وزارت جهاد کشاورزی برای حل مشکل قدیمی بین صاحبان صنایع لبنی و دامداران، قصد دارد صندوق حمایت از توسعه زنجیره شیر را تشکیل دهد. این سیاست اما با انتقادهایی روبهرو است که باید ادامه روند تشکیل این صندوق را با درنظر داشتن آنها در دستور کار قرار داد.
به نقل از صمت: برخی از تولیدکنندگان محصولات لبنی معتقدند در این صندوق ظرفیتهای حمایتی برای صادرات درنظر گرفته شده که باعث آسیب به مصرفکننده میشود. در برنامه پنجم توسعه قرار بود سرانه مصرف شیر هر ایرانی در سال به ۱۵۶ لیتر برسد اما اکنون در بهترین آمارها گفته میشود سرانه مصرف شیر حدود ۸۰ لیتر است. این دسته کارشناسان معتقدند مشوقهای صادراتی باید در بخش تبلیغات برای الزام مصرف شیر در کشور هزینه شود.
اما عده دیگری از کارشناسان معتقدند باید مانند بسیاری از کشورها تمام تشکلهای دامداری و لبنی در کشور تجمیع شود و بر پایه اساسنامه «NDDB» یا خانه شیر فعالیت کنند. اکنون خانه شیر در ۵۲ کشور وجود دارد و به یک انجمن بینالمللی تبدیل شده است که میتواند مشکلات موجود در این صنعت را رفع کند.
نیاز حمایت مثلث شیر
محمدرضا اسماعیلی، کارشناس صنایع لبنی درباره کارآیی صندوق حمایت از شیر به صمت گفت: «برای تولید شیر یک مثلث وجود دارد که شامل دامدار، تولیدکننده و مصرفکننده میشود. یکی از موضوعاتی که باعث شد مشکلات بسیاری در این مثلث ایجاد شود، جدا کردن دامدار از کارخانهدار بود. این سیاست باعث شد مشکلات دو ضلع این مثلث افزایش یابد و نتیجه این درگیریها گرانی شیر و کاهش مصرف آن در کشور بود. اکنون با احتساب سیاستهای درنظر گرفته شده، دولت قصد دارد بین دامداران و کارخانهداران صنایع لبنی ارتباطی همافزا برقرار کند. »
اسماعیلی با اشاره به اینکه اگر از دامدار و تولیدکننده صنایع لبنی حمایت نشود، مشکلات بسیاری ایجاد میشود، افزود: «دامدار و کارخانهدار مکمل این صنعت هستند و بهترین شیوه راهبردی تشکیل صندوق حمایت بود که خوشبختانه در دستور کار قرار گرفته است. »
نباید این صنایع را با بحران مواجه کرد
وی با اشاره به اینکه با شعار نباید این صنایع را با بحران مواجه کرد، گفت: «متاسفانه در دورههای قبل برخی شعارها داده میشد و تولیدکنندگان با این امید که شعارها محقق خواهد شد، تولید میکردند اما پس از اینکه موعد اجرای آن میرسید هیچ اقدامی در راستای تحقق شعارها نمیشد. این موضوعات در دورههای قبل مشکلات صنایع شیر را افزایش میداد که اکنون خوشبختانه در حال رفع شدن است. »
این کارشناس صنایع لبنی با اشاره به اینکه در برخی از بندهای صندوق حمایت از شیر مشکلاتی وجود دارد، گفت: «بخشی از بودجه این صندوق قرار است به مشوقهای صادرات تعلق بگیرد که این سیاست در شرایط کنونی برای کشور مناسب نیست. »
وی با تاکید بر اینکه هنوز اهداف برنامه پنجم در زمینه افزایش سرانه مصرف شیر محقق نشده است، توضیح داد: «آمارهایی که از مصرف سرانه شیر وجود دارد، متفاوت است و نمیتوان عدد دقیقی را به عنوان سرانه مصرف در نظر گرفت اما اینکه هنوز به سرانه مصرفی که در برنامه پنجم توسعه مدنظر بود، دست نیافتهایم، امری مشخص است. براساس آنچه در برنامه پنجم توسعه، هدف درنظر گرفته شده بود ایران باید میتوانست به سرانه مصرف ۱۵۶ لیتر در سال بهازای هر نفر دست یابد. این در حالی است که بهترین آمارها گویای مصرف ۸۰ لیتر در سال است. »