خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
صنایع داخلی مس، همواره به عنوان یکی از پایه های اصلی بخش معدن و صنایع معدنی کشور شناخته می شود که در کنار بخش‌هایی همچون سنگ آهن و فولاد، ارزش افزوده قابل توجهی را در کشور ایجاد می‌کند. به گزارش اقتصادنیوز، گرچه قیمت مس در بازار، هنوز اختلاف معناداری با سایر فلزات پایه دارد، ولی مدتی می‌شود که قیمت این فلز نیز مشابه با سایر فلزات پایه و حتی بیش از آنها، افت کرده است. این مساله، سودآوری این صنعت و جریان نقدینگی در این بخش را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. این صنعت که در سالیان گذشته، بالغ بر میلیاردها دلار برای کشور سودآوری و ارزآوری به همراه داشته است، هم اکنون با مشکلات مهمی در خصوص هزینه‌های بالای تولید، بازار راکد مصرف در داخل کشور و تحریم‌های معاملاتی در بازارهای خارجی روبروست. بر آن شدیم تا در خصوص وضعیت بازار مس در جهان و در داخل کشور و تاثیر اتفاقات اخیر این صنعت بر صنایع داخلی، مصاحبه‌ای با فرشید سلطان‌زاده، مدیرعامل شرکت فلزات و مواد داشته باشیم. متن کامل این گفت‌وگوی اقتصادنیوز را می‌خوانید:
صنعت مس ما در حال حاضر از نظر تولید در چه شرایطی قرار دارد؟
صنعت مس را در داخل کشور عموما به دو بخش صنایع بالادستی و صنایع پایین دستی تفکیک می‌کنند. صنایع بالادستی شامل تولید معدنی، ذوب و پالایش مس و صنایع پایین دستی شامل تولید محصولات نیمه ساخته و همین طور سیم و کابل‌های مسی. بالاتر بودن محدودیت دسترسی به منابع معدنی و همین طور حاشیه سود بالای این بخش، باعث شده وقتی صحبت از صنعت مس می‌شود، معمولا منظور صنایع بالادستی مس باشد. اما واقعیت امر این است که ذوب و پالایش مس، از حیث بازار و اقتصاد، مشابهت بیشتری با صنایع پایین دست دارند که در حقیقت فرایند تبدیل محصول و نه ایجاد محصول در آنها اتفاق می‌افتد؛ و به همین دلیل، حاشیه سود بسیار کمتری داشته و تولید و توسعه آن، متاثر از شرایط بازار مصرف مس است تا تولید آن. به بیانی دیگر، در شرایط فعلی صنعت، معدنکاری مس متاثر از پتانسیل‌های معدنی و ذوب و پالایش و همین طور تولید محصولات پایین دست، متاثر از تقاضای نهایی صنایع مصرفی است. فارغ از مباحث فوق، درباره وضعیت صنعت مس کشور به این نکته می‌توان اشاره کرد که ایران به موهبت در اختیار داشتن چندین معدن بزرگ و متوسط مس، بزرگترین تولید کننده مس در منطقه خاورمیانه و پنجمین تولیدکننده بزرگ مس در منطقه آسیا است. روند توسعه این صنعت در کشور و تشکیل شرکت ملی مس که مسیر ملی‌سازی و خصوصی سازی را طی کرده، باعث شده عمده صنایع بالادستی کشور در اختیار این شرکت باشد. گرچه این انحصار، شکوفا شدن استعدادهای بخش خصوصی در صنایع بالادستی مس را تا حدی محدود کرده است، ولی باید این واقعیت را نیز قبول کرد که اولا ورود به این بخش از صنعت به سرمایه بسیار هنگفتی نیاز دارد و ثانیا اینکه مدیریت متمرکز صنعت مس در این شرکت، نتایج مثبت قابل توجهی را به دنبال داشته که به نظرم، باعث شده صنعت مس کشور، یک سر و گردن بالاتر از صنایع دیگر معدنی کشور قرار بگیرد.
در سال ۹۳، تولیدات معدنی شرکت ملی مس حدود ۸۰۰ هزار تن کنسانتره و ۱۹۴ هزار تن کاتد بود که حدود ۱۳ هزار تن آن به کاتد هیدرومتالورژی تولید شده از کانسنگ های اکسیدی اختصاص داشت. به نظر می‌رسد بخش خصوصی نیز در این سال حدود ۲۰ هزار تن کنسانتره و حدود دو هزار تن کاتد تولید کرده باشد.
صنعت مس کشور با این میزان تولیدات معدنی، حدود ۲.۱ میلیارد دلار ارزش افزوده برای کشور ایجاد کرده است، در حالی که حجم تولیدات آن کمتر از یک هشتادم تولید فولاد در کشور است. علی رغم قوت‌های موجود در صنایع بالادستی کشور، صنایع پایین دستی، وضعیت چندان مطلوبی ندارند. این بخش از صنعت به صورت مهارگسیخته و به امید استفاده از رانت قیمتی در خرید کاتد، رشد کرده است و در حال حاضر، ظرفیت تولیدی حدود ۹۴۰ هزار تن انواع محصولات نیمه ساخته مسی و آلیاژی را در اختیار دارد که کمی بیش از ۲۰ درصد آن فعال است. رقم ارایه شده شامل ظرفیت های تولید سیم و کابل در کشور نمی شود و در این بخش نیز، وضعیت به همین منوال است و واحدهای تولیدی از کمتر از ۳۰ درصد ظرفیت خود استفاده می کنند.
