خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
تجارب سایر کشورها
در ایران نیز مقدار آب مجازی برای استفاده در تولید یک کیلوگرم گندم در شهرهای مختلف بین ۱۴۰۰ تا بیش از در ۱۶۰۰ نوسان است. بنابراین می‌توان از این مفهوم در سیاست‌گذاری مصرف آب در تولید محصولات کشاورزی استفاده کرد، به این معنا که چه محصولی در چه منطقه‌ای از کشور کشت شود و در چه منطقه‌ای از ادامه کشت آن جلوگیری شود. اما درخصوص وضعیت استفاده از آب مجازی در سایر کشورها می‌توان گفت برای تولید یک کیلوگرم گوشت بی‌استخوان گوسفندی در استرالیا، ۲۷ هزار و ۵۹۰ لیتر آب مصرف می‌شود که همان آب مجازی پنهان در گوشت است. اما در ایرلند ۱۷ هزار و ۴۰۰ لیتر آب برای تولید همین محصول مصرف می‌شود یعنی ۱۰ هزار لیتر کمتر؛ می‌توان با مقایسه این آمارها به این نتیجه رسید که اگر کشوری مانند استرالیا کم آب باشد، می‌تواند برای جبران آن با واردات محصولاتی مثل گوشت از ایرلند، در قالب آب مجازی کم‌آبی خود را جبران کند.
همچنین در چین نیز برای تولید یک کیلوگرم پنیر، ۱۰ هزار و ۷۴۰ لیتر آب مصرف می‌شود. اما در ایرلند، ۳ هزار و ۷۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود تا یک کیلوگرم پنیر تولید شود؛ یعنی یک‌سوم چین. با دقت در این اعداد و ارقام می‌توانیم به مفهوم تجارت آب مجازی و جایگاه آن در استراتژی کلان تولید، تجارت و امنیت غذایی ملی کشورها پی بریم. کشاورزان برزیلی نیز برای تولید یک کیلوگرم برنج، ۴ هزار و ۶۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند؛ اما آمریکایی‌ها هزار و ۳۷۰ لیتر آب برای تولید یک کیلو از همین محصول مصرف می‌کنند. هندی‌ها برای تولید یک کیلوگرم تخم‌مرغ، ۷ هزار و ۵۳۰ لیتر آب مصرف می‌کنند؛ اما در آمریکا هزار و ۵۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود که یک پنجم میزان مصرف آب در هند است. با توجه به این آمارها این طور می‌توان نتیجه گرفت که یکی از راهکارهای جایگزین که در جهان به‌عنوان مقوله مهمی برای مقابله با بحران آب و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی مدنظر بوده موضوع «آب مجازی» است؛ به گونه‌ای که براساس این استراتژی باید منابع آبی در هر کشوری صرف تولید محصولی شود که از نظر اقتصادی درآمد بیشتری به همراه دارد و کمبود محصولات دیگر باید از طریق واردات تامین شود.