خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
نقش کمرنگ صنعت در جذب پول خارجی
اما جایگاه ایران در ظرفیت و عملکرد جذب سرمایه‌های خارجی کجاست؟ طی پنج سال گذشته و در میان ۱۴۱ کشور جهان، ایران از حیث ظرفیت جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی رتبه‌ای بین ۵۱ و ۵۴ و بالاتر از هند، برزیل و ترکیه را براساس محاسبات آنکتاد به دست آورده است، اما به رغم این رشد، ایران در بهترین حالت سهم ۳/ ۰ درصدی از جریان سالانه سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی به دست آورده که جایگاه نه چندان مطلوب ۱۱۰ را در بین ۱۴۱ کشور جهان از منظر عملکرد به ارمغان آورده است. یکی از عمیق‌ترین شکاف‌ها بین پتانسیل و عملکرد میان کشورهای مختلف جهان با چالش شکاف ۶۰ تا ۷۰ رتبه‌ای به ایران تعلق دارد. متوسط سالانه جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای آسیای غربی طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ نشان می‌دهد که طی این دوره، میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان سعودی و ترکیه بالاتر از ۱۰ میلیارد دلار بوده است. در امارات متحده عربی نیز حدود ۵ تا ۹/ ۹ میلیارد دلار و در کشورهایی نظیر قطر، ایران، عمان، عراق، اردن و سوریه حدود یک تا ۹/ ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی انجام شده است.
عملکرد ایران در بخش پوششی از سال ۱۳۸۶ به بعد نزولی شده و در سال ۱۳۹۰ جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به این پروژه‌ها در حد ۳۰۰ میلیون دلار بوده است. در سال‌های اخیر نیز ۷۵ درصد از کل سرمایه وارده مربوط به قراردادهای حوزه انرژی و ۲۵ درصد به سایر بخش‌ها یعنی صنعت و خدمات جذب شده است. در این میان، نقش صنعت و معدن در جذب سرمایه خارجی کمرنگ به نظر می‌رسد. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد مجموع اشتغال در شرکت‌های سرمایه‌پذیر نیز معادل۲۹ هزار نفر بوده است.
براساس گزارش موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، سرمایه‌گذاری خارجی در ایران عمدتا به دنبال منابع طبیعی و پس از آن به دنبال بازار است و ایران فاقد سرمایه‌گذاری خارجی در قالب دو استراتژی دیگر یعنی ارتقای کارآیی و تثبیت دارایی‌های استراتژیک است. بعد از منابع طبیعی و بازار، انگیزه سرمایه‌گذاران به ترتیب در سرمایه‌گذاری در ایران به بازار منطقه از طریق ایران، دسترسی به نیروی متخصص، شرکای تجاری ایرانی، حضور رقبا در بازار ایران و استفاده از مشوق‌ها بازمی‌گردد. به‌طور نمونه سرمایه‌گذاری رنو پارس و نیز ایرانسل جزو عملکردهای نسبتا موفق جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشور است و در عین حال، پروژه‌های سرمایه‌گذاری یونیون ریسورس، سحر-دنون و آب شیرین‌کن WTD نیز جزو عملکردهای ناموفق به شمار می‌رود.
