تازه در ماه آوریل هستیم و با این وجود در روزها و هفتههای اخیر مطالب زیادی در رابطه با دیدگاهها و نوع نگرش نامزدهای ریاستجمهوری امریکا در زمینه چگونگی اداره کشور و طرحها و برنامههایشان در راستای این مهم شنیده و خواندهایم.
اغلب این برنامهها در سخنرانیهای تبلیغاتی نامزدهای انتخابات و در قالب شعارها و وعدههای انتخاباتی مطرح و تشریح شدهاند اما در لابهلای گفتههای اشخاص مورد نظر به طور معمول برخی از وعدهها و برنامهها بیان میشوند که از اهمیت فوقالعاده زیادی برخوردارند. موضوع «مالیات» ازجمله این موارد بهشمار میرود که به دلیل اهمیت و تاثیرگذاری فراوانی که در گذران زندگی مردم- و بهطور مشخص در این گزارش، بر زندگی شهروندان امریکایی- دارد همواره بهعنوان یکی از سرفصلهای مهم شعارها و برنامههای تبلیغاتی نامزدهای ریاستجمهوری ایالات متحده مطرح شده و هر یک از این افراد بهطور معمول طرح و برنامهای ویژه برای آن ارائه کردهاند. در رابطه با این دوره از انتخابات امریکا برای تعیین رییسجمهور آتی این کشور نیز شنیدهایم که نامزدهای حاضر، برخی از بزرگترین و بلندپروازانهترین پروژههای طراحی شده مالیاتی را در تاریخ مدرن ایالات متحده امریکا پیشنهاد و معرفی کردهاند. تا به امروز، دانالد ترامپ نامزد پیشتاز حزب جمهوریخواه بهعنوان یکی از وعدههای انتخاباتیاش، بزرگترین برنامه کاهش مالیاتها در تاریخ این کشور را معرفی کرده و قصد پیادهسازی آن را دارد و تد کروز، دیگر نامزد جمهوریخواه هم طرحهای پیشنهادیاش تفاوت چندانی با ترامپ ندارد. در نقطه مقابل برنی سندرز دومین نامزد حزب دموکرات امریکا بزرگترین پروژه افزایش مالیاتها از زمان جنگ جهانی دوم تا به امروز را بهعنوان یکی از برنامههای خود پیشنهاد کرده است. اما در تمام این طرحهای پیشنهادی، موارد مهم فقط به اندازه و بزرگی تغییرات در قوانین مالیاتی ختم نمیشود. در حال حاضر در برنامههای مطرح شده از سوی نامزدهای انتخابات میتوان مواردی مانند دو نمونه قابل توجه از برنامههای ویژه مالیات بر مصرفکننده با ابعادی گسترده، مالیات بر کربن (تولید دی اکسید کربن ناشی از مصرف سوختهای فسیلی) و دو قالب جدید مالیاتی ویژه مالیاتهای مربوط به معاملات مالی را مشاهده کرد. در یک فصل معمولی انتخابات ریاستجمهوری، هر یک از این موارد اشاره شده در حوزه اخذ مالیات بهتنهایی این قابلیت را در خود داشت تا تبدیل به یک تیتر خبری جذاب و مهم در رسانهها شود. در امسال اما مشاهده میکنیم که همه این موارد مهم خبری در کنار هم و به صورت همزمان مطرح و نقشآفرین شدهاند و با این وجود، در کمال تعجب باید گفت که نکته مهم و بسیار قابل ملاحظهای که در این رابطه جلب توجه کرده و تاملبرانگیز است، بیتوجهی و کماعتنایی مخاطبان و طرفداران نامزدها به این برنامهها و وعدههای انتخاباتی است که در ابعاد کلانتر، کل جمعیت ایالات متحده را دربرمیگیرد. در ارتباط با این بخش ویژه از تبلیغات نامزدهای انتخابات امریکا، گروهی از کارشناسان امور مالیاتی این کشور ضمن برگزاری یک کارگاه آموزشی- پژوهشی در مرکز سیاستهای مالیاتی، اقدام به بررسی و تشریح جزییات هر یک از برنامههای پیشنهادی نامزدهای حاضر در رقابت انتخاباتی امسال در حوزه مالیاتها کرده و از میان آنها، جالبترین ایدههای مالیاتی که تا به امروز در مبارزات انتخاباتی نامزدها مطرح شده است را در قالب دو گروه مجزا شامل «بهترین و بدترین ایدههای مالیاتی انتخاب ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶ میلادی» تفکیک و توصیف کردند که در ادامه بدون هیچ اولویت یا رتبهبندی ویژهای به معرفی آنها میپردازیم:
مالیات بر مصرف فراگیر و گسترده
تد کروز یکی از ایدههای جدید مربوط به مالیات بر مصرف را مطرح کرده است هر چند مایل به سخن گفتن درباره آن نیست. مارکو روبیو ایدهای بهتر دارد. اما در مجموع به نظر میرسد ایدههایی که درباره افزایش مالیات بر مصرف و کاهش مالیات بر درآمد است، توجه و علاقه بیشتری را در میان کارشناسان و شرکتکنندگان در کارگاه آموزشی جلب میکند. اما جدای از همه موارد، اگر پسانداز و سرمایهگذاری کلیدهای اصلی آینده اقتصاد ملت محسوب میشوند پس چرا باید تا این اندازه مالیات برای آنها وضع شود؟ یک مشکل اساسی در مورد مالیاتهای مصرفکننده، حتی در نسخه پیشنهادی به نسبت مترقی روبیو این است که بدون انجام تغییرات در قوانین فعلی، مالیات پرداختی خانوارهای کمدرآمد ـ که بیش از آنچه که تولید میکنند به مصرف میرسانند ـ به مراتب بیشتر از خانوارهای با درآمد بالاست. به این ترتیب با وجود آنکه وعدهها و ایدههای مطرح شده برای ایجاد تغییر در قوانین مالیات مصرفکننده توجه زیادی را به خود جلب کرده اما در عین حال برخی از کارشناسان نیز نگران هستند که آیا انجام اصلاحات جدید در حوزه مالیات بر مصرف قادر به جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند مورد اشاره شده بالا خواهد بود یا خیر.
