شرکتهای تابعه
پرسش و پاسخ K19 به شرکتهای تابعه شرکتهای آمریکایی در خارج از آمریکا و امکان مراوده آنها با شرکتهای ایرانی مربوط میشود. براساس آنچه در برجام قید شده است، اشخاص و شرکتهای غیرآمریکایی میتوانند با اشخاص و نهادهای ایرانی رابطه داشته باشند و اشخاص و شرکتهای آمریکایی از چنین امری منع شدهاند و این یعنی تحریمهای اولیه ایالات متحده آمریکا به قوت خود باقی است. با این حال، در چند مورد مشخص، اشخاص و شرکتهای آمریکایی میتوانند با اشخاص ایرانی روابط تجاری داشته باشند. یکی از آن موارد برقراری روابط میان شرکتهای تابعه شرکتهای آمریکایی در خارج از آمریکا با اشخاص ایرانی است. این امر که جزو تعهدات آمریکا در برجام بوده پس از اجرایی شدن برجام در مجوز عمومی H منعکس شد که به شرکتهای تابعه شرکتهای آمریکایی اجازه میداد در خارج از آمریکا با اشخاص، شرکتها و نهادهای ایرانی روابط مالی و تجاری داشته باشند. در مورد این مجوز، این پرسش مطرح بود که آیا این مجوز، صرفا شامل آن دسته از شرکتهای تابعه شرکتهای آمریکایی است که از قبل وجود داشتهاند یا شامل شرکتهای تابعهای که پس از اجرای برجام تشکیل میشوند نیز میشود؟ به عبارت دیگر، این پرسش مطرح بود که آیا یک شرکت آمریکایی، میتواند در خارج از آمریکا یک شرکت تابعه ایجاد کند به این نیت که با ایران روابط مالی و تجاری برقرار کند یا خیر؟ پاسخی که پیش از این داده شده بود، این بود که چنین کاری مجاز است و مشمول تحریمها نیست. پرسش جدی این است که آیا شرکتهای آمریکایی میتوانند رویهها و عملکردهای خود را برای دفعات متعدد تغییر دهند تا بتوانند معاملات و روابط مالی و اقتصادی با ایران داشته باشند؟ پاسخ ارائه شده به این پرسش هم مثبت است و به نظر میرسد تلاش شده تا حداکثر انعطاف نشان داده شود تا شرکتهای تابعه شرکتهای آمریکایی در خارج از آمریکا بتوانند با ایران تجارت کنند.
تحریمهای غیر هستهای
پرسش و پاسخ M10 یکی از دغدغههای جدی بانکها و شرکتهای خارجی درخصوص برقراری روابط تجاری و اقتصادی با ایران را مطرح کرده است. آیا اگر یک شخص ایرانی باقیمانده در فهرست تحریمهای غیرهستهای آمریکا علیه ایران، در یک موسسه حقوقی ایرانی سهام اقلیت داشته باشد، نفس برقراری روابط مالی و تجاری با آن شخص حقوقی به معنای نقض تحریمهای غیرهستهای باقی مانده است؛ علاوه بر این، اگر یک شخص ایرانی باقیمانده در فهرست تحریمهای غیرهستهای، در یک شرکت ایرانی کنترل کلی یا جزئی داشته باشد، این به آن معناست که اشخاص غیرآمریکایی باید از معامله و تجارت با آن شرکت بپرهیزند؟
در پاسخ ارائه شده است که صرف مالکیت بخش اقلیت (کمتر از اکثریت) سهام یا کنترل کلی یا جزئی شرکت ایرانی توسط اشخاص باقیمانده در فهرست تحریمها باعث نخواهد شد که اشخاص غیرآمریکایی نتوانند با آنها مراوده و تجارت داشته باشند. اثر این پرسش بر روابط مالی و بانکی در چند مورد آشکار خواهد شد. به استناد این پرسش و پاسخ هیچ بانک و موسسه مالی و تجاری غیرآمریکایی نمیتواند برقراری روابط تجاری و مالی با اشخاص و بانکهای ایرانی را به استناد تحریمهای آمریکا منوط به این کند که بانکها و اشخاص ایرانی اثبات کنند اشخاص باقیمانده در فهرست تحریمها در آنها سهام ندارند یا اینکه کنترلی بر آنها اعمال نمیکنند. اگر هم چنین درخواستی صورت گیرد، اشخاص حقوقی و بانکهای ایرانی میتوانند به استناد این پرسش و پاسخ اثبات کنند که چنین اقدامی با شیوهنامه رفع تحریمهای آمریکا مطابقت ندارد.