خود به دنبال جایگزین دیگری باشد. ترکیه درصدد است که گاز دریافتی خود از روسیه را تا سال ۱۳۹۹ به ۴۰درصد کاهش دهد بنابراین جمهوری آذربایجان که خود نیز پس از جریان کریمه به از دست دادن قره باغ بیمناک است می‌تواند به شریک استراتژیک ترکیه تبدیل شود. در شرایط کنونی جمهوری آذربایجان حدود۱۲درصد از گاز وارداتی ترکیه را تامین می‌کند و در رتبه سومین تامین‌کننده گاز ترکیه بعد از روسیه با ۵۵درصد و ایران با ۱۸درصد قرار دارد. به گزارش روزنامه آذرنیوز، جمهوری آذربایجان که از سرمایه‌گذاران برتر خارجی در ترکیه به‌شمار می‌رود، قصد دارد با ساخت تأسیسات جدید پتروشیمی در استان وان در شرق ترکیه حدود ۱۰۰ فرصت شغلی ایجاد کند؛ این خبر نشان می‌دهد حضور آذربایجان در ساخت پتروشیمی در استان وان ترکیه در جهت افزایش و تحکیم روابط استراتژیک دو کشور است. به نظر می‌رسد قرار گرفتن ترکیه – ایران – آذربایجان در کنار یکدیگر می‌تواند سمت و سوی انرژی را در منطقه اوراسیا تغییر دهد و زمینه کاهش قدرت مانور روسیه را فراهم کند.
