آیا در شرایط پس از تحریم امکان لیزینگ واگن نیز از کشورهای خارجی برای بخش خصوصی فراهم میشود؟
بله، خوشبختانه با رفع تحریمها موضوع لیزینگ واگنهای ریلی نیز رونق میگیرد. اگر راهآهن در ساخت خطوط طبق برنامه و به خوبی جلو برود شرکتهای خصوصی نیز نیاز به تامین ناوگان دارند و بهترین راه برای این تامین ناوگان لیزینگ و اجاره به شرط تملیک است.در حال حاضر نیز یکی از شرکتهای بخش خصوصی در حال انجام این کار است به گونهای که خرید اقساطی واگن از روسیه را آغاز کرده است و ۵۰۰ واگن باری را به صورت اقساط خریداری میکند.با توجه به اینکه با اجرای برجام فعالیت بیمهها نیز در کشور افزایش پیدا میکند، این موضوع موجب رونق لیزینگ واگنهای ریلی نیز خواهد شد؛ چراکه مالک واگنها بهدنبال بیمههایی برای تضمین فعالیت لیزینگ خود است.
با توجه به تصویب برنامه ششم توسعه کشور در هیات دولت آیا احکامی درباره حملونقل ریلی در این برنامه گنجانده شده است؟
بله، خوشبختانه در جلسه آخر هیات دولت با تاکید شخص رئیسجمهوری و مساعدت رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی حکم مشخصی برای بخش ریلی به قانون برنامه ششم توسعه کشور اضافه شده که در ماده ۱۳ این قانون و در قالب سه حکم، گنجانده شده است.محور یکی از احکام توسعه حملونقل ریلی- حومهای و ایجاد یک سازمان برای حملونقل ریلی – حومهای است، در یکی دیگر از احکام نیز توجه و کمک زیادی به بخش خصوصی فعال در این صنعت شده است و براساس این حکم، سرمایهگذاریهای بخش خصوصی در حملونقل ریلی مشابه سرمایهگذاری در مناطق محروم تلقی میشود و سرمایهگذاران از امتیازات مناطق محروم بهرهمند میشوند که از جمله آن میتوان به معافیتهای مالیاتی و اولویت در پرداخت تسهیلات وامی اشاره کرد. در حکم سوم نیز با حذف مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصدی برای بخش خصوصی موافقت شد. به اعتقاد من تفاوت خوبی میان قانون برنامه ششم با قانون برنامه پنجم وجود دارد و توجه به احکام ریلی در برنامه ششم بسیار عالی بوده است. البته ما همچنان پیگیر هستیم چند حکم هم در احکام دائمی کشور درباره حملونقل ریلی اضافه شود که هنوز این موضوع قطعی نشده است.
چند وقتی است که راهآهن بهدنبال اصلاح آییننامه ورود بخش خصوصی به صنعت ریلی است، این آییننامه در چه مراحلی است؟
این آییننامه به منظور چگونگی ورود بخش خصوصی به صنعت ریلی، در راهآهن در حال تنظیم است و مراحل تصویب آن در هیاتمدیره در حال انجام است و بهزودی نیز ابلاغ میشود. دلیل تدوین چنین آییننامهای هم این است که راهآهن تاکنون برای ورود شرکتهای خصوصی به این صنعت آییننامه روشن و مشخصی نداشته است. در گذشته نیز با بخش خصوصی قراردادهایی منعقد میشد، اما با تدوین این آییننامه دیگر نیازی به عقد قرارداد نخواهد بود.این آییننامه به شکل آییننامهای برای بهرهبرداری تدوین میشود که بخش خصوصی که تقاضا دارد وارد حوزه ریلی شود بتواند مجوزهای لازم را برای ورود به این صنعت کسب کند. براساس این آییننامه وقتی به بخش خصوصی جواز بهرهبرداری میدهیم دیگر براساس ضوابط میتواند از پروژهها بهرهبرداری کند و ملزم به عقد قرارداد با راهآهن نیست. با ابلاغ این آییننامه از این پس شرکتهای بخش خصوصی پس از کسب مجوز از راهآهن میتوانند براساس قوانین و مقررات فعالیت کنند.
در این آییننامه بهنظر میرسد تاکید زیادی بر افزایش سرمایه اولیه شرکتهایی که میخواهند به حوزه ریلی وارد شوند و حتی شرکتهای فعال فعلی شده است.
بله آییننامه بسیار مفصلی تدوین شده است، تاکنون در کشور آییننامهای منسجم که ورود بخش خصوصی به صنعت ریلی را سازماندهی کرده باشد، نداشتهایم و مهمترین موضوع آن بحث کفایت سرمایه است. براساس آییننامه جدید، شرکتهای خصوصی که میخواهند به فعالیت در این حوزه وارد شوند باید حداقل سرمایه لازم را داشته باشند و تنها به امید اینکه از این کسبوکار میتوانند پول دربیاورند و خرج کنند، نباشند.در حال حاضر شرکتهای بخشخصوصی فعال در حملونقل ریلی باری باید حداقل ۶۰۰ واگن و در بخش مسافری نیز ۵۰ واگن داشته باشند که در این آییننامه این تعداد افزایش پیدا کند. براساس اصلاحیه آییننامه جدید، نهتنها تعداد واگنها افزایش پیدا میکند، بلکه سرمایه اولیه موردنیاز این شرکتها نیز باید افزایش پیدا کند.این به آن معنا است که اگر یک شرکت باری باید برای ورود به این صنعت ۶۰۰ واگن با دارایی ۱۲۰ میلیارد تومان داشته باشد، کفایت سرمایهای حدود ۴۸ میلیارد تومان نیز باید در اختیار داشته باشد.