آذربایجانشرقی رتبه نخست ذخیره معدنی
استان آذربایجانشرقی یکی از استانهای معدنی کشور بهشمار میرود که با ۸ میلیارد تن ذخیره رتبه نخست کشور را از نظر بیشترین ذخیره داراست. این استان با تنوع بالایی که در مواد معدنی دارد، جزو نخستینهای معدنی در این زمینه محسوب میشود، چراکه از ۶۸ ماده معدنی شناختهشده در کشور، ۵۲ نوع ماده معدنی در این استان یافت میشود، از اینرو لقب رنگینکمان معدنی را به خود اختصاص داده است. از نظر تنوع مواد معدنی در استان بیش از ۶۵۰ واحد معدنی وجود دارد و حداقل ۱۰ نوع ماده معدنی آذربایجانشرقی در سطح ملی مطرح است که ازجمله آنها میتوان به کانیهای فلزی بسیار گرانبها مانند مولیبدن، طلا، مس، نفلین سینیت و… اشاره کرد.
این مواد معدنی شامل مواد اولیه مصالح ساختمان مانند ماسه بادی، سنگ آهک، گچ، پوکه معدنی، سنگ لاشه، سنگ ساختمانی، پامیس، پوزولان و سنگهای تزئینی شامل تراورتنهای منحصربهفرد رنگی آذرشهر، گرانیت و مرمر (مرمریت، کنگلومرا، سنگ چینی و کانیهای فلزی شامل مس، آهن، منگنز، سرب، روی، آنتیموان، مولیبدن، هماتیت، لیمونیت، جیوه، طلا، نقره و انواع خاکهای صنعتی شامل کائولن، زئولیت، بنتونیت، تالک و کانیهای غیرفلزی شامل خاک پیت، زغالسنگ میکا، ورمیکولیت، باریتین، خاک نسوز، شیل، دولومیت، پیروکسن، پتاس، سیلیس، زرنیخ و پرلیت است. درباره تنوع و مزیتهای معدنی این استان، مهرانگیز رحمانی، معاون معدنی و صنایع معدنی استان آذربایجانشرقی به صمت میگوید: این استان دارای ظرفیتهای معدنی بالایی است، بهگونهای که کمربند ذخایر مس از استان آذربایجانشرقی عبور میکند.
از نظر معدنی این استان دارای دو مزیت است، از یکسو وجود معادن فلزی در استان، ظرفیتهای بالایی را برای آن به ارمغان آورده است؛ هرچند کماکان زمینههای کشف بیشتری در استان وجود دارد. از سوی دیگر نیز از نظر جغرافیایی، استان آذربایجانشرقی به بازارهای مصرف خارجی مانند ترکیه نزدیک است که این استان را برای صادرات در ردیف مزیت سرمایهداری قرار داده است.
یزد؛ خاستگاه مواد معدنی بینظیر
در دل کویریترین استان کشور، معادن مختلفی وجود دارد که از نظر تنوع مواد معدنی رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. استان یزد از نظر شمار معدن نیز در رتبه هفتم کشور قرار گرفته است که ۳۹ نوع آن در این استان یافت میشود. تنها حدود ۲۸ نوع سنگ گرانیت از انواع سنگهای تزئینی در معادن این استان وجود دارد. البته مواد معدنی استان یزد در کشور در نوع خود بینظیر بهشمار میآیند، به گونهای که سنگ گرانیت درجه۱ بین استانهای کشور تنها در معادن استان یزد استخراج و فرآوری میشود. بیش از یکسوم ذخایر سنگآهن کشور در یزد قرار دارد. به گزارش صمت، استان یزد، سنگ تزئینی باکیفیتی در میان استانها دارد. این استان با استخراج ۵۱/۱درصد سنگآهن ایران رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. همچنین با استخراج ۶۷/۵ درصد ماده معدنی فسفات باز هم یزد در ایران یکهتاز است. از سوی دیگر بزرگترین ذخیره سرب و روی کشور ۸۳/۹ درصد است که در استان یزد قرار گرفته و بهدلیل این ظرفیت بالا در رتبه دوم شهرهای معدنی قرار دارد. انواع تراورتن، چینی، مرمریت و گرانیت جزو سنگهای معدنی استان بهشمار میآیند که بیشترین تعداد این معادن متعلق به گرانیت و مرمریت است.