در بهار امسال نرخ سود تسهیلات خرید مسکن ۱۳ درصد برای صندوق یکم و ۵/ ۱۷ درصد برای وام اوراق بود، در حالی که نرخ سود تسهیلات ساخت برابر نرخ سود عقود مشارکتی معادل ۲۲ درصد تعیین شده بود.
در عین حال عامل مهمتر در استقبال کمتر از وام ساخت چشم انداز کاهشی سود حاصل از ساخت مسکن از نگاه سازندهها است. به عبارت دقیقتر، سازندگان مسکن در بهار امسال میزان بازدهی سرمایهگذاری در ساخت مسکن را در حدی که بتواند نرخ سود وام ساخت را پوشش دهد و در عین حال انتفاع آنها را به دنبال داشته باشد، ارزیابی نکردند. در حقیقت چشم انداز سود حاصل از ساخت مسکن از نگاه سازندهها به مراتب کمتر از نرخ سود ۲۲ درصدی تسهیلات ساخت بوده است. این ارزیابی از آنجا نشات میگیرد که با وجود استارت خروج مسکن از رکود طی ماههای اخیر، ثبات نسبی قیمت مسکن همچنان حفظ شده و رشد قیمتها کمتر از نرخ تورم بوده است. بنابراین، ساختوساز با این تسهیلات و نرخ سود تعیین شده برای آن، ممکن است سود مورد انتظار سازندگان را به دنبال نداشته باشد.
به گزارش «دنیای اقتصاد» با این حال از ابتدای تابستان نرخ سود وام ساخت به دنبال کاهش نرخ سود عقود مشارکتی به ۱۸ درصد تنزل یافته و از طرفی وضعیت رشد معاملات در بهار امسال، فرضیه حرکت بازار به سمت خروج از رکود و پیشروی به سمت رونق را اثبات کرده است. این موارد میتواند علائمی باشد مبنی بر اینکه در ماههای جاری و آتی تقاضا برای وام ساخت با افزایش مواجه شود و حتی رشد آن از وام خرید نیز پیشی بگیرد. به این ترتیب حرکت بازار مسکن در جهتی ادامه مییابد که هم ساختوساز و هم معاملات توام با یکدیگر در حال خروج از رکود خواهد بود و به این ترتیب عرضه و تقاضا در کنار هم رونق میگیرد.
در دورههای گذشته دولت معمولا یا با افزایش تسهیلات، سمت تقاضای بازار مسکن را تقویت میکرد که به دنبال محدودیت عرضه به جهش قیمتی منجر میشد یا اینکه با تقویت یک سویه سمت عرضه و سرکوب تقاضای موثر متناسب با حجم ساختوساز، مازاد عرضه را به دنبال داشت. کمااینکه در سالهای ۹۱ و ۹۲ عمده تسهیلات بخش مسکن به ساختوساز تعلق یافت بهطوری که در سال ۹۱ معادل ۷۵ درصد و در سال ۹۲ معادل ۶۷ درصد کل تسهیلات پرداخت شده توسط بانک عامل بخش مسکن در راستای تقویت بخش عرضه صورت گرفت.
سهم ناچیز وام خرید در آن سالها موجب شد که در دو سال اخیر سازندهها با حجم زیاد واحدهای نوساز فروش نرفته مواجه شوند. اما امسال از آنجا که سقف وام خرید و ساخت بهصورت همزمان افزایش یافته است و پرداخت آنها با شیب یکسان در حال افزایش است، قطعا هم رونق در معاملات را به دنبال خواهد داشت و هم ساخت مسکن برای نیازهای جدید ادامه مییابد.
وام «ساخت» جذابتر شد
مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن با اشاره به کاهش ۴ واحد درصدی نرخ سود تسهیلات ساخت، پیشبینی کرد: تقاضا از سمت سازندههای مسکن برای دریافت وام بدون سپرده در ماههای آتی افزایش پیدا کند.محمدحسن مرادی به «دنیای اقتصاد» گفت: وام ۱۳۰ میلیون تومانی ساخت مسکن که اوایل امسال پرداخت آن در تهران و همزمان در سایر شهرها با سقف ریالی کمتر (متوسط ۱۰۰ میلیون) آغاز شد، بهصورت بدون سپرده اما با نرخ سود عقود مشارکتی در اختیار سرمایهگذاران ساختمانی قرار میگیرد. نرخ سود این تسهیلات تا پیش از هفته گذشته، ۲۲ درصد بود اما با تصویب شورای پول و اعتبار و کاهش نرخ سود تسهیلات عقود مشارکتی و یکسان شدن آن با نرخ تسهیلات عقود مبادلهای، در حال حاضر وام ساخت با نرخ ۱۸ درصد به سازندهها پرداخت میشود.این مقام بانک مسکن با تاکید بر اینکه، تسهیلات ساخت و ساز مسکونی بدون نیاز به سپردهگذاری یا رسوب حساب، بلافاصله پس از درخواست سازنده و در صورت تایید پروژه پرداخت میشود، افزود: کاهش نرخ سود وام ساخت مسکن با توجه به ثبات نسبی قیمت ملک، باعث جذابیت این تسهیلات شده است.مرادی بهترین شکل تعیین نرخ سود تسهیلات بانکی را هماهنگسازی آن با متوسط بازدهی سرمایهگذاری در بخشهای مختلف عنوان کرد و گفت: طی سالهای اخیر میزان نرخ سود سرمایهگذاری در بخش مسکن (بازار ساخت و ساز) و همینطور بخشهای مختلف، با یکدیگر متفاوت بوده در حالی که تسهیلات با نرخ یکسان پرداخت شده است.به گزارش «دنیای اقتصاد» طی ماههای اخیر سازندهها نرخ سود ۲۲ درصد وام ساخت مسکن را ناهماهنگ با سود انتظاری در ساخت و ساز ارزیابی میکردند و این تسهیلات را گرانقیمت میدانستند. براساس این گزارش، احتمال دارد در ماههای آینده، نرخ سود تسهیلات اوراق مسکن –وام خرید- نیز کاهش پیدا کند.در حال حاضر این تسهیلات با نرخ ۵/ ۱۷ درصد پرداخت میشود اما ممکن است حدود نیم واحد درصد کم شود.