خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
انفجار جزو مراحلی از معادن‌کاری است که در حوزه اکتشاف و استخراج انجام می‌شود. درواقع عملیات انفجار در معادن به‌منظور خرد کردن باطله و ماده معدنی است تا بارگیری سریع‌تر و ارزان‌تر انجام شود. اما ناگفته نماند که انفجار، آثار زیست‌محیطی و اجتماعی فراوانی دارد.
به نقل از صمت: مشاور معدنی کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با صمت، درباره انفجار در مراحل معدنکاری اظهار کرد: اجرای نامناسب الگوی انفجار، منجر به پدیده‌های نامطلوبی همچون خردایش ضعیف و پرتاب سنگ خواهد شد که درنهایت افزایش هزینه‌های عملیات را به دنبال خواهد داشت. علی غنی‌زاده ضرغامی ادامه داد: با توسعه تکنیک‌های انفجار، این آثار سوء و نامطلوب تا حد زیادی کاهش پیدا کرده‌اند. هرچند هدف اولیه انفجار سنگ‌ها در معادن روباز خرد کردن و درنهایت تسهیل در بارگیری است، اما اهداف دیگر نظیر ابعاد سنگ‌های منفجرشده، نحوه انتقال، جهش و میزان پرتاب خرده‌های انفجاری به هوا و سقوط آنها در محدوده و خارج از محدوده انفجاری، کمینه کردن لرزش زمین، کاهش شکستگی‌های نامطلوب با توجه به تنوع سنگ، ابعاد خرده‌های انفجاری موردنیاز و شرایط اقتصادی باید مورد توجه قرار گیرد. به گفته وی، بدیهی است که نوع ماده منفجره، شرایط و شیوه انفجار در معادن روباز و حتی در قسمت‌های مختلف یک معدن نیز متفاوت است. غنی‌زاده ضرغامی تصریح کرد: ابعاد سنگ‌های منفجرشده باید به‌اندازه کافی کوچک باشند که به‌راحتی داخل جام ماشین‌آلات بارگیری جای‌گیرند و نیاز به انفجار ثانویه نداشته باشند.
از سوی دیگر برای کنترل گرد وغبار نیز باید از تولید خرده‌های بسیار ریز پیشگیری شود. اندازه جام سیستم بارگیری، بزرگترین اندازه سنگ‌های منفجرشده را تعیین خواهد کرد، اما تعیین کوچک‌ترین اندازه خرده‌های انفجاری مشکل بوده و چنانچه اندازه سنگ‌های منفجرشده کوچک‌تر از اندازه موردنیاز باشد موجب هدر رفتن ماده منفجره و افزایش هزینه خواهد شد. وی در ادامه افزود: بر این اساس با توجه به نوع ماشین‌آلات بارگیری و اندازه ورودی سنگ‌شکن اولیه، متوسط اندازه خرده‌های انفجاری در هر معدن باید از یک اندازه بهینه برخوردار باشد. وقتی تغییراتی در الگوی انفجار یا ابعاد خردایش سنگ ایجاد می‌شود، به طور حتم این تغییرات موجب تغییراتی در پارامترهای هزینه‌های انفجار و هزینه‌های حفاری می‌شود. با بهینه‌سازی هزینه‌های انفجار و حفاری متناسب با الگوهای درست انفجار می‌توان یک انفجار فنی و اقتصادی مناسب برای معادن در نظر گرفت. مشاور معدنی کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران بیان کرد: یکی از پارامترهای مهم در طراحی الگوهای انفجار در معادن خرج ویژه است.
به گفته این مشاور معدنی، خرج ویژه عبارت است از مقدار ماده منفجره مصرفی در هر چال بر حجم سنگی که به‌وسیله انفجار همان چال به‌دست می‌آید و برحسب کیلوگرم بر مترمکعب یا کیلوگرم بر تن بیان می‌شود. خرج ویژه متأثر از ویژگی‌هایی مانند نوع توده سنگ، نوع ماده منفجره، سطح آزاد، میزان خردایش موردنظر سنگ و شرایط ایمنی و اقتصادی است. اگر تعداد درزه و شکاف در سنگ‌های توده‌ای کم باشد به‌نحوی‌که سنگ در مقابل شکسته شدن مقاوم باشد، خرج ویژه زیاد مصرف می‌شود و اگر تعداد درزه و شکاف به صورتی باشد که موجب سست شدن سنگ در مقابل ضربه‌های حاصل از انفجار باشد، خرج ویژه کم‌مصرف می‌شود. وی در ادامه افزود: چنانچه وضعیت درزه و شکاف به صورتی باشد که موجب اتلاف گازهای حاصل از انفجار و افت فشار آنها شود، خرج ویژه زیاد مصرف می‌شود. اجرای نامناسب عملیات انفجار نیز پدیده‌هایی را ایجاد می‌کند.
که در شکل زیر معرفی شده است.
