تازهترین گزارش سالانه اتاق بازرگانی انگلیس و ایران درباره روابط تجاری میان دو کشور در سالهای اخیر حاکی از آن است که مراودات اقتصادی دو طرف در دوره پسابرجام نزدیک به ۵۰ درصد افزایشیافته است.
این گزارش که یک نسخه از آن امروز (شنبه) در اختیار دفتر ایرنا در لندن قرارگرفته نشان میدهد که حجم صادرات تجاری انگلیس و ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی، که ۱۴ ژوییه (۲۳ تیر) همان سال توافق برجام به امضا رسید، از ۱۱۲.۹ میلیون یورو به ۱۷۱.۵ میلیون یورو در سال ۲۰۱۶ میلادی افزایشیافته است.
این در حالیست که حجم روابط تجاری دو طرف در پی تشدید تحریمهای بینالمللی علیه ایران، در بازه زمانی سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ میلادی روند نزولی طی کرده بود.
بر اساس این گزارش حجم صادرات تجاری انگلیس و ایران در سال ۲۰۱۱ میلادی ۲۰۳.۵ میلیون یورو برآورد شده و به ترتیب در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ میلادی به ۱۱۹.۶ میلیون یورو و ۸۹.۴ میلیون یورو کاهش یافت.
افزایش دوباره مراودات تجاری دو طرف از سال ۲۰۱۵ میلادی تاکنون موید آن است که توافق هستهای و اجرایی شدن برجام جان تازهای را در کالبد روابط تجاری دو طرف دمیده است.
لرد لامونت رئیس اتاق بازرگانی انگلیس و ایران پیشتر در گفتوگو با خبرنگار ایرنا، برجام را یک دستاورد تاریخی توصیف کرده و گفته بود ‘بریتانیا به دنبال افزایش سطح روابط تجاری، افزایش صادرات و واردات با ایران است’
وی همچنین با اشاره به از سرگیری برخی توافقات تجاری میان دو کشور در دوره پسابرجام خاطرنشان ساخت که شرکتهای انگلیسی مترصد ورود به بازار تجاری ایران هستند.
برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک (Join Comprehensive Plan of Action) در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ پس از ۲۰ ماه مذاکرات فشرده و سخت، که از آن بهعنوان مذاکرات قرن نامبرده میشود، بین ایران و کشورهای ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) به امضا رسید.
این توافق در ۲۹ تیر ۱۳۹۴ با تصویبت قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای امنیت سازمان ملل ماهیت حقوقی پیدا کرد و بدین ترتیب شِش قطعنامه قبلی این شورا علیه ایران را لغو کرد. اتحادیه اروپا نیز در همان روز برجام را تایید کرد.
بررسی آمار صادرات کالا از سوی دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ایران نیز مؤید روند مشابهی است. بطور مثال حجم کل صادرات اتحادیه اروپا به ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی با ۲۷ درصد افزایش از شش میلیارد و ۴۵۳ میلیون یورو به هشت میلیارد و ۲۵۰ میلیون یورو در سال ۲۰۱۶ رشد داشته است.
بر اساس این گزارش آلمان با حجم صادراتی دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو، بخش عمده صادرات کالا به ایران را در میان کشورهای اروپایی به خود اختصاص داده است.
‘مایکل توکاس’ رئیس اتاق بازرگانی آلمان و ایران پیشتر به خبرنگار ایرنا در لندن گفته بود: شرکت های آلمانی علاقه زیادی به از سرگیری روابط تجاری با ایران دارند. بسیاری از آنها کارشان را آغاز کرده اند و اکنون کار نهادهایی مانند اتاق بازرگانی این است که این علاقه ها را هدایت کرده و به سمت معاملات تجاری در ایران سوق دهند.
وی افزود: حاشیه هایی که در مورد روابط ایران در اروپا وجود داشت اکنون جای خود را به واقعیت ها داده و مقداری زمان می برد تا تاثیرات مثبت برجام خود را نشان دهد.
بخش دیگری از گزارش اتاق بازرگانی ایران و انگلیس به افزایش حجم واردات تجاری کالا از ایران به انگلیس طی سال های اخیر اشاره دارد.
این گزارش حاکیست که در سال ۲۰۱۵ میلادی، حجم واردات کالا از ایران ۳۲.۴ میلیون یورو برآورد شده که این میزان در سال ۲۰۱۶ میلادی با نزدیک به ۷۰ درصد افزایش به ۵۴.۹ میلیون یورو رسیده است.
پیشازاین، تشدید تحریمهای بینالمللی علیه ایران سبب شده بود تا حجم واردات کالا از ایران به انگلیس در سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ کاهش چشمگیری را تجربه کند. ناگفته نماند که برخی کارشناسان اقتصادی ، کاهش مراودات تجاری در این دوره را پدیدهای فراگیر و در کنار تحولاتی همچون رکود اقتصادی و کساد بازار غرب قلمداد میکنند.
بااینحال برآیند آمار ارائهشده توسط اتاق بازرگانی انگلیس و ایران نشان میدهد که بازگشت ایران به مدار اقتصاد جهانی در پی توافق برجام و افزایش تعاملات سیاسی متعاقب آن، تأثیری قابلتوجه بر فضای تجاری دو طرف به همراه داشته است.
در این میان امضای چندین سند همکاری میان شرکتهای برجسته انگلیسی و ایران در دوره پسابرجام گواه دیگری بر این واقعیت است که بازار تجاری ایران برخلاف تلاش طرفداران گفتمان ایران هراسی راه بهجایی نبرده است.
حمید بعیدی نژاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در بیان تحولات اقتصادی میان انگلیس و ایران طی یک سال گذشته میگوید: در ماههای اخیر تحرکات خوبی درزمینهٔ همکاریهای اقتصادی دوجانبه شکلگرفته و ما در اولین اقدام پس از برجام توانستیم طلب خود را به میزان ۳ میلیارد یورو که به علت تحریم شرکت ملی نفت از جانب اتحادیه اروپا قابل دریافت نبود از شرکت شل دریافت کنیم.
وی با اشاره به وجود یک میدان گازی متعلق به شرکت ملی نفت ایران با نام رام (Rhum) گفت: همکاریهای مشترک دراینباره ادامه دارد و ارتباطات خوبی میان دو طرف برقرارشده است و بتازگی شرکت BP اعلام کرده که قصد دارد بخشی از سهام خود را به یک شرکت دیگر واگذار کند که برخی مباحث مربوط به تحریمهای آمریکا را ایجاد میکرد که اینها ماهها است که این موضوع را در دست پیگیری داشتهاند تا مشکلی برای ادامه کار این میدان گازی پیش نیاید. هماکنون همکاریهای دو طرف به شکل عادی در جریان است و این نمونهای از همکاری خوب شرکت ملی نفت ایران و شرکت بی پی است.