خانه > اخبار > 8درصد رشد اقتصادی چگونه ممکن است؟

8درصد رشد اقتصادی چگونه ممکن است؟

دکتر علینقی مشایخی؛ استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: نزدیک به یک دهه است که رشد اقتصادی ۸درصدی برای کشور هدف‌گذاری می‌شود. مقامات ارشد کشور از رهبری و به تبع ایشان مجلس‌ها و دولت‌ها بر هدف رشد ۸ درصدی پافشاری می‌کنند.

دکتر علینقی مشایخی؛ استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: نزدیک به یک دهه است که رشد اقتصادی ۸درصدی برای کشور هدف‌گذاری می‌شود. مقامات ارشد کشور از رهبری و به تبع ایشان مجلس‌ها و دولت‌ها بر هدف رشد ۸ درصدی پافشاری می‌کنند.
اگر قرار بود چشم‌انداز ۱۴۰۴ کشور تحقق پیدا کند و اگر قرار باشد کشور از کشورهای منطقه به لحاظ توان مادی و پیشرفت اقتصادی عقب نماند، رشد ۸ درصدی یک ضرورت است. ولی طی سال‌های گذشته واقعیت نرخ رشد اقتصادی بسیار پایین‌تر از هدف مزبور بوده است. شکل زیر نرخ رشد سالانه را در سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۴ نشان می‌دهد. نرخ‌های رشد مزبور در حالی به دست آمده که کشور طی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳ حدود ۱۶۷ میلیارد دلار صادرات نفت و طی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ حدود ۵/ ۶۳۱ میلیارد دلار صادرات نفت داشته است (مرجع اطلاعات: آمار بانک مرکزی).

بنابراین به‌رغم تزریق ۱۶۷ و ۶۳۱ میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات نفت به اقتصاد کشور، متوسط رشد اقتصادی کشور در دو دوره مزبور به ترتیب ۲/ ۴ و ۳/ ۳ درصد بوده که کمتر از نصف هدف موردنظر (۸ درصد) است. جالب آنکه وقتی درآمد ۸ سال اول (۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳) از نفت طی ۸ سال دوم (۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱) حدود ۸/ ۳ برابر شد، نرخ رشد ۸ سال دوم کمتر از ۸ سال اول بود. این یکی از علائم سوء‌مدیریت بیشتر اقتصاد در دوره دوم بوده است، ولی نکته مشترک در طی دو دوره آن است که نرخ رشد اقتصادی کشور، طی ۱۶ سال از ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۱ کمتر از نصف هدف و به‌طور متوسط معادل ۷/ ۳ درصد در سال بوده است.

اگر قرار باشد هدف ۸ درصد رشد تحقق یابد، باید پرسید چه تغییرات مشخصی باید در اقتصاد کشور رخ دهد که موجب رشد ۸ درصدی بشود. اگر روشن نباشد چه تغییرات مشخصی می‌تواند رشد اقتصادی را افزایش دهد، به صرف هدف‌گذاری ۸ درصدی، اقتصاد کشور ۸ درصد رشد نخواهد کرد. برای دستیابی به رشد ۸ درصدی حداقل دو اتفاق باید رخ دهد. اول آنکه بازده و بهره‌وری استفاده از دارایی‌های موجود کشور افزایش یابد. دوم باید سرمایه‌گذاری خارجی میزان سرمایه‌گذاری از منابع داخلی را تقویت کند تا سرمایه‌گذاری بیشتری از توان سرمایه‌گذاری ملی در اقتصاد صورت پذیرد.

در مورد اول، رشد درون‌زا از طریق تولید ثروت با بهره‌وری بالا با استفاده از دارایی‌های موجود امکان‌پذیر است. اگر دارایی‌های فیزیکی و انسانی موجود در کشور با بهره‌وری مناسب اداره نشوند و مازادی بعد از در نظر گرفتن کلیه هزینه‌های عملیاتی از جمله هزینه واقعی استهلاک، نه فقط هزینه استهلاک دفتری دارایی‌ها) تولید نکند امکان زایش و رشد دارایی‌های موجود براساس تولید درون‌زا وجود ندارد. وقتی رشد درون‌زای دارایی‌ها با اتکا به خود آنها به‌وجود می‌آید که آن دارایی‌ها اولا مازادی علاوه‌بر هزینه‌های عملیاتی تولید کنند و ثانیا آن مازاد سرمایه‌گذاری شود. ولی اگر مازادی تولید نشود، منبعی نیز برای سرمایه‌گذاری به‌وجود نخواهد آمد یا اگر مازادی تولید کنند و همه آن مازاد مصرف شود، باز هم سرمایه‌گذاری و رشد براساس دارایی‌های موجود به‌دست نمی‌آید. تولید مازاد از دارایی‌های موجود مستلزم اداره آنها با بهره‌وری بالاست. اگر از ظرفیت دارایی‌ها به‌طور کامل استفاده نشود یا از آنچه استفاده می‌شود با هزینه‌های بالا و بهره‌وری پایین بهره‌برداری صورت گیرد، در آن صورت مازادی ایجاد نخواهد شد و منابعی برای رشد به‌وجود نخواهد آمد.

همچنین ببینید

رشد 6.5 درصدی صنعت در دولت یازدهم

رشد صنعت در ابتدای دولت یازدهم منفی ۱۰.۵، رشد معدن منفی ۲ و رشد کسب ...

[show-logos orderby='none' category='brand' activeurl='new' style='hgrayscale' interface='hcarousel' tooltip='true' description='false' limit='0' img='100']