مالیات کربن
اغلب اقتصاددانان عاشق مالیاتهای مربوط به مشتقات کربن هستند و برنیسندرز هم جزو این گروه از افراد است. این قشر باعث شدهاند که برخی هزینههای زیستمحیطی و جانبی اضافی به هزینههای نهایی مصرفکنندگان سوختهای فسیلی افزوده شود و در نتیجه، مردم را تشویق میکنند تا به دنبال جایگزینهایی باشند که هزینهها و عوارض زیستمحیطی منفی کمتری به همراه داشته باشند. مالیاتهای مربوط به مشتقات کربن همواره جزو مالیاتهایی به شمار میروند که درآمد زیادی برای دولت ایجاد میکند و از این درآمدها میتوان برای اهداف متعددی مانند کاهش نرخ مالیات بر درآمد شرکتها تا کم کردن حجم مالیاتهای فردی اشخاص و یا کمک به کسانی که در قیمتهایی از کشور زندگی میکنند که سوخت مصرفی بیشتر آنها زغالسنگ است، استفاده کرد. همچنین برخی کارشناسان معتقدند که وضع مالیات بر کربن و مشتقات آن راهکار بسیار کارآمدتری نسبت به پرداخت یارانه برای جایگزینهای سوختهای فسیلی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی و اقلیم کره زمین است.
مالیات معاملات مالی
برنیسندرز و هیلاری کلینتون هر دو نسخههای پیشنهادی مشابهی برای معاملات مالی و مالیاتهای ویژه این قبیل معاملات دارند. البته نسخه پیشنهادی سندرز پیشنهاد گستردهتر از کلینتون است. برنامه پیشنهادی سندرز شامل مالیات فروش انواع اوراق بهادار میشود، در صورتی که پیشنهادات کلینتون بیشتر شامل داد و ستدهای الکترونیکی میشود که به وسیله کامپیوتر انجام شده و تاثیر کمی بر شاخصهای بهبود بهرهوری بازارهای کسب و کار دارد.
بدترین ایدههای مالیاتی
کاهش ۴ برابری جایگزینهای مربوط به حداقل مالیاتهای دریافتی از جمله بدترین ایدههای پیشنهادی در زمینه مالیاتهاست زیرا در شرایطی که اصل جایگزینهای حداقل مالیاتها به خودیخود دارای اشکالات زیادی است پس هیلاری کلینتون بر چه اساسی پیشنهاد کاهش ۳برابری و بیشتر این جایگزینها را در راس پیشنهادات خود مطرح کرده است؟
تخفیف قابل توجه مالیاتهای مشارکت
ترامپ در برنامههای خود بالاترین نرخ مالیات بر درآمد اشخاص را ۲۵ درصد اعلام کرده است. اما وی برای مالیاتهای فعالیتهای مشارکتی، مالکیت انحصاری و سایر فعالیتهای قابل انجام از طریق شرکتها نسبت ۱۵ درصدی را برای پرداخت مالیات پیشنهاد کرده است و این به معنی ثروت بادآوردهای است که هر کسی را تشویق به راهاندازی کسب و کار و فعالیت تجاری ولو کوچک و در سطحی پایین میکند.
کاهش ۱۰ تریلیون دلاری مالیاتها بدون جایگزین
ترامپ و کروز هر دو در برنامههایشان طرحهایی مبنی بر کاهش چشمگیر و فوقالعاده زیاد مالیاتها ارائه کرده و در عین حال قول دادهاند که بودجه جاری دولت از تعادل خارج نشود اما طرحی که ارائه کردهاند مبهمترین ایدهای است که در آن به هیچوجه نمیتوان مشخص کرد که کدام بخش از هزینههای جاری دولت را کاهش خواهند داد تا تعادل مورد نظر آنها ایجاد شود. در نهایت احتمال دارد پیشنهادات این نامزدهای ریاستجمهوری موافقان و مخالفان زیادی داشته باشد اما آنچه مهم است نادیده گرفتن سیاستهای مالیات آنهاست که تاثیری مستقیم بر زندگی و کسب و کار مردم در سراسر کشور خواهد داشت.
منبع: صمت