عمدهترین صادرات بخش کشاورزی استان آذربایجانشرقی به محصول کشمش اختصاص دارد و طبق آمارهای رسمی حدود ۳۵درصد محصول کشمش کشور از گمرکهای استان صادر میشود. به گفته کارشناسان عمدهترین مشکل صادرکنندههای استان را میتوان نبود مشوقها نام برد.
پرداخت یارانه اعزام هیاتهای تجاری به کشورهای هدف بهعنوان راهکاری برای حمایت از توسعه صادرات غیرنفتی به هیات دولت و سازمان توسعه تجارت پیشنهاد داده شده که امیدواریم در سال جاری این پیشنهاد با حمایت روبهرو شود.
صادرات آذربایجانشرقی
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز با بیان اینکه کشمش عمدهترین محصول صادراتی استان آذربایجانشرقی در بخش کشاورزی است، میگوید: علاوه بر صادرات کشمش، میوههای سردرختی و خشکبار مثل برگه زردآلو و هلو و همچنین علاوه برخشکبار و میوهها، فرآوردههای لبنیاتی مثل ماست، دوغ و کره، از عمدهترین محصولات صادراتی استان بهشمار میآید که به کشورهای همسایه بهویژه عراق صادر میشود.
رضا کامی در گفتوگو با صمت میافزاید: این استان دارای رتبه نخست تولید پیاز، زردآلو، عدس و یونجه، رتبه دوم تولید سیب درختی، گوشت قرمز و عسل، رتبه سوم تولید تخممرغ، رتبه چهارم تولید شیر خام و رتبه پنجم تولید نخود، سیبزمینی، انگور و گردو درکشور است.
وی اظهار میکند: عمده کالاهای صادراتی غیرنفتی استان، مواد پلاستیکی، ماشینآلات و قطعات یدکی، مواد سوختنی، مواد نفتی، فرآوردههای غلات، مواد لبنی، مصنوعات شیشه، محصولات میوه و ترهبار و محصولات شیمیایی و پتروشیمی است.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز ادامه میدهد: همچنین این کالاها به کشورهای ترکیه، گرجستان، آذربایجان و ترکمنستان و بعضی از کشورهای عربی و اروپایی صادر شده است. در حوزه تراکتورسازی هم که بخش عمدهای از تولیدات استان به شمار میرود، صادراتی به کشورهای امریکای جنوبی و افریقای جنوبی انجام میشود.
کامی بیان میکند: در سال ۹۴ حدود ۷۶۰میلیون دلار از گمرکات استان آذربایجانشرقی صادرات غیرنفتی انجام شده که این میزان صادرات در مقایسه با صادرات ۶۹۰میلیون دلاری استان در دوره مشابه سال گذشته کاهش چندانی نداشته است.
وی تاکید میکند: مشکل دیگر صادرکنندگان در زمینه حملونقل است، وضع مالیات سنگین برای صادرکنندگان مهمترین مشکل آنها شده است، متاسفانه ناوگان حملونقل در ایران بسیار فرسوده است و نمیتواند پاسخگوی نیاز صادرکنندگان باشد. به هرحال باید تلاش شود صادرات از هرگونه موانع و عوارض تعرفهای و قانونی رها شود.
به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز، این استان یکی از استانهای تولیدکننده و صادرکننده عمده فرش تبریز است که بهدلیل مشکلات و موانع گمرکی که وجود دارد متاسفانه بخش قابل توجهی از این تولیدات باعث ضرر تولیدکننده شده است. وی با اشاره به مشکلات صادرات محصولات کشاورزی بیان میکند: یکی از مشکلاتی که در زمینه صادرات محصولات کشاورزی وجود دارد، این است که بعضی محصولات مثل سبزیجات فاسد شدنی هستند و باید در یک زمان مشخص از مبدا به مقصد برسند و اگر این اقدام سریع انجام نشود، باعث میشود محصولات فاسد شوند و خسارتهای زیادی به صادرکنندگان وارد شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز تاکید میکند: مشکل دیگر صادرکنندهها تحولات منطقه و اتفاقاتی است که برای کشورهای همسایه میافتد و همین موضوع باعث میشود بازار کشورهای هدف را برای صادرات از دست بدهیم و به صادرات لطمه وارد شود.
