پس از پیشخور شدن خوشبینیها به برجام در زمستان سال ۹۴، مهمترین سوخت حمایتکننده از قیمتها در سال ۹۵ رشد قیمتهای جهانی بود. با توجه به سهم حدود ۵۰ درصدی شرکتهای وابسته به قیمت کالاها در بورس تهران، افزایش قابل توجه قیمتهای جهانی اثر محسوسی بر شاخص سهام داشت. عمده این رشد قیمتها در نیمه دوم سال انجام شد.
به نقل از اقتصادنیوز ، بررسی پیشبینی مراجع بینالمللی نشان میدهد قیمت کالاها در سال آینده نیز نسبت به میانگین سالهای گذشته با رشد مواجه میشوند. این موضوع میتواند نویدبخش بهبود سودآوری شرکتهای بزرگ بازار سهام باشد. از نگاه کارشناسان، مس و روی بیشترین پتانسیل افزایش قیمت در سال آینده را خواهند داشت. آینده بازارهای کالایی یکی از محورهای اصلی مورد بررسی ازسوی تیم تحلیل وبسایت «دنیای بورس» در همایش «چشمانداز اقتصاد ایران در سال ۹۶» خواهد بود. جایی که رصد دقیق قیمتهای جهانی کالاها میتواند به سرمایهگذاران برای چیدمان صحیح پورتفوی آنها دید عمیقی بدهد.
چرخش قیمتهای جهانی بر اساس پیشبینیها
از سال ۲۰۱۴ روند نزولی سنگینی را در قیمتهای جهانی شاهد بودیم. جایی که قیمت نفت از بیش از ۱۰۰ دلار در ابتدای آن سال، تا کمتر از ۳۰ دلار در ابتدای سال ۲۰۱۶ ریزش کرد و یکی از طولانیترین و شدیدترین افتهای قیمتی خود در طول تاریخ را به ثبت رساند. سایر کالاها از جمله فلزات پایه، محصولات فولادی و مواد معدنی نیز روند نزولی را طی کردند.با این حال، از میانههای سال جاری روند قیمتها در بازارهای جهانی چرخید و قیمتها از کفهای تاریخی خود برگشتند. بهعنوان مثال، نفت اوپک از کف ۵/ ۲۲ دلاری اکنون به قیمتهای بالای ۵۲ دلار رسیده است، (یعنی بیش از ۱۳۰ درصد رشد قیمت.) آلومینیوم از قیمتهای کمتر از ۱۴۵۰ دلاری در پاییز ۹۴ اکنون به بیش از ۱۸۵۰ دلار در این روزها رسیده است (رشد حدود ۳۰ درصدی از کف). در این مدت، مس از کف حدود ۴۳۰۰ دلاری با رشد بیش از ۳۵ درصدی به کانال ۵۸۰۰ دلاری نزدیک شده است. فلز سرب که سال ۹۴ قیمتهای کمتر از ۱۶۰۰ دلار را نیز تجربه کرده بود اکنون در نیمه بالایی کانال ۲۳۰۰ دلاری در نوسان است. فلز روی همچنین، از قیمتهای زیر ۱۵۰۰ دلار با بیش از ۹۰ درصد رشد به سطح ۲۹۰۰ دلاری نزدیک شده است. سنگ آهن نیز از کف ۴۰ دلاری با بیش از ۱۰۰ درصد رشد اکنون در محدوده ۸۰ دلار معامله میشود.هرچند از نگاه کارشناسان، قیمتهای فعلی احتمالا در آینده تعدیل شوند، اما این به معنای سقوط و برگشت به کفهای فعلی نیست. بر این اساس، انتظار میرود میانگین قیمت عمده کالاها در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ با بهبود مواجه شوند. بررسیها نشان میدهد مراجع معتبری نظیر متالبولتن، اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، بانک جهانی و سایر موسسات مالی بینالمللی رشد قیمت را برای آلومینیوم، مس، سرب، روی و نفت دارند و فقط قیمت سنگ آهن افت محدودی را ممکن است در سال آینده نسبت به سال ۹۵ تجربه کند. به این ترتیب، قیمت روی با رشد نزدیک به ۱۶ درصدی پیشتاز بازارهای کالایی در سال ۹۶ خواهد بود و پس از آن، مس با رشد بیش از ۵/ ۱۱ درصدی جایگاه دوم را بر اساس پیشبینیها خواهد داشت.
