خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
نوسانات طبیعی بازار نفت
اکونومیست در یکی از گزارش‌های خود از بازار نفت از قول جیسون برودوف، مدیر مرکز دانشگاه کلمبیا اعلام کرد که یک سال گذشته در تاریخ بازار نفت جزو معدود دفعاتی است که این بازار بسیار طبیعی و مانند یک بازار واقعی تنها تحت تاثیر عوامل عرضه و تقاضا است. این گزارش افت قیمت نفت را در پی افزایش عرضه و کاهش رشد تقاضا می‌داند، نه متاثر از سیاست‌های نفتی اوپک. در بازار طبیعی نفت در این مدت سمت عرضه در این یک سال چه اتفاقاتی افتاده است؟ به گزارش «دنیای اقتصاد» با افزایش تولید نفت از منابع غیر‌متعارف مانند نفت شیل و نفت ماسه‌ای و از سوی دیگر افزایش تولید از آب‌های عمیق دریای شمال، مدت‌ها است که اوپک مانند سابق تنها بازیگر بازار نفت نیست. بر این اساس اگر از منظر تئوری بازی‌ها به این موضوع نگاه کنیم، زمانی‌که تعداد بازیگران یک بازار زیاد است و نمی‌توان بین آنها در راستای کاهش تولید و افزایش قیمت هماهنگی ایجاد کرد (همان‌طور که بین اوپک و غیر‌اوپک طی یک سال اخیر اتحادی به منظور کاهش تولید و افزایش قیمت نفت به وجود نیامد) اگر تنها یکی از آنها (اوپک) تولید خود را کاهش دهد، دیگر تولیدکنندگان نفت عرضه خود را افزایش و در پی آن قیمت‌ها همچنان کاهش می‌یابد بنابراین بر اساس تئوری بازی‌ها در رقابت بین تولیدکنندگان اوپک و خارج از اوپک تنها یک گزینه باقی می‌ماند تولید حداکثری و خارج کردن رقیب از گود رقابت.
اما در درون اوپک چه اتفاقی افتاد؟ طی یک سال اخیر اعضای اوپک نیز به دلیل اختلافی که با یکدیگر بر سر کاهش تولید داشتند تنها یک گزینه پیش روی خود دیدند، تولید حداکثری به منظور جبران افت درآمد. بر این اساس مدت‌ها است که اعضای این سازمان با همه توان در حال تولید هستند و هیچ سقف تولیدی نمی‌توانست مانع از افزایش تولید آنها شود. همچنین درخصوص تولیدکنندگان نفت ارزان که علاوه بر اوپک، روسیه را نیز شامل می‌شود، تولیدکنندگان نفت ارزان طی یک سال گذشته با یکدیگر به رقابت پرداختند تا بلکه بتوانند سهم بیشتری از بازار را به دست آورند. به‌طوری‌که روسیه و اعضای اوپک برای کسب بازار آسیا و اروپا با یکدیگر به رقابت پرداختند و برای کسب سهم بیشتری از بازار قیمت‌های خود را کاهش دادند. این موضوعی است که در هر بازاری که به شکل طبیعی معامله می‌شود و کسی آن را کنترل نمی‌کند، اتفاق می‌افتد. در این بین تولیدکنندگانی که برای تولید هر بشکه نفت هزینه بالایی می‌پردازند، از جمله شرکت‌های بزرگ تولیدکننده نفت شیل و ماسه‌ای و همچنین شرکت‌های رقیب شرکت‌های ملی نفت رفتار معقولانه‌ای در پیش گرفته و به کاهش سرمایه‌گذاری‌های خود پرداختند. بر اساس آماری که تا‌کنون منتشر شده این شرکت‌ها امسال مجبور به کاهش ۱۵۰ میلیارد دلار از حجم سرمایه‌گذاری‌های خود شدند که البته پیش‌بینی می‌شود کاهش حجم سرمایه‌گذاری‌ها در سال ۲۰۱۶ نیز ادامه یابد. هرچند به دلیل اینکه پروژه‌های نفتی زمان‌بر هستند و همچنین تولیدکنندگان سعی می‌کنند از حداکثر امکانات خود استفاده کرده و با افزایش تولید کاهش درآمدهای خود را جبران کنند، کاهش سرمایه‌گذاری‌ها بر میزان تولید نفت با تاخیر اثر می‌گذارد و فعلا شاهد کاهش چندانی در مقدار تولید نبوده‌ایم.
