خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
دو نوع مختلف ریخته‌گری مداوم یا پیوسته و ریخته‌گری غیرمداوم در ذوب مواد معدنی در دنیا وجود دارد. هر کدام از این روش‌ها علاوه بر اینکه مزایا و معایب خاص خود را دارند محصولات متفاوتی هم تولید می‌کنند.
اما در بین این ۲ روش آنچه در ایران عمومیت دارد استفاده از روش غیرمداوم است که حدود ۹۰ درصد ریخته‌گری در واحدهای ذوب چه در فولادسازی‌ها و چه مس یا فروآلیاژها به این روش و ۱۰ درصد به روش ریخته‌گری مداوم انجام می‌شود و شاید علت این امر به خاطر نامحدود بودن میزان تولید محصولاتی باشد که با این روش غیرمداوم انجام می‌شود برخلاف روش مستقیم که نمی‌توان هرگونه کالایی را با این روش تولید کرد.
ریخته‌گری پیوسته
در روش ریخته‌گری پیوسته، فلز مذاب بر اساس یک فرآیند پیوسته، به جامد تبدیل می‌شود و شامل چندین فرآیند مهم است. این فرآیندها موثرترین راه برای جامد کردن حجم زیادی از فلز و تبدیل آنها به اشکال ساده برای پردازش‌های بعدی هستند. در جهان بیشتر فلزات پایه شامل بیش از ۵۰۰ میلیون تن فولاد، ۲۰ میلیون تن آلومینیوم و یک میلیون تن مس، نیکل و… با استفاده از فرآیند ریخته‌گری پیوسته به تولید انبوه می‌رسند. این روش نسبت به دیگر فرآیندهای ریخته‌گری، هزینه سرمایه‌گذاری بالاتر اما هزینه اجرایی کمتری دارد. این فرآیند پربازده‌ترین روش چه از لحاظ هزینه و چه از لحاظ انرژی برای تولید انبوه قطعات فلزی نیمه‌تمام با کیفیتی سازگار با انواع ابعاد و شکل‌ها به شمار می‌آید. سطح مقطع قطعات می‌تواند مستطیلی، برای نورد بعدی و تبدیل آن به ورق یا صفحه، مربع یا دایره برای محصولات طویل، و حتی اشکال «استخوان سگی» برای نورد و تبدیل به تیرهای « H »یا « L» باشد.
روش ریخته‌گری مورد استفاده در ایران
رییس تولید ناحیه فولاد سازی سبا متعلق به فولاد مبارکه درباره روش‌های مختلف ریخته‌گری به صمت می‌گوید: به طور کلی ۲ روش برای ریخته‌گری وجود دارد که این روش‌ها شامل روش ریخته‌گری تختال ضخیم یا غیرمستقیم و ریخته‌گری تختال نازک یا مستقیم است. محمود محمدی فشارکی بیان می‌کند: روش غیرمستقیم در کارخانه‌هایی مانند فولاد مبارکه مورد استفاده قرار می‌گیرد که در این روش تختال‌هایی به ضخامت ۲۰۰ میلی‌متر تولید می‌شود و بعد اسلب‌ها انبار شده و کنترل کیفی روی آنها انجام می‌شود و پس از بررسی‌های لازم به مرحله بعدی رفته و به نورد تبدیل می‌شوند که به آن روش تختال ضخیم هم گفته می‌شود.
وی می‌افزاید: در روش ریخته‌گری تختال نازک یا مستقیم که درکارخانه فولاد سبا انجام می‌شود ورق‌هایی تا ضخامت ۵۰ میلی‌متر تولید می‌شود که ابتدا به کوره پیش گرم رفته و بعد تبدیل به نورد می‌شوند. وی درباره روشی که در ایران بیشتر استفاده می‌شود، خاطرنشان می‌کند: در کشور ما حدود ۹۰ درصد محصولات ورق به روش ریخته‌گری غیرمستقیم یا ضخیم و ۱۰ درصد به روش مستقیم یا تختال نازک تولید می‌شود. محمدی فشارکی عنوان می‌کند: هر کدام از روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند ازجمله اینکه در روش ریخته‌گری نازک بسیاری از محصولاتی که بین ۰/۰۷ تا ۰/۱۵ کربن داشته باشند را نمی‌توان تولید کرد زیرا دچار ترک خوردگی می‌شوند. وی خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر روش مستقیم مزیت‌هایی مانند مصرف انرژی، نیروی‌انسانی و هزینه‌های سرمایه‌گذاری کمتر دارد اما مهم‌ترین عیب آن محدودیت در تولید انواع محصولات است. رییس تولید ناحیه سبا در فولاد مبارکه اظهار می‌کند: در روش تختال ضخیم یا غیرمستقیم هزینه‌های سرمایه‌گذاری و تجهیزات بسیار زیاد است چراکه محصولات تولیدی باید دارای ضخامت ۲۰۰ میلی‌متری باشد که این مسئله نیازمند تجهیزات و نیروی انسانی و سرمایه‌گذاری‌های زیادی است بنابراین تولید این کالاها درجه حرارتی زیادی می‌خواهد. اما مزیت این روش در محصولات فراوانی است که می‌توان تولید کرد. وی درباره اینکه در دنیا بیشتر از چه روش‌های استفاده می‌شود، بیان کرد: در دنیا هر ۲ روش ریخته‌گری مورد استفاده قرار می‌گیرد چراکه در روش‌های مختلف پیوسته و غیرپیوسته محصولات متفاوتی تولید می‌شود به همین دلیل نیاز است در کشور هر ۲ روش مورد استفاده قرار گیرد اما در روش غیرمستقیم هزینه‌ها به‌ویژه در مصرف انرژی بالا و در روش مستقیم هزینه‌ها پایین‌تر است. وی خاطرنشان می‌کند: در روش تختال ضخیم ورق‌های کم‌کربن، متوسط کربن و پرکربن تولید می‌شود که مربوط به فولادهای ساختمانی می‌شوند روش‌های تختال نازک هم فولادهای ساختمانی هستند اما بیشتر برای پروفیل‌های در و پنجره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