صادرات به بیش از ۹۵ کشور
رییس اداره برنامهریزی و آمار استان آذربایجانشرقی بابیان اینکه خوشبختانه سال گذشته صادرات محصولات کشاورزی رشد چشمگیری داشته و عمدهترین صادرات هم به کشورهای سیآیاس و روسیه بوده است، میگوید: سال گذشته محصولات غیرنفتی استان آذربایجانشرقی به بیش از ۹۵ کشور صادر شد که بیشترین صادرات این استان به ترکیه، عراق، روسیه، ارمنستان و آذربایجان و کشورهای سیآیاس بوده است.
آرش نگهبانی در گفتوگو با صمت عمدهترین مشکل صادرکنندهها را نبود مشوقها نام برده و میافزاید: یارانه اعزام هیاتهای تجاری به کشورهای هدف را بهعنوان راهکاری برای حمایت از توسعه صادرات غیرنفتی به هیات دولت و سازمان توسعه تجارت پیشنهاد دادیم که امیدواریم در امسال این پیشنهاد با حمایت روبهرو شود.
وی با اشاره به رفع مشکلات صادرات تصریح میکند: عواملی مانند حضور صادرکنندگان در نمایشگاههای خارجی، اعزام هیاتهای تجاری با هدف بازاریابی و شناخت وضعیت موجود و هزینههای تحقیقات و توسعه در زمینه بستهبندی و کیفیت، به شرط تامین اعتبار برای رفع مشکلات صادراتی بسیار تاثیرگذار است. نگهبانی بیان میکند: در چند سال گذشته واحدهای تولیدی برای ارتقای بستهبندی هم از نظر وزن و هم از نظر شکل ظاهری، تسهیلاتی را از محل یارانه صادراتی دریافت میکردند که تحقیق و مطالعه کنند و براساس این مطالعه نوع بستهبندی و وزن را تغییر میدادند و براساس نیاز بازار در ابعاد کوچکتر بستهبندی میکردند، اما چند سال است که هیچگونه تسهیلاتی در نظرگرفته نشده، اگر هم این تسهیلات در اختیار برخی تولیدکنندهها قرارداده شده به استانها تخصیص داده نشده است.
رییس اداره برنامهریزی و آمار استان آذربایجانشرقی میگوید: پایانههای صادراتی به طور قطع در صادرات موثر هستند، به شرط اینکه پایانههای تخصصی باشند. راهاندازی پایانه صادراتی عام در استان به تنهایی نمیتواند موثر باشد اما هر استان با توجه به ظرفیت و موقعیتی که دارد میتواند پایانه صادراتی تخصصی ایجاد کند. وی تاکید میکند: باید طوری برنامهریزی کرد که همه مسئولان بخش صادرات اعم از دستگاههای مجوزدهنده یا شرکتهایی که به نوعی خدمات دراختیار صادرکننده قرار میدهند، یکجا جمع شوند و در جهت تسهیل صادرات تلاش کنند چون پایانههای صادراتی به عنوان زیرساختهایی هستند که میتوانند در امر صادرات بسیار موثر باشند. نگهبانی با بیان اینکه پایانهها بهدلیل کمبود نقدینگی و مشکلات سرمایهگذاری از پیشرفت مناسبی برخوردار نیستند، تصریح میکند: در این زمینه پیشبینی میشود در سال۹۶ بتوانیم این پایانه صادراتی را فعال کنیم.
رییس اداره برنامهریزی و آمار استان آذربایجانشرقی ادامه میدهد: از الزاماتی که در برنامه راهبردی در نظر گرفته شده، نوسانات نرخ ارز، یکسانسازی نرخ ارز و تقویت زیرساختها را میتوان اشاره کرد که اگر این الزامات تحقق یابد میتوانیم در بازاهای بینالمللی حضور بیشتری پیدا کنیم.
نکته پایانی
به گفته کارشناسان، صادرکنندهها نیاز به حمایت دارند تا بتوانند با توجه به ظرفیتهای موجود، در بازارهای بینالمللی با شرایط برابر به رقابت بپردازند. از سوی دیگر، دولت باید در زمینه تامین مواد اولیه تولید، تسهیلاتی را فراهم کند که اگر این برنامهها اجرایی شود صادرات استان آذربایجانشرقی در بازارهای جهانی رونق چشمگیری خواهد گرفت.