خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
کاربرد طلا در صنایع هوافضا
به‌طور کلی استفاده از طلا در فناوری‌های مدرن از قبیل رادارهای ارتباط از راه دور، رایانه‌های فوق سریع، الکترونیک ماهواره، سیستم‌های دفاعی، موتور جت، فضاپیما و… ناگزیر و حتمی است. با افزایش اهمیت کارآیی تجهیزات و دستگاهها هوافضا و لزوم افزایش قابلیت اطمینان آنها، استفاده از طلا در این صنعت روز به روز در حال افزایش است. به عبارت دیگر با پیشرفت فناوری دستگاه‌های ارتباطی به‌ویژه ماهواره سامانه‌های دفاعی استفاده از طلا اجتناب‌ناپذیر است. طلا به‌دلیل هدایت الکتریکی بالا و مقاومت در برابر اکسیده شدن، اهمیت ویژه‌ای در ساخت تجهیزات الکترونیکی هوافضا دارد. از سوی دیگر، آلیاژهای طلا برای لحیم‌کاری قطعات مربوط به تجهیزات صنعت هوافضا به‌ویژه در مونتاژ بعضی از موتورهای توربینی نظامی و نیز موتورهای فوق سریعراکت، از اهمیت بالایی برخوردار هستند. قابلیت بازتاب نور طلا، آن را به فلزی ایده‌آل در کاربردهای مختلف نظامی تبدیل کرده است. به منظور افزایش قدرت بازتاب اشعه‌های مخرب در فضا، بدنه شاتل‌های فضایی، فضاپیماها و ماهواره‌ها، با لایه نازکی از طلا پوشش داده میشوند. همچنین به‌منظور جلوگیری از آسیب دیدن چشم فضانوردان در برابر نور مستقیم خورشید شیشه‌های عینک آنها با لایه بسیار نازکی از طلا پوشش داده میشود. همچنین در برخی مواقع کلاه فضانوردان با لایه نازکی از طلا پوشانده میشود و از این طریق با بازتاب تشعشع‌های شدید خورشید، از چشم و پوست آنها محافظت میشود.طلا یک بازتابکننده دفع موثر برای تشعشع‌های مادون قرمز در ادوات نظامی فضاپیماها است. همچنین از طلا به‌عنوان محافظی برای سامانه خنثی‌کننده فشار آئرودینامیک و نیروی پیش‌ران در مقابل مشکلات ناشی از شکنندگی هیدروژن استفاده میشود. از آنجا که هزینه ساخت تجهیزات فضایی از چندین میلیارد دلار هم بیشتر است و از سوی دیگر امکان روغن کاری، تعمیر و نگهداری لوازم آنها وجود ندارد، این تجهیزات به‌شدت به خاصیت‌های فیزیکی و شیمیایی مواد اولیه وابسته هستند. به همین خاطر است که ناسا (اداره کل فضایی و هوانوردی ملی امریکا) سالانه مقدار زیادی طلا (بیش از ۴۰ کیلوگرم) در هر یک از فضاپیماهای خود مصرف می‌کند. اهمیت فلزطلا در صنایع هوافضا به اندازه‌ای است که بدون آن امکان سفر به کره ماه میسر نمیشد. تلسکوپ فضایی جیمز وب که قرار است در سال ۲۰۱۸م به فضا فرستاده شود، دارای ۱۸ آینه ۶ گوشه هستند که همه آنها با استفاده از لایه نازکی از طلا برای انعکاس اشعه مادون قرمز پوشانده شده‌اند. طلا به‌عنوان یک روانساز در بین قطعات مکانیکی فضاپیما به‌کار برده شود؛ زیرا در خارج از جو زمین، روان‌سازهای آلی تبخیر شده و در اثر تشعشع‌های شدید خارج از جو زمین قابلیت خود را از دست می‌دهند. به این ترتیب چون مقاومت برشی طلا بسیار کم است، از لایه‌های طلا به‌عنوان روانساز در بین اجزای متحرک فضاپیما استفاده میشود. بنابراین با لغزش مولکول‌های طلا روی همدیگر که ناشی از نیروهای سایشی است، عملکرد روان‌کنندگی بین قطعات مکانیکی فراهم میشود. به طور تقریبی در همه قطعات الکترونیکی فضاپیماها و ماهواره‌ها از طلا استفاده میشود، زیرا این فلز از نظر رسانایی و دقت در اتصال جریان‌ها، قابل اعتماد است. علاوه بر این بیشتر قطعات فضاپیما و ماهواره‌ها با لایه نازکی از طلا پوشانده میشوند. هدف از این کار انعکاس تشعشع‌های مادن قرمز و حفظ دمای ثابت فضاپیما یا ماهواره است. در صورتی که قطعات فضاپیما یا ماهواره با طلا آبکاری نشوند، گرمای بسیار زیادی ازسوی قطعات تیره رنگ آن جذب خواهد شد و با افزایش دمای داخلی فضاپیما یا ماهواره در عملکرد آنها اختلال ایجاد میشوند.
کاربرد طلا در هواپیما و موشک
در ساخت هواپیما و موشک نیز از طلا برای بازتاب اشعه‌های مادون قرمز و فرابنفش استفاده میشود. به این ترتیب که پنجره‌های اتاق خلبان با لایه نازکی از طلا پوشانده شده و از این طریق علاوه بر حفظ سلامتی خلبانان، از تمرکز اشعه‌های مخرب جلوگیری میشود. در برخی موارد از لایه‌های بسیار نازک طلا در شیشه‌های هواپیما استفاده میشود و با عبور جریان الکتریسیته از آنها و تولید گرما از یخ‌زدگی شیشه جلوگیری میشود. همچنین این فلز به‌شکل آلیاژ همراه با پالادیم ترموکوپل‌ها، بدنه و دیگر تجهیزات هواپیما کاربرد دارد. به‌طوری‌که در ساخت هر فروند هواپیما بین ۲۵ تا۳۰ کیلوگرم طلا به‌کار می‌رود.
