چه عواملی باعث طولانی شدن لمس نتایج مذاکرات ایران با ۶ قدرت جهانی شده است؟
کشورهای اروپایی در سالهای اخیر با فشار آمریکا مواجه بودهاند و از سوی دیگر آمریکاییها نیز مطابق با وعدههایی که داده بودند عمل نکردند که این امر موجب شد تا لمس نتایج مذاکرات زمان بر شود، با این حال از دیدگاه من مشکلات قطعا در حال برطرف شدن است؛ بهطور مثال رفت و آمدهای سیاسی نسبت به دولت قبلی بهطور چشمگیری افزایش یافته است. هیاتهایی که در این مدت وارد کشور شدهاند برای بررسی و ارزیابی تمام ابعاد کشور به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در حال تردد در کشور هستند که این امر روند مذاکرات را امیدوارکننده میکند. با این شرایط اینکه ما انتظار داشته باشیم که چند ماه بعد از برجام شاهد برطرف شدن تمام مشکلات باشیم، انتظار نادرستی است. در حال حاضر یکی پس از دیگری گرهها در حال باز شدن است؛ اما آنقدر تعداد گرهها زیاد است که باز کردن تمام آنها زمانبر خواهد بود. در مجموع میتوان گفت ایران یک دیالوگ جدید را در دولت آقای روحانی مطرح کرده است که این دیالوگ در دنیا خریدار دارد. با این شرایط میتوانم بگویم که سفر این هیاتها بسیار مثبت بوده است.
با این شرایط چه چالشهایی در داخل و خارج کشور برای ورود سرمایهگذاران خارجی وجود دارد؟
در داخل اولین کاری که باید انجام دهیم تعیین اولویتها است؛ نیازها بسیار فراوان است و طبیعی است که با توجه به این شرایط نتوان همه نیازها را برطرف کرد؛ بنابراین وزارت اقتصاد یا سازمان برنامه و بودجه باید اولویتهای سرمایهگذاری را تعیین کند و در قالب این اولویتها، دستگاهها و بخش خصوصی اقدام کنند. نکته دوم این است که باید تعیین کنیم که سرمایهگذاری خارجی و فعالیت با این کشورها چگونه باید باشد. طبیعی است که باید حداکثر منافع را درنظر گرفت؛ ولی باید بهگونهای رفتار شود که سرمایهگذار خارجی نیز احساس امنیت کند. از سوی دیگر، ثبات قوانین و مقررات و بهنگام بودن آنها متناسب با شرایط روز جهانی و کشور مهم است و کلیه بخشهای دولتی و خصوصی باید خود را در گسترش روابط و مذاکرات با بیرون توانمندتر کنند. در بخش چالشهای خارجی بالاخره نمیتوانیم منکر این واقعیت باشیم که در دوره تحریمها، آمریکاییها تمام تلاش خود را برای بستن هرگونه فعالیت به هر شکل انجام دادند و پروژه ایرانهراسی را کلید زدند که هنوز آثارش مشهود است؛ اگر چه دولت در این مدت خیلی تلاش کرده فضا را عوض کند، اما بعضی از رفتارها مثل چندصدایی مکرر در اعلام مواضع خارجی ابهام آفرین میشود، ما باید بهرغم همه کارشکنیها فضا را به گونهای مدیریت کنیم که آنها در حاشیه قرار گیرند.
به نظر شما سرمایه خارجی باید به کدام سمت هدایت شود تا به نفع اقتصاد کشور باشد؟
طبیعی است که سرمایهگذاری باید به بخشی هدایت شود که بالاترین ارزش افزوده را همراه با تولید ثروت برای کشور به ارمغان آورد. به نظر من سازمان برنامه و بودجه به لحاظ ساختاری و تیم اقتصادی دولت باید پیشرانهای توسعه را ابلاغ کنند که سرمایهگذاریها در آن مسیر قرار بگیرد. از نظر من اولویت سرمایهگذاری باید ابتدا در صنعت نفت و بعد از آن در صنعت خودرو و صنایع نوین و پیشرفته صورت بگیرد.