برگزاری جلسات متعدد تخصصی برای رخداد فرونشست در تهران و ارائه راهکار برای رفع این مشکل بزرگ، امروزه در دستور کار بخشهای مختلف دولتی و خصوصی قرار گرفته است. آخرین نشست برگزار شده در این زمینه در اتاق بازرگانی تهران چند روز گذشته برگزار شد.
در این نشست نمایندگانی از سوی ارگانهای مختلف همچون وزارت نیرو، شهرداری تهران، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور حضور داشتند و به بررسی ریسک بالا و خطر فرونشست در ۵ منطقه تهران پرداختند. تمامی حاضران در این نشست، حفر چاههای غیرمجاز و برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی و همچنین برخی حفاریهای انجام شده برای ساخت متروی تهران و فرسودگی تاسیسات شهری از جمله فرسودگی لولهها و نشت آب را از عوامل اصلی ایجاد فرونشست در تهران دانستند. در این راستا احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی راهکاری برای جلوگیری از ادامه فرونشستها اعلام شد. در این زمینه پیگیری تعیین میزان آب قابل برنامهریزی در ۶۰۹ محدوده مطالعاتی در قالب ۷۵ درصد آب تجدیدپذیر برای مصارف مختلف در دستور کار قرار گرفته است.
نشست سالانه رو به رشد است
رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران در این نشست تخصصی گفت: برخی گزارشها نشان میدهد سرعت سالانه نشست زمین در دشت تهران در برخی نقاط به ۳۶ سانتیمتر در سال رسیده است. به گزارش صمت به نقل از اتاق بازرگانی تهران، کاوه زرگران با بیان این مطلب اظهار کرد: برداشت بیش از حد مجاز از منابع آب زیرزمینی، از دلایل اصلی ایجاد فرونشست در بیشتر دشتهای کشور اعلام شده و گزارشها حاکی از آن است که اکنون دشت کبودرآهنگ همدان، ورامین، نظرآباد، دشت تهران، دشت مشهد و نیشابور، دشتهای استان کرمان، اصفهان و قزوین در شرایط بحرانی ایجاد فروچالهها و فرونشست قرار دارند. به گفته وی در دشت کبودرآهنگ همدان در دوره ۲۸ساله معادل ۴۱/۸۹ متر افت وجود داشته و افت متوسط سالانه در این دوره آمار معادل ۱/۵ متر بوده است. زرگران با استناد به برخی گزارشهای مطالعاتی، تصریح کرد: گستره نشست دشت شهریار بیشترین سرعت را تجربه کرده و بخشهایی از مناطق ۱۶ تا ۲۰ تهران را در برگرفته و در معرض ریسک بالا قرار داده است. رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران افزود: سالانه ۲ متر سطح آبهای زیرزمینی نزدیک به ۶۰ دشت اصلی در مرکز ایران افت میکند و این در حالی است که وجود چاههای غیرمجاز در کنار استفاده بیرویه از منابع آب زیرزمینی، این بحران را تشدید کرده است. به گفته زرگران، در حال حاضر ۱۵ هزار چاه عمیق در استان تهران گزارش شده و آماری از چاههای غیرمجاز استان در دسترس نیست؛ این در حالی است که مدیریت مصرف آب و پایش آن، مدیریت یکپارچه شهری و نیز پایش اطلاعات در این بخش از راهکارهای جلوگیری از پیشرفت فرونشست زمین در کشور است. رییس کمیسیون کشاورزی و آب اتاق تهران درباره فرونشست زمین در استان تهران گفت: جنوب تهران به طور جدی با مخاطرات نشست زمین مواجه است و بررسیها و گزارشهای مطالعاتی نشان میدهد در میان مناطق ۲۲ گانه تهران، در مناطق شمالی و به طور کلی در شهر تهران ۲ عامل برای فرونشست وجود دارد. وی افزود: عامل نخست فرسودگی تاسیسات شهری از فرسودگی لولهها و نشت آب نشات میگیرد و در نتیجه نشست زمین ناشی از این عامل است و عامل دیگر، حفاریهای انجام شده از جمله شبکه مترو است که در چند ماه گذشته با چند مورد از این فرونشستها در شهر تهران مواجه بودیم. اما در سایر مناطق که به طور عمده در جنوب تهران واقع است، به دلیل افت آبهای زیرزمینی و آثار تکتونیکی آن، نشست زمین خطری جدی است و باید به آن توجهی فوقالعاده کرد. به گفته زرگران، براساس بررسیها، مناطق ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ شهرداری تهران و شهرهای اسلامشهر، شهریار، چهاردانگه، نسیم شهر، صباشهر و کهریزک تحت تاثیر فرونشست دشت تهران قرار دارند. وی ادامه داد: در منطقه وسیعی از جنوب غرب تهران به مساحت حدود ۶۰۰ کیلومتر مربع، پدیده نشست زمین رخ داده و این نشست همچنان ادامه دارد. این در حالی است که حداکثر میزان نشست در برخی از مناطق دشت تهران نیز ۳۶ سانتیمتر گزارش شده است.