خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
فرآیند ثبت جهانی فرش
پژوهشگر و کارشناس رسانه‌ای حوزه فرش دستباف با اشاره به اهمیت فرش ایرانی در صادرات غیرنفتی کشور و همچنین کپی‌برداری از فرش ایرانی به عنوان نشانی مشهور و معتبر اظهار کرد: طرح‌ها و نقشه‌های اصیل ایرانی در کشورها دیگر کپی‌برداری شده و به نام فرش ایرانی به بازارهای جهانی عرضه می‌شود، در حالی که مبدا جغرافیایی آنها ایران نیست. آذر رسولی به صمت گفت: اثر فوری و اولیه این تقلید و کپی‌برداری، ایجاد شکاف و فاصله میان فرش و سنت‌هایی است که از آن نشات گرفته است. ضمن اینکه این موضوع دیدگاه و سابقه ذهنی مصرف‌کننده خارجی را درباره مبدا محصول- که خود سرمایه بسیار عظیمی است- مخدوش می‌کند. به گفته وی، بخشی از این مشکل، ناشی از کمبود آگاهی‌های حقوقی و نبود تسهیلات مورد نیاز برای استفاده از بستر حقوقی موجود در کشور و فراتر از مرزهای ما است، از این‌رو حراست و پاسداری از ذخیره سرشار فرش ایرانی و طرح و نقش آن بر بستر معاهده‌های حقوقی بین‌المللی در دستور کار مرکز ملی فرش ایران قرار گرفته که یکی از این بسترها ثبت مناطق جغرافیایی فرش دستباف ایران است. این پژوهشگر حوزه رسانه‌ای فرش دستباف با بیان اینکه در مجموع فرش دستباف ۲۹ منطقه جغرافیایی به ثبت جهانی رسیده، ادامه داد: هر منطقه ایران تاثیر ویژه خود را روی ویژگی‌های فرش می‌گذارد، از این رو ویژگی‌های فرش مانند بافت، طرح، نقش، رنگ‌های گیاهی محلی، تار و پود، گره و دیگر ویژگی‌های منتسب و حتی مهارت‌های نیروی انسانی مورد استفاده، متاثر از این مناطق جغرافیایی است. وی تصریح کرد: ثبت ملی به منظور حمایت تجاری و اقتصادی از حقوق فرش مناطق و جلوگیری از سوءاستفاده از نشان و معروفیت فرش آن منطقه انجام می‌شود که تمامی مسئولیت و فرآیند انجام کار بر عهده مرکز ملی فرش ایران است. در همین راستا از سال۱۳۹۰ تاکنون فرش ۴۰ منطقه ایران در سطح ملی به ثبت رسیده است. رسولی افزود: پس از ثبت ملی مناطق جغرافیایی فرش دستباف ایران، فرآیند ثبت جهانی آن در سازمان جهانی مالکیت فکری «WIPo » دنبال می‌شود. ثبت نشان جهانی فرش دستباف مناطق گوناگون ایران، براساس معاهده لیسبون و با یک فرآیند فنی و کارشناسی و مطابق با قوانین بین‌المللی و همچنین قانون حمایت از نشانه‌های جغرافیایی مصوب سال ۱۳۸۳ انجام شده است. وی تاکید کرد: فرآیند ثبت جهانی به طور رسمی از سال ۱۳۸۹ آغاز و در اردیبهشت ۱۳۹۰ با دعوت از تعدادی از مدیران سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) به ایران و برگزاری سمینار مشترکی بین مرکز ملی فرش، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سازمان وایپو و همچنین برگزاری جلسات متعدد کارشناسی و بازدید آنها از تعدادی از کارگاه‌های قالیبافی و بازار فرش در تهران و تبریز، ادامه پیدا کرد و در نهایت منجر به توافق بین مرکز ملی فرش ایران و سازمان جهانی وایپو شد. این مدرس دانشگاه با بیان اینکه پس از ثبت ملی مناطق، مرحله آماده‌سازی پرونده مناطق فرشبافی کشور شامل تنظیم اظهارنامه لیسبون به همراه گزارش کارشناسی است، اظهار کرد: پس از سپری کردن این مراحل و آماده شدن پرونده‌ها و کارشناسی از سوی اداره کل مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و پرداخت هزینه ثبت نسبت به ارسال آن به سازمان وایپو که مقر آن در ژنو سوئیس است، اقدام می‌شود. رسولی زمان بررسی و ثبت پرونده‌ها در سازمان جهانی وایپو را یک‌سال دانست و گفت: با رسیدن پرونده به این سازمان، مرحله کارشناسی آغاز شده و چنانچه در این مرحله ایراد و اشکالی گرفته نشود، پرونده برای بررسی و اظهار نظر به تمام کشورهای عضو معاهده لیسبون ارسال می‌شود. پس از پاسخ و اظهار نظر همه آن کشورها، پرونده وارد فاز نهایی شده و در صورت نبود ادعا از سوی کشورهای عضو، به ثبت جهانی می‌رسد اما در صورت هر گونه ادعا و اشکالی از سوی کشورهای رقیب، کشور متقاضی حق دارد با ارائه دفاعیه از جایگاه و حقوق خود دفاع کند. این مدرس دانشگاه تصریح کرد: با طی شدن فرآیند ثبت ملی و ارسال پرونده‌های مناطق فرش ایران به سازمان جهانی وایپو تا به حال ۱۵ منطقه فرش ایران شامل اصفهان، قم، تبریز، هریس و ماهی خوی (درسال ۱۳۹۲)، نایین، کاشان، کرمان، مشهد، کاشمر، ترکمن گلستان، اردبیل، یزد، ساروق و همدان (در سال ۱۳۹۳) به ثبت جهانی رسیدند و به تازگی نیز(در سال ۱۳۹۵) ۱۴ منطقه دیگر شامل ایلام، سنقر و کلیایی کرمانشاه، کردی خراسان شمالی، لرستان، تابلوفرش سردرود، ترکمن جرگلان و بجنورد، سیستان و بلوچستان، ورامین، چهارمحال و بختیاری، قشقایی فارس، گبه فارس، اردکان، قهستان و مود بیرجند به آنها افزوده شدند. این فرآیند با تلاش‌های مرکز ملی فرش طی شده است.
