خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
این موضوع در واقع به ۳ دلیل اصلی است:
۱- کلیه مناطق از لحاظ فرهنگ سیاسی، تحولات تاریخی و اقتصادی در وضعیت مشابهی قرار ندارند.
۲- تلاش‌های سیاسی دولت‌های واقع در خلیج‌فارس در راستای ایجاد واحدهای منطقه‌ای یکپارچه‌کننده و تنظیم سیاست‌های مشترک صورت نگرفته است.
۳- سرمایه‌گذاری توسط شرکت‌های خصوصی و جابه‌جایی شهروندان میان واحدهای گوناگون نیز تحقق نیافته است.
بنابراین پرواضح است که عملیاتی کردن ایده همگرایی منطقه‌ای آن گونه که برخی مقامات ایران و دولت‌های عربی خلیج‌فارس در دوره‌های گذشته تا به امروز مطرح می‌کنند، بیشتر تعارفات دیپلماتیک است و عملیاتی شدن آن به‌دلیل ضعف‌های نهادی و کارکردی بسیار دشوار است.
شاید اصلی‌ترین عامل این وضعیت، فارغ از اختلافات سیاسی-ایدئولوژیک موجود، به عدم همپوشانی اقتصادهای عضو بر می‌گردد. مجموعه کشورهای حوزه خلیج‌فارس دارای اقتصادهای نفتی و مستقل بوده و مکمل یکدیگر نیستند. این استقلال حتی در بین خود کشورها و در ارتباط با اتباعشان نیز صادق است و باعث ایجاد شبکه‌های حامی-پیرو و عدم رابطه دوسویه تعاملی میان دولت و مردم شده است. این موضوع در سطح کلان موجبات عدم اعتماد به سطوح دیگر یعنی بخش خصوص برای تحرک و ایجاد ارتباط و همچنین تعاملات میان شهروندان کشورهای عضو با یکدیگر شده است.
البته این به آن معنا نیست که دولت‌های عضو بلوک خلیج‌فارس نخواهند یا نتوانند به سمت ایده همگرایی پیش بروند، اما از آنجا که تا رسیدن به درجات بالای همگرایی راه دشوار و درازی در پیش است، نفس برقراری تماس‌ها و گفت‌وگوها میان دولت‌های این منطقه به‌خصوص در آشوب کنونی که روندهای موجود را به سمت فرآیندهای بحرانی در حال سوق دادن است، خود امر ضروری و فوریت‌داری است.
همکاری‌های محدود میان ایران و عربستان در دوره اصلاحات تجربه موفقی بود و توانست بر مدیریت برخی از مسائل منطقه‌ای فائق آید و همان الگو با بازتعریف اشکال و مصادیق آن در دوره جدید نیز می‌تواند در شکستن بن‌بست موجود موثر باشد. بنابراین مجددا باید گفت که از آنجا که دولت‌های واقع در این منطقه، در بازتعریف مفاهیم سنتی در اشکال نوین که درجه همگرایی منطقه‌ای را تعیین می‌کند، خود را ناتوان نشان داده، پیوستگی و قفل شدگی اقتصادی میانشان برقرار نیست و نهادهای منطقه‌ای دوران طفولیت خود را طی می‌کنند، لازم است تا ضمن کنار نهادن تعارفات و پیش‌شرط‌های موجود، نقاط همپوشان موجود اگرچه محدود را برجسته ساخته و گفت‌وگوهای احتمالی را حول آن سازماندهی کرد
