با اجرایی شدن برجام و تدوین احکام برنامه ششم توسعه کشور بهمنظور توسعه حملونقل ریلی، فصل جدیدی برای بنگاههای اقتصادی فعال در این حوزه آغاز شد، فصلی که نوید رونق در این کسبوکار را میدهد. بهنظر میرسد بخش حملونقل ریلی که در ۱۰ سال گذشته فعالیت و توسعه چشمگیری در ایران نداشته است امروز آبستن اتفاقات و توسعههای بزرگ باشد؛ «حذف مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصدی برای فعالان صنعت ریلی»، «تاکید بر توسعه حملونقل حومهای و ایجاد سازمان حملونقل حومهای» و «بهرهمندی سرمایهگذاران خصوصی حملونقل ریلی از مزیتهای مشابه سرمایهگذاری در مناطق محروم» مواردی است که در برنامه ششم توسعه کشوربه نفع این صنعت ذکر شده است و به اعتقاد مدیرعامل راهآهن موجب رونق حملونقل ریلی در کشور میشود.
محسن پورسیدآقایی در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» ضمن ابراز خرسندی از اجرایی شدن برجام و تصویب احکام ریلی در برنامه ششم از سوی دولت معتقد است با وقوع این دو رخداد فضای مثبتی در صنعت ریلی کشور ایجاد شود. او همچنین معتقد است فضای پس از تحریم به تقویت بخش خصوصی داخلی که از توانمندی سرمایهای کافی برخوردار نیست، کمک میکند و شراکت شرکتهای خارجی و ایرانی رونق میگیرد. در گفتوگو با معاون وزیر راه و شهرسازی به بررسی فضای کسبوکار ریلی پس از تحریم، پیش شرطهای فعالیت شرکتهای بخش خصوصی با راهآهن و برنامههای اولویت دار راهآهن پرداختهایم.
آقای دکتر بگذارید اولین سوالمان به بخش خصوصی فعال در صنعت ریلی اختصاص پیدا کند، همان بخش خصوصی که خودتان پیشتر گفته بودید ضعیف است و از توانمندی و سرمایه لازم برای فعالیت در این حوزه برخوردار نیست؛ به اعتقاد شما اجرای برجام چه تاثیری بر فعالیت شرکتهای خصوصی داخلی در کشور دارد؟
به اعتقاد من برجام مهمترین کمکی که میتواند به شرکتهای بخش خصوصی در ایران میکند، توانمندتر شدن این شرکتها با شراکت و پیوند با شرکتهای خارجی است. ضعف شرکتهای خصوصی ایرانی که در حوزه ریلی فعالیت میکنند، با رفع تحریمها از بین نمیرود چون ضعف این شرکتها ناشی از فقدان و کمبود سرمایه اولیه و کفایت سرمایه آنها است.با تغییر فضای اقتصادی کشور پس از اجرای برجام، کشور در مسیر توسعه قرار میگیرد و شرکتهای کوچکتر با سرمایه کم رو به انحلال میروند؛ بنابراین شرکتهای کوچک مجبورند با شرکتهای بزرگتر ادغام شده و از این فضا بهرهمند شوند.من فکر میکنم با اجرای برجام همکاری شرکتهای خارجی و بخشخصوصی ایرانی گسترش مییابد و در این مسیر شرکتهای خارجی تولیدات و سرمایه خود را به کشور وارد میکنند و شرکتهای ایرانی نیز میتوانند با تجربه فعالیت درایران بخش بهرهبرداری را به عهده بگیرند. مذاکراتی که در زمان حاضر در حال انجام است امید همکاری این دو بخش را نشان میدهد.دنیا تشنه سرمایهگذاری و عقد قرارداد در ایران است، چراکه ایران را کشوری با ثبات، امن و با پتانسیلهای مالی بسیار بالا میداند. از آنجا که کشورهای دیگر نیز در زمان حاضر با رکود اقتصادی مواجه هستند و ایران نیز آماده یک جهش اقتصادی، پس این دو عامل یکدیگر را جذب کرده و فرصت دو طرفه جدی را به وجود میآورند.
حضور هیاتهای عالیرتبه خارجی در هفتههای اخیر نیز گواه این موضوع است؟
بله، هفته گذشته ۵ هیات عالیرتبه خارجی در ایران حضور پیدا کردند و این نشان از عطش سرمایهگذاری در ایران دارد. خوشبختانه، فضای قانونی برای سرمایهگذاری خارجی نیز فراهم است و به دولت اجازه داده شده است تا ۵۰ میلیارد دلار منابع مالی را از طریق فاینانس تامین کند که رقم بسیار مهمی از آن در زیرساختها و حملونقل ریلی محقق خواهد شد.
این فاینانس در صورت تخصیص در چه بخشهایی هزینه خواهد شد؟
در حوزه زیرساخت حتما خط سریعالسیر تهران – اصفهان را به سرعت اجرایی میکنیم. اولویتهای راهآهن در خطوط داخلی راهاندازی خطوط قزوین – رشت، رشت – آستارا، میانه – تبریز و همدان – کرمانشاه – ارومیه است که امکان استفاده از تامین مالی را دارد. همچنین در حال مذاکره باشرکتهای خارجی برای فاینانس خط اصفهان به خوزستان هستیم که راهآهن دو خطه برقی خواهد بود که مرکز کشور را به قلب اقتصادی ایران در جنوب متصل میکند. این پروژهها به احتمال زیاد در سال آینده با استفاده از فاینانس شروع میشود. برای راهاندازی خط رشت- آستارا نیز یک بانک از کشور چک آماده فاینانس این خط است. همچنین بهدنبال راهاندازی خط جدید ریلی ایران – ترکیه هستیم که در خط جدید به جای عبور از مرز رازی که مشکلات دریاچه وان را دارد از سمت بازرگان عبورمیکند. موافقتهای لازم میان ایران و ترکیه برای ایجاد این خط انجام شده است و طرحهای مطالعاتی و نقشهبرداری این خط درحال انجام است.