تسخیر بازارهای داخلی به وسیله گازهای غیراستاندارد و دستگاههای برودتی اکنون بزرگترین معضل صنف تولیدکنندگان و تعمیرکاران صنایع برودتی مانند کولرسازان و یخچال سازان است.
مواد اولیه جعلی و بیکیفیت بزرگترین ضربه را به صنایع برودتی کشور وارد کرده و موجب شده ایرانیها گوی سبقت را در مصرف انرژی از دیگر کشورهای جهان بربایند و سالانه با جمعیت ۷۰ میلیون نفری خود سهمی ۱/۸ درصدی در مصرف انرژی به ثبت برسانند، این در حالی است که کشوری مانند چین با جمعیت چند میلیارد نفری تنها ۲۰ درصد از سهم مصرف انرژی را به خود اختصاص میدهد. دستگاههای برودتی و کمپرسورهای غیراستاندارد نقشی غیرقابل انکار در مصرف انرژی برعهده دارند. بررسیها نشان میدهد کمپرسورهای صنایع برودتی که به ایران وارد میشود به طور عمده تقلبی هستند و پس از مدتی سیستم خنککننده آنها از کارافتاده و نیاز به شارژ دوباره دارد، به همین دلیل سالانه ۲برابر نیاز داخل، گازهای خنککننده آن هم از نوع تقلبی وارد کشور میشود. هر کپسول از گازهای تقلبی برای ساخت صد دستگاه یخچال استفاده میشود و همین تعداد دستگاه را تخریب میکند. از سوی دیگر رشد مصرف انرژی در ایران برخلاف دیگر نقاط جهان سبب میشود مدیریت و افزایش بهرهوری انرژی به یک ضرورت همگانی تبدیل شود. موضوعی که پریچهر قزلباش، مدیرکل دفتر نظارت بر اجرای استاندارد مصرف انرژی و محیطزیست نیز بر آن تاکید دارد و در مراسم ورود یکی از نشان(برند)های معروف جهانی به ایران از تدوین ۴۷ استاندارد در زمینه تجهیزات انرژیبر خبر میدهد و میگوید: از این تعداد استاندارد و تدوین شده ، ۳۴ مورد اجرایی شده است. به گفته وی اجرای ۳۴ مورد از این استانداردها در تجهیزات انرژیبر تاکنون چندان موفق نبوده زیرا در این زمینه شاهد دو رفتار خلاف در تولیدکنندگان وسایل برودتی هستیم؛ به نحوی که در برخی موارد تولیدکنندگان از نصب برچسب استاندارد ممانعت کردند در حالی که عرضه این کالاها بدون برچسب انرژی غیرقانونی است. وی اضافه میکند: تخلف دیگری که در این زمینه شاهد هستیم نصب برچسب انرژی غیرواقعی است، به عنوان نمونه مصرف انرژی یک یخچال در رده c قرار میگیرد اما روی برچسب آن رده a نصب شده است. به گفته مدیرکل دفتر نظارت بر اجرای استاندارد مصرف انرژی و محیطزیست تصریح میکند: این مسئله را به طور جدی در سازمان ملی استاندارد دنبال خواهیم کرد تا درباره این ۳۴ کالا گریدهای واقعی درج شود. وی با اشاره به اینکه در ۱۵ سال اخیر استانداردهای مصرف انرژی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته ادامه میدهد: ۳ ماه پیش کنوانسیون بینالمللی ۱۹۵ کشور برگزار شد و سندی با اجماع تمام کشورها به امضا رسید و در آن تاکید شد که نگذاریم کره زمین تا سال ۲۰۵۰ میلادی بیش از دو درجه گرم شود. مدیرکل دفتر نظارت بر اجرای استاندارد مصرف انرژی افزود: ایران نیز این سند را امضا کرده و موظف است تا سال ۲۰۲۰ م تولید گازهای گلخانهای خود را ۱۲ درصد کاهش دهد. قزلباش با تاکید بر اینکه یکی از عوامل موثر در تولید گازهای گلخانهای به بازدهی وسایل انرژی باز میگردد توضیح میدهد: در حوزه رعایت استانداردهای فرآیندهای انرژیبر، رعایت استانداردها در کارخانههای سیمان، نیروگاهها، پتروشیمیها