با گذشت چندماه از آغاز مذاکرات ایرانایر با شرکت هواپیماسازی بوئینگ امریکا سرانجام مذاکرات میان دو طرف نتیجه داد تا سند خرید ۸۰ فروند هواپیمای مسافرتی برای ایران ایر به امضا برسد.
با وجود آنکه ایرباس گامهای نخست را برای فروش هواپیما به ایران خیلی زودتر از بوئینگ آغاز کرده بود، اما سرانجام این امریکاییها بودند که توانستند با نهایی کردن توافق فروش هواپیماهای خود را وارد یک چرخه رسمی کنند. با توجه به اینکه ایران در طول سالهای گذشته مجوز لازم برای خرید هواپیماهای مسافرتی را نداشته است، بهطور قطع باز شدن راه برای خرید هواپیما از بوئینگ میتواند گزینههای متعددی را پیش روی ایرلاینهای ایرانی بگذارد؛ اما با این وجود ایران ایر به عنوان نخستین خریدار هواپیماهای امریکایی ترجیح داده سبد خرید خود را محدود به دو خانواده از هواپیماهای بوئینگ کند.
پیام بوئینگ برای فروش هواپیما
نیویورک تایمز در تازهترین تحلیل به این موضوع پرداخته و این قرارداد را به نفع اقتصاد امریکا و اشتغال در این کشور عنوان کرده است.
مخاطب مورد نظر پیام بوئینگ به شکل واضحی دونالد ترامپ – رییسجمهور منتخب امریکا – بود. این بیانیه که به دقت جملهبندی شده بود منعکسکننده وضعیت بغرنج بزرگترین صادرکنندگان امریکا در برابر تهدیدهای ترامپ برای بازبینی سیاست تجاری و لغو توافق هستهای دولت اوباما با ایران است. این توافق تحریمهای هستهای امریکا علیه ایران را لغو کرد و فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران را امکانپذیر ساخت.
مقامات بوئینگ که هنوز حملات هفته گذشته ترامپ درباره هزینههای هواپیمای ایر فورس وان جدید را فراموش نکردهاند، خاطرنشان کردند که توافق فروش هواپیما به ایران همچنان با احتمالهایی روبهروست که یک شیوه مودبانه برای ابراز نگرانی عمیق آنها نسبت به موافقت ترامپ و نمایندگان مجلس با اکثریت جمهوریخواه است.
فراتر از این توافق، بوئینگ و سایر شرکتهایی که موتور جت، محصولات فناوری پیشرفته یا تجهیزات سنگین صادر و بخشی از مشاغل تولیدی با دستمزد بالا را تامین میکنند نگران این هستند که در صورت برپا شدن جنگ دفاعی ازسوی ترامپ، این شرکتها به اهداف آسانی تبدیل شوند.
به گفته یک تحلیلگر هوافضای امریکایی، اگر امریکا برای واردات چین تعرفه ۴۵ درصدی وضع کند، چین هم میتواند به یکباره به جای هواپیماهای بوئینگ، به ایرباس علاقهمند شود.
تلاش برای حفظ بعضی مشاغل ممکن است مشاغل دیگر را به خطر اندازد و خواه تجارت با ایران باشد یا چین، یک الگوی نوظهور امریکایی که اقتصادش را به روی جهان میبندد وجود دارد و این مسئله ممکن است به صادرکنندگان بزرگی مانند بوئینگ لطمه بزند.
اکنون بوئینگ و سایر شرکتهای متکی بر صادرات که نگران لحن صحبت ترامپ هستند، امیدوارند نشان دهند آن نوع شرکتی هستند که ترامپ باید از آنها حمایت کند.
بوئینگ که حدود ۱۵۰ هزار کارمند دارد بیشتر قطعاتاش را در امریکا ساخته و بیشتر محصولاتش را صادر میکند و ارزآوری زیادی دارد. این شرکت همچنین تولید کارخانههای بزرگ خود در ایالت واشنگتن و کارولینای جنوبی را افزایش داده است.
اما تحلیلگران صنعت میگویند به نظر میرسد رونق ۱۲ ساله فروش هواپیما به اوج خود رسید و سفارشها برای هواپیماهای بزرگتر کندتر میشود. این به معنای آن است که بوئینگ ممکن است از کمک دولتی بیشتری استفاده کند تا از ایرباس که اصلیترین رقیب این شرکت است عقب نماند.