کشورهای پیشرو صنعتی جهان و صاحبان فناوری، با افزایش تولیدات خود در صنایع مختلف توانستهاند علاوه بر دستیابی به سود و ارزشافزوده قابل توجه، بازار مصرف بسیاری از کشورهای در حال توسعه را در اختیار بگیرند.
در این میان، چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان، بر بازار این محصول معدنی تاثیر بسیاری داشته به گونهای که با صدور محصولات خود به کشورهای مصرفکننده فولاد، توانسته بازار تولید داخلی آنها را تحتشعاع قرار دهد.
با این حال ایران نیز بیکار ننشسته و صادرات خوبی در شاخههای مختلف صنایع معدنی به کشورهای دیگر داشته و سهمی هرچند نامناسب از این بازار صادراتی داشته است؛ بازاری که به دلیل تحریمهای بینالمللی مدتی از آن دور بود و هماکنون در شرایط پسابرجام امید به ایجاد فضای بهتری را دارد.
سهم بالای صنایع معدنی در زنجیره صادرات
بر اساس آخرین آمار منتشرشده، گردش مالی زنجیره معدن و صنایع معدنی در سال ۲۰۱۴میلادی حدود ۲هزار میلیارد دلار بوده که از این میزان بزرگترین آن مربوط به زنجیره فولاد است. در واقع زنجیره تولید فولاد سهم۴/۴۹ درصدی در گردش مالی معدنی جهان دارد و میزان سرمایهگذاری انجام شده در آن ۹۶۹میلیارد دلار است؛ یعنی۵۰درصد کل سرمایهگذاری معادن و صنایع معدنی دنیا را به خود اختصاص داده است.
در همین زمینه مدیر برنامهریزی و نظارت راهبردی سازمان ایمیدرو به وضعیت صادرات محصولات معدنی کشور در سال گذشته اشاره کرد و به صمت گفت: اگر بخواهیم نگاهی به صادرات صنایع معدنی کشور بیندازیم میتوان به آمار منتشر شده درباره میزان صادرات درسال ۹۴ اشاره کرد که بر اساس آن بخش قابلتوجهی از صادرات مربوط به زنجیره فولاد و محصولات پایین دستی آن بوده است.
به گفته امیر صباغ، محصولاتی همچون آخال چدن یا فولاد از جمله جوش و کف به کشورهای جمهوری آذربایجان، امارات متحده عربی و چین صادر شده است. همچنین چدن خام با ویژگیهای مختلف، سایر آلیاژهای آهن شامل فروآلیاژها، محصولات آهنی حاصل از احیای مستقیم کلوخههای معدن سنگآهن، محصولات آهنیاسفنجی، قراضه و ضایعات تولید شده از فولاد زنگنزن، ضایعات آهن یا فولاد پوشانده شده با قلع و… نیز از دیگر محصولات معدنی هستند که در سال گذشته به کشورهایی مختلفی همچون پاکستان، ترکیه، مالزی، هند، ایالات متحده عربی وآلمان صادر شدهاند.
وی افزود: محصولات نیمهتمام از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده در شکلها و ویژگیهای متفاوت به کشورهای عمان، تایلند، عراق، چین، ایتالیا، بلژیک، اردن، قطر، پرتغال، افغانستان، ترکمنستان و… صادر شده است. از دیگر محصولات معدنی صادراتی ایران، شامل میلههای گرم، پروفیل ساخته شده از آهن یا فولاد به کشورهای عراق، پاکستان، گرجستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، تاجیکسان و ترکمنستان صادر شده است.