خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
** تاجیکستان
تاجیکان در نوروز و در اماکن عمومی، سفره هفت‌سین پهن می‌کنند و در آن معمولا سیب، سبزه، سرکه، سنجد، سکه، سیر و سُمُنک (سمنو) می‌گذارند.
اما پخت سُمُنک در شب سال تحویل، آیینی همگانی است و در بیشتر خانواده‌ها انجام می‌شود. کسانی که در این آشپزیِ جمعی حضور می‌یابند، به آوازخوانی و دف‌زنی هم می‌پردازند و معمولا سرودی را همخوانی می‌کنند که این بیت، بخشی از آن است:
سمنک در جوش، ما دفچه زنیم
دگران در خواب، ما کفچه زنیم (کفچه = ملاقه)
تاجیکان خانه‌تکانی را خانه‌براران (khonaburoron) و چهارشنبه‌سوری را «چهارشنبه آخرین» یا گاه «چهارشنبه سوروک» می‌نامند. پریدن از روی آتش، مهمترین آیینِ چهارشنبه آخرین است.
در پامیر که منطقه‌ای کوهستانی در خاور تاجیکستان است، نوروز را جشن «شگون‌بهار»(shogun bahor) می‌نامند. پامیری‌ها آیین‌هایی منحصر به فرد هم دارند. مثلا در جشن شگون‌بهار، رسم است که شوهر شاخه‌ای پرگل از درخت بید به همسرش می‌دهد و می‌گوید «شگون‌بهار مبارک» و زن نیز اندکی آرد به روی شانه راست شوهرش می‌زند و می‌گوید «به روی شما مبارک». زن شاخه‌های درخت بید را تا شگون‌بهار سال آینده از سقفِ خانه آویزان می‌کند. (۱)
یکی از آیین‌های رایج نوروزی در سراسر تاجیکستان، این است که کودکان روسری به دست می‌گیرند و به خانه همسایگان می‌روند تا همسایه‌ها روسری را با شکلات و آب‌نبات پرکنند. کودکان در این آیین، گاه شعر زیر را نیز می‌خوانند:
نوروز شد و لاله خوش‌رنگ برآمد
بلبل به تماشای دف و چنگ برآمد
مرغانِ چمن جمله بکردند پرواز
مرغ دل من، از قفس تنگ برآمد
در برخی مناطق روستایی تاجیکستان، مانند سغد، ختلان، رشت، زرافشان و حصار، آیینی به نام «گل گردانی» وجود دارد که در آن، پسران جوان به دشت و دمن می‌روند و گل می‌چینند و به خانه‌های اهالی روستا می‌آورند و در ازای این کار، آب‌نبات و شیرینی و کشمش می‌گیرند.** ازبکستان
نوروز (Navruz) محبوب‌ترین جشن ملی ازبکستان است. پوشیدن لباس‌های نو و دیدار از خویشاوندان و دوستان، مهمترین آیین‌های نوروزی در این کشور به شمار می‌رود.
در شب سال نوی ایرانی، بانوانِ هر محله از شهرهای ازبکستان، گرد دیگ بزرگی جمع می‌شوند و خوراکی به نام «سومولک» (Sumulak) می‌پزند که در ایران با نام سمنو شناخته می‌شود. رسم است که همه شرکت‌کنندگان، به نوبت، دیگ سومولک را هم می‌زنند و سایرین شادی و ترانه‌خوانی می‌کنند. (۲)
ازبکان پیش از چشیدن سومولک، آرزویی می‌کنند و معتقدند این آرزوی نوروزی حتما برآورده می‌شود.
«هلیسه» (Halisa) خوراک نوروزی دیگری است که با گندم و گوشت می‌پزند و در سمرقند با نوعی ماست محلی به نام چَکَّه می‌خورند، اما در تاشکند، پایتخت ازبکستان آن را با شکر می‌خورند و با همان نامِ ایرانی‌اش، یعنی «هلیم» می‌شناسند. (۳)
نوعی پلو (Tugrama Palov) شامل برنج، کشمش، نخود، گوشت و تخم بلدرچین، از دیگر غذاهای رایج در نوروزِ ازبکستان است. ازبک‌ها «پرورده» (آب‌نبات سنتی)، شوردانک (هسته نمکین زردآلو) و انواع حلواها را نیز در سفره نوروزی خود می‌گذارند.
