درحالحاضر بیشتر حملونقل فولاد و محصولات فولادی کشور از طریق خطوط جادهای انجام میشود.
به نقل از روزنامه صمت: آنطور که کارشناسان اذعان میکنند اقتصادیترین خطوط حملونقل زمینی در جهان،خطوط ریلی است این درحالی است که در کشور ما خطوط ریلی متناسب با نیاز حملونقل توسعه نیافته و جابهجایی کالا از این طریق هزینه حملونقل را به میزان زیادی افزایش میدهد.
حال با در نظر داشتن این موضوع که در افق ۱۴۰۴ نیز تولید ۵۵میلیون تنی فولاد در نظر گرفته شده و به منظور افزایش میزان تولید توسعه حملونقل در کشورمان اهمیت بیشتری پیدا میکند زیرا به موازات افزایش تولید باید شرایط لازم نیز برای حمل این محصولات فراهم شود.
مشکلات حمل فولاد
بیتردید بیشترین تولید صنعتی در جهان به تولید فولاد اختصاص دارد به گونهای که تولید بیش از ۱۶۰۰میلیون تن فولاد در جهان در سال ۲۰۱۵م گواهی بر این مدعاست، فولاد از یک سو به صورت کالای میانی از جمله محصولات تخت و طولی فولادی و از سوی دیگر به صورت کالاهای ساخته شده نهایی ازجمله تجهیزات، خودرو و صدها کالای ساخته شده دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. مدیرعامل شرکت «شرکت فعال در زمینه صنعت حملونقل» به صمت میگوید: مصنوعات فولاد چه به صورت کالای میانی و چه به صورت کالای نهایی، کالایی محلی، ملی- منطقهای یا حتی فرامنطقهای نیست که تجارت و حملونقل آن به دامنه تولید آن محدود باشد، بلکه تجارت آن در سراسر جهان وجود داشته و محصولات و مصنوعات فولادی به سراسر جهان صادر میشود. غلامرضا کامیاب تصریح میکند: بررسیها نشان میدهد صادرات محصولات فولادی در جهان در سال ۲۰۱۴م شامل محصولات طولی، تخت، نیمه آماده (شمش) و قراضه فولادی معادل ۴۹۰میلیون تن بوده که نسبت به تولید ۱۶۷۰میلیون تن در همان سال، نشان از تجارت ۲۹درصدی تولید این محصول دارد، این مقدار مستقل از تجارت مصنوعات فولادی است به عبارت دیگر معادل ۴۹۰میلیون تن از تولیدات این صنعت تجارت و مبادله شده که نیازمند حملونقل داخلی کشورهای صادرکننده، حملونقل جهانی و حمل داخلی کشورهای واردکننده است. مدیر پیشین شرکت فولاد تکنیک اظهار میکند: در سال ۲۰۱۴م برای تولید این مقدار فولاد معادل ۲۰۰۰میلیون تن سنگآهن به عنوان ماده اولیه تولید شده که ۱۴۷۴میلیون تن یعنی معادل ۷۴درصد از آن تجارت شده و کشورهای تولیدکننده فولاد، مواد اولیه خود را از خارج از کشورهای خود تامین کردهاند، این بدین معنی است که این مقدار نیازمند حملونقل داخلی کشورهای صادرکننده، حملونقل جهانی و حمل داخلی کشورهای واردکننده است. آنطور که مدیرعامل شرکت گلف اجنسی میگوید: در مجموع برای تولید ۱۶۷۰میلیون تن فولاد در جهان، معادل ۱۱۷درصد از مقدار تولید یعنی ۱۹۶۴میلیون تن مبادله شده که به منزله حملونقل داخلی و جهانی این مقدار تجارت است و با فرض جابهجایی جهانی این مقدار از طریق حملونقل دریایی و با احتساب جابهجایی محصولات فولادی از طریق کشتیهای با ظرفیت ۶۰ هزار تن و سنگآهن از طریق کشتیهای با ظرفیت ۷۰ هزار تن، جابهجایی این مقدار از طریق ۲۸ هزار سفر دریایی انجام شده است. وی ادامه میدهد: به عبارتی میتوان ادعا کرد که بزرگترین ناوگان حملونقل دریایی جهانی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در خدمت تجارت این صنعت قرار دارد از این رو حملونقل در صنعت فولاد با توجه به ارزشافزوده دو جانبه آن، از یک سو افزایش تولید ناشی از افزایش صادرات و از سوی دیگر توسعه بخشهای مرتبط با حملونقل یعنی خطوط و ناوگان حملونقل، بندر، کشتی و تمامی فعالیتهای مرتبط از اهمیت و ضرورت ویژهای برخوردار است. کامیاب میافزاید: بررسیها نشان میدهد که حملونقل بینالمللی کالا در جهان از طریق ناوگان دریایی انجام میشود که این امر درباره حملونقل فولاد نیز صادق است اما اقتصادیترین خطوط حملونقل زمینی در جهان را خطوط ریلی تشکیل میدهد به گونهای که با طی مسافت ۱۲/۵۰۰میلیون کیلومتر، حدود ۱۸/۵میلیون تن کیلومتر کالا در خطوط ریلی جهان در سال ۲۰۱۴ جابهجا شده در نتیجه به ازای طی یک مسافت واحد، متوسط حمل بار معادل ۱۵۰۰ تن کیلومتر بوده که نشان از وسعت خطوط ریلی و جابهجایی کالا از طریق آن است در این بین ایران با جابهجایی ۶۶/۵هزارمیلیون تن کیلومتر کالا با طی مسافت ۶۱میلیون کیلومتر، متوسط حمل بار ۱۱۰۰ تن کیلومتر دارا بوده است. وی میگوید: در کشور ما خطوط ریلی متناسب با نیاز حملونقل توسعه نیافته است و مواردی از قبیل نبود خطوط ریلی کافی، نبود پراکندگی در سراسر کشور و متصل نبودن به مبادی ورودی و خروجی کالا و در نتیجه نیاز دوباره به حمل شهری کالا تا مقصد نهایی از طریق کامیون هزینه حمل کالا از طریق خطوط ریلی را افزایش داده به گونهای که درحالحاضر هزینه حمل بار از طریق خطوط ریلی بیشتر از حمل جادهای است. کامیاب معتقد است: تمامی این مشکلات برای جابهجایی بار در صنعت فولاد نیز وجود دارد از این رو تمایل برای جابهجایی محصولات فولادی از طریق جادهای افزایش یافته است؛ بررسیها نشان میدهد درحالحاضر ظرفیت حمل بار جادهای در کشور حدود ۶۵۰میلیون تن است در حالی که ظرفیت حمل بار ریلی در کشور فقط حدود ۳۵میلیون تن تخمین زده میشود.