عبده تبریزی در گردهمایی دانش آموختگان دانشکده مدیریت دانشگاه شریف به ۳ اولویت اقتصاد”جلوگیری از بروز تورم لجامگسیخته”،”اصلاح نظام بانکی”و “حمایت از کاهش نرخ سود بانکی” پرداخت.
عبده تبریزی در گردهمایی دانش آموختگان دانشکده مدیریت دانشگاه شریف به ۳ اولویت اقتصاد”جلوگیری از بروز تورم لجامگسیخته”،”اصلاح نظام بانکی”و “حمایت از کاهش نرخ سود بانکی” پرداخت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبارپول، این گفتههای مشاور مدیریت و تامین مالی وزارت راه و شهرسازی، در حالی است که درخصوص دو اولویت نخست، یعنی کاهش نرخ تورم و اصلاح نظام بانکی، اجماع وجود دارد، اما درباره کاهش نرخ سود به شیوه کنونی و براساس بخشنامههای بانک مرکزی، نقدهایی وجود دارد. به گفته برخی از کارشناسان، بالا ماندن نرخ سود بانکی، معلول برخی شرایط است و برای کاهش نرخ باید به سراغ علتها رفت.
نهادهای موازی در بازار پول
عبدهتبریزی در ابتدای سخنرانی خود به مشکل وجود موسسات اعتباری غیرمجاز بهعنوان یک مشکل تاریخی اشاره کرد. وی با تاکید بر مشکلات تاریخی بخش بانکی در کشور به این نکته اشاره کرد که تشکیل نهادهای موازی بهعنوان رقیب بانکداری سنتی از سالهای گذشته حتی در دورههای ریاست آقای مولوی و نوربخش بر بانک مرکزی نیز وجود داشته است. این مناقشات در نهایت به اصلاحاتی در نظام بانکی کشور در چارچوب فقهی ختم شد، اما وجود برخی نهادهای پولی که عملا کار بانکداری کردند سبب ایجاد سوءاستفاده شد که این مشکلات در دولت نهم و دهم به یک جریان کاملا متفاوت تبدیل شد و با شتاب بیشتری مشکلات بانکها افزایش پیدا کرد. عبدهتبریزی در ادامه صحبتهای خود به ابلاغیه جدید بانک مرکزی اشاره کرد که در آن به صورت دستوری نرخ سود سپردههای بانکی ۱۵ درصد تعیین شده است و افزود: تبعیت از قواعد بازار برای حل و فصل مشکلات نظام پولی و بانکی کشور در بین اقتصاددانان مخالفتی ندارد اما در شرایط کنونی به مرحلهای رسیدهایم که به غیر از اقدام بوروکراتیک کاهش نرخ سود بانکی راهحل دیگری نداریم و چارهای برای آن نداریم.
مشاور مدیریت و تامین مالی وزارت راه و شهرسازی در دفاع از اقدام جدید بانک مرکزی به تشریح وضعیت نظام بانکی کشور پرداخت و به این نکته اشاره کرد که دولت یازدهم کشور را در شرایط رکود تورمی تحویل گرفت، اما از زمان آغاز به کار خود، تفاوت قابلملاحظهای بین نرخ سود بانکی و نرخ تورم پیدا شد و این تفاوت قابل ملاحظه شرایط دشواری را در بانکها ایجاد کرد. وی صحبتهای خود را با مثالی از ترازنامه نمونه بانک ادامه داد که مقایسه ترازنامه یک بانک در سال ۸۶ که شرایط اقتصادی از ثبات نسبی برخوردار بوده با سال گذشته را نشان میداد. براساس این مثال، در سال ۸۶ سود واقعی نسبتا بالا به سهامداران پرداخت شده و این سود به صورت بدهی جدید در ترازنامه بانکها قرار گرفته، این در حالی است که در طرف داراییها در بانکها، خلق پول صورت نمیگرفته است. در ساز و کار بانکی زمانی که بدهکار توان بازپرداخت وام خود را نداشت، این بدهکاری بهعنوان وام جدیدی در ترازنامه بانکی ثبت میشد و معادل سود این وام جدید، نقدینگی ایجاد میشد. به بیان دیگر، شناسایی سود از معوقات بانکی باعث رشد داراییهای موهومی بانکها شده است.این میزان بدهی از داراییها بسیار بزرگتر است که اگر این حجم از بدهیها با داراییها تراز شود تنها تورم است که میتواند موازنه را ایجاد کند. حسین عبدهتبریزی با اشاره به معمای سالهای اخیر که با وجود نقدینگی بالا تورم افزایش پیدا نکرده است، توضیح داد که چون بانکهای بد سود بالا پرداخت میکردند و جایگزین بهتری در اقتصاد برای این سود بالا وجود نداشت، عملا این حجم پول در بانکها ذخیره شد و تورم قابل توجهی ایجاد نشد. البته در حال حاضر این ریسک وجود دارد که اگر نرخ سود بانکی پایین بیاید این نقدینگی اضافه روی قیمتها اثر بگذارد.