مثلث چین-ترامپ-دلار در بازارهای جهانی
مهمترین محرک بازارهای جهانی در سال ۲۰۱۶ را میتوان افزایش محسوس تقاضا از سوی چین دانست. جایی که رشد ساختوساز و ارائه تسهیلات ارزانقیمت موجب تحریک تقاضای فلزات پایه و محصولات فولادی شد. همچنین برخی محدودیتهای محیطزیستی برای کاهش تولیدات زغالسنگ موجب تقویت بخش مهمی از کالاها شد. زغالسنگ یا بهعنوان ماده اولیه (مثلا در فولادسازی، تولید متانول و اوره) یا بهعنوان عامل تولید انرژی در بسیاری از کالاها اثرگذار است. بنابراین، رشد قیمت این ماده اولیه سایر کالاها را نیز با افزایش قیمت مواجه کرد. در ادامه سال و رای آوردن دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، موج دیگری از خوشبینیها برای آینده فلزات رقم خورد. ترامپ وعده داده طی ۱۰ سال آینده ۱۰۰۰ میلیارد دلار بودجه صرف توسعه و نوسازی زیرساختها میکند. امری که میتواند تقاضای کالاهای پایه را افزایش دهد. همچنین، ترامپ به دلیل مخالفت با افزایش ارزش دلار در بازارهای جهانی موجب کاهش شاخص دلار شد. این امر حمایت بیشتری از قیمت کالاها که عمدتا بر اساس دلار ارزشگذاری میشوند، داشت. به عبارت دقیقتر، افزایش ارزش دلار باعث میشود هزینه واردات کالاها از سوی دیگر کشورها که ارز آنها دلار نیست بیشتر شود و در نتیجه با انتظار کاهش تقاضای کالاها، قیمت آنها افت میکند. با این حال، ابهامات بسیاری در روند کلی بازارهای جهانی با توجه به مسائل یادشده وجود دارد. نخستین امر نگرانیهایی است که از سوی چین برای ادامه روند تقاضای کالاها وجود دارد. بانک مرکزی چین با افزایش نرخ بهره وامهای کوتاهمدت، سیگنالی داد که ممکن است این کشور به سمت سیاستهای انقباضی حرکت کند. امری که در صورت تحقق به معنای کاهش تقاضای کالاها خواهد بود. درباره ترامپ نیز بسیاری از کارشناسان نسبت به اجراییشدن وعدههای وی تردید دارند و در نتیجه ممکن است با کاهش خوشبینیها به افزایش تقاضا از سوی این کشور، شاهد بازگشت قیمت کالاها باشیم. همچنین، وی تاکید بسیاری بر تجارت بسته دارد و میخواهد با وضع تعرفه وارداتی، صادرات خود را افزایش دهد. این عمل که واکنش چین را در پی خواهد داشت، فضای نگرانکنندهای را برای آینده تقاضا از سوی بزرگترین اقتصادهای دنیا بهوجود آورده است. از سوی دیگر، هرچند ترامپ بر لزوم پایین ماندن ارزش دلار در بازارهای جهانی تاکید دارد، اما اظهارنظر مقامات فدرالرزرو (بانک مرکزی آمریکا) نشان میدهد آنها روند افزایش نرخ بهره را ادامه خواهند داد. امری که میتواند با افزایش ارزش دلار بر قیمت کالاها فشار وارد کند.