: هماکنون صنعت فولاد در اختیار کشورهای توسعهیافته و پیشرفته قرار دارد و صادرات تمامی چرخه آن از مواد اولیه گرفته تا تجهیزات و دستگاههای ساخت محصولات فولادی به یکی از تجارتهای بزرگ جهان تبدیل شده و ارزشافزوده قابل توجهی از آن بهدست میآید.
فولاد به عنوان فلزی استراتژیک برای کشورهایی که قصد دارند به سمت صنعتی شدن پیش بروند بسیار مهم و مورد نیاز است. در این زمینه ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای درحال توسعه که به سمت صنعتی شدن در حال حرکت است، برنامهریزی و تلاش بسیاری برای تولید این محصول انجام داده است. به گونهای که هماکنون حدود ۸۰درصد از تجهیزات مورد نیاز فولادسازی در داخل ایران ساخته میشود و در زمینه دانش فنی نیز در جایگاه مناسبی قرار داریم. همکاری با کشورهای توسعهیافته برای انتقال دانش فنی تولید این محصول فلزی از یکسو نشان از رشد صنعت فولاد ایران دارد و از طرف دیگر قابلیت صادرات دانش فنی به کشورهای منطقه و کمتر توسعهیافته، از قدرت این بخش خبر میدهد.
۸۰درصد تجهیزات فولادی ایران، داخلی است
به گفته کارشناسان و فعالان صنعت فولاد، اینکه ۱۰۰درصد چرخه تولید فولاد، بیشتر در بخش تجهیزات و دانش فنی آن از سوی کشور تولیدکننده فولاد تولید و ساخته شود با صرفه اقتصادی همراه نیست. از اینرو کشورهای تولیدکننده فولاد، بخشی از تجهیزات، فناوری و دانش فنی را بهوسیله دانشمندان و متخصصان خود تامین کرده و بقیه را از دیگر کشورهای دارنده فناوری وارد میکنند چراکه تامین تمام این نیاز از سوی تولیدکننده صرفه اقتصادی به همراه ندارد.
مدیرعامل کنسرسیوم «MPS»(مجموعه فولادی که با شرکتهای اروپایی پروژههای فولادی را راهاندازی و گسترش میدهند)، در گفتوگو با صمت درباره اینکه تجهیزات و فناوریهای صنعت فولادسازی ایران در چه سطحی قرار دارد، اظهار کرد: هماکنون بیش از ۸۰درصد از تجهیزات مورد نیاز کل صنعت فولاد در ایران ساخته میشود و سقف این کار نیز در ۵ سال آینده ۹۰ درصد خواهد بود. نه تنها ایران بلکه هیچ کدام از کشورها در این زمینه به ۱۰۰درصد نمیرسند و دلیلی برای تامین کامل چرخه تولید فولاد آنهم از سوی تولیدکننده وجود ندارد بلکه برخی از کشورها از صفر تا ۹۰درصد نیاز خود را از طریق واردات تامین میکنند.
به گفته علی نادری، ایران دانش فنی و بروز صنعت فولاد را نداشته و هزینه خریداری این دانش تنها ۵ تا ۱۰درصد از قیمت فولاد را در جهان به خود اختصاص میدهد. در واقع ۵تا ۱۰ درصد قیمت صرف بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته میشود و به همین دلیل وارد کردن دانش فنی برای تولیدکنندگان فولاد، با صرفه اقتصادی همراه خواهد بود. وی درباره فعالیت شرکت «میکا سازه» که ساخت تعدادی از پروژههای فولادی ایران را برعهده دارد، اینگونه گفت: تجهیزات و دستگاههای پروژههای فولادی فولاد مبارکه، فولاد آلیاژی یزد، فولاد چهارمحال و بختیاری و فولاد صبا با کمک شرکای خارجی ساخته شده است. البته در کنار ساخت تجهیزات داخلی، طراحی داخلی، کارهای عمرانی پروژه، نصب و راهاندازی صنایع فولادی، اقداماتی مانند واردات تجهیزات و فناوریهای خارجی نیز در دستور کار قرار دارد. به گفته وی همکاری با کشورهای آلمان و ایتالیا در حوزه فولاد، زمینه را برای انتقال دانش فنی این شرکتها به ایران فراهم کرده است. وی استفاده از دانش فنی و فناوریهای نوین را برای گسترش و افزایش تولید محصولات فولادی مفید دانست و افزود: این شرکت، ظرفیت ذوب شرکت فولاد مبارکه از ۵میلیون تن به ۷/۵میلیون تن و ظرفیت فولاد آلیاژی یزد را از ۲۰۰هزار تن به ۶۰۰هزار تن رسانده است.
وی درباره اینکه شرایط تحریم تا چه اندازه بر روند کاری در حوزه ساخت تجهیزات فولادسازی اثرگذاشته، اینگونه پاسخ داد: در زمان تحریم، کسانی که قصد وارد کردن دانش فنی و تجهیزات داشتند، با بیشترین محدودیت روبهرو میشدند. از طرفی بیشتر قراردادها بر پایه یورو و دلار انجام میشد و با تحریم بانکهای ایرانی و نداشتن ارتباط با بانکهای جهانی به دلیل تحریمها، نه امکان بازکردن السی وجود داشت و نه انتقال پول ممکن بود و این اقدامات از سوی کشور سوم انجام میشد.