و پالایشگاهها مورد توجه قرار گرفته است. به گفته وی براساس برآوردهای انجام شده یخچالفریزرهای تولید داخل در محدوده گریدهای d تا a+ است که بالاتر از این سطح در کشور تولید میشود و پایینتر از گرید d اجازه تولید ندارد. وی همچنین به تدوین استانداردهای ملی اشاره میکند و میگوید: تا ۵ سال گذشته در مجموع برای ۸ هزار کالا و خدمت استاندارد تدوین شده بود که این رقم اکنون به ۲۸ هزار رسیده است. عملکرد ما از نظر کمیت قابل توجه بوده اما از این به بعد باید روی ارتقای کیفیت متمرکز شویم. قزلباش همچنین آزمایشگاههای مرتبط با استاندارد را بازوی سازمان ملی استاندارد ایران میداند و تاکید میکند: در حوزه کمپرسورهای صنعتی و نیمه صنعتی نیاز به آزمایشگاه داریم که راهاندازی آن در دستور کار بخش خصوصی قرار گرفته است. مدیرکل دفتر نظارت بر اجرای استاندارد مصرف انرژی خودرو را یکی از کالاهایی عنوان کرد که استانداردهای تجهیزات انرژیبر برای آن تدوین شده است. به گفته قزلباش برچسب انرژی و نصب آن میتواند در انتخاب درست و آگاهانه مردم در هنگام خرید وسایل برقی خانگی، آشنا کردن مصرفکنندگان با میزان کارآیی و بازدهی وسایل برقی خانگی، بهینهسازی و کاهش مصرف انرژی، کاهش هزینه انرژی مصرفی در خانوادهها، کاهش آلودگی محیطزیست و ارائه اطلاعات اختصاصی ویژه هر وسیله برقی به مشتریان یاری برساند.
ثبتنام برای از رده خارج شدن یخچالهای فرسوده
در ادامه این مراسم محمد حسن زربخش، مدیرآموزش و اطلاعرسانی انرژی ایران (سابا) نیز میگوید: درحال حاضر ۵۲ درصد از انرژی تولید شده در کشور در بخشهای مسکونی و تجاری به مصرف میرسد و یخچالها و فریزرهای غیراستاندارد نقش غیرقابل انکاری در این زمینه دارند، به همین دلیل این سازمان در نظر دارد با اختصاص ۴/۵ میلیارد تومان طرحی را برای خروج یخچال فریزرهای غیراستاندارد اجرایی کند و در گام نخست با ارائه وام ۳ میلیون تومانی به متقاضیان برای خروج کالاهای غیراستاندارد در راستای بهینهسازی انرژی اقدام کند. او میگوید: تا این لحظه با ۳ کارخانه تولیدکننده یخچال و فریزر در ایران رایزنیهایی انجام شده و آنها برای همکاری در این زمینه اعلام آمادگی کردهاند. به گفته زربخش عمده گازهای وارداتی که هم اینک از شرکتهای غیرمعتبر وارد کشور میشود علاوه بر خطرات جانی که برای افراد دارد از نظر اقتصادی نیز هزینههای زیادی را به آنها تحمیل میکند. وی در ادامه حمایت از ایجاد یک آزمایشگاه مرجع برای کنترل و پایش تولید دستگاههای برودتی و اجباری شدن الزامهای استاندارد در تولید این دستگاهها، تخصیص مشوقهای مالی برای تولید محصولات باکیفیت و برگزاری دورههای آموزشی تخصصی برای سرویسکاران لوازم خانگی را از جمله راهکارهایی عنوان میکند که باید مسئولان برای جلوگیری از مصرف انرژی در کشور در پیش بگیرند.
نظارت بر واردات صنایع برودتی
مدیرآموزش و اطلاعرسانی انرژی ایران (سابا) در بخش دیگری از گفتههایش بر ضرورت نظارت بر بخش صنایع برودتی و مواد اولیه آن اشاره میکند و میگوید: هیچ نظارتی بر واردات مواد اولیه وجود ندارد و اغلب واردات از سوی کسانی انجام میشود که هیچ تخصصی در این حرفه ندارند و برای کسب سود اقدام به واردات مواد اولیه بسیار بیکیفیت میکنند.