در هفتههای گذشته با طرح مجلس برای اضافه کردن یک روز تعطیل جدید به تقویم، مساله ساماندهی تعطیلات مجددا بهعنوان یکی از موضوعات قابل بحث در فضای کارشناسی کشور مطرح شد.
بررسیهای «دنیای اقتصاد» حاکی از این است که بسیاری از کشورهای اسلامی نیز مشابه اکثر کشورهای جهان، در سالهای گذشته با ساماندهی روزهای تعطیل، تعداد تعطیلات آخر هفته خود را به دو روز افزایش دادهاند و تنها کشورهای معدودی مثل ایران و پاکستان، تنها یک روز تعطیل در هفته دارند.
بهعنوان مثال، از بین ۱۱۴ کشور مورد بررسی که کشورهای اروپایی و کشورهای با اکثریت مسلمان نیز در بین آنها قرار دارد، سه کشور فقط یک روز تعطیل یعنی جمعه و ۹ کشور فقط یک روز تعطیل یعنی یکشنبه را داشتهاند و سایرین، دو روز در هفته را بهعنوان تعطیلی رسمی اعلام کردهاند.
طبق این بررسیها، با توجه به ساختار خاص اقتصادی ایران، افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز، زیانهای اقتصادی مستقیمی نخواهد داشت ولی هم از لحاظ صرفهجویی در هزینهها و هم از لحاظ افزایش بهرهوری سایر روزهای کاری، میتواند به رشد اقتصادی کمک کند. با این حال و به دلیل تعداد بالای تعطیلات مناسبتی در طول سال، افزایش تعطیلات آخر هفته نیازمند کاهش برخی از مناسبتهای تعطیل در روزهای دیگر سال است.
ساماندهی روزهای تعطیل
یکی از تفاوتهای اصلی روزهای کاری هفتگی در ایران با اغلب کشورها در این است که هفتههای کاری در ایران تنها یک روز تعطیل یعنی جمعه را دارد ولی در بسیاری از کشورها، دو روز آخر هفته و اغلب روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است.
با وجود اینکه در ایران فقط یک روز تعطیل در هفته وجود دارد، تعداد روزهای تعطیل مناسبتی در کشور نسبتا زیاد است و این روزها، توزیع پراکندهای در تقویم سالانه دارند و اغلب هم به دلیل اینکه مبنای آنها مذهبی و بر اساس تقویم قمری است، در تقویم رسمی کشور یعنی تقویم شمسی بهصورت پیوسته در حال تغییر هستند.
چنین مسائلی، باعث شده که در سالهای گذشته مساله «ساماندهی تعطیلات» به تدریج بهعنوان یکی از مسائل مهم و قابل بحث، به سطح سیاستگذاری وارد شود. کارشناسان مختلفی نیز با رویکردهای متفاوت، دیدگاههای خود را نسبت به آن ارائه کردهاند.
بهعنوان مثال، برخی از زاویه «نسبت بین تعداد روزهای کاری و تولید ناخالص داخلی» به این بحث ورود کرده و گفتهاند که با افزایش تعطیلات آخر هفته، به تولید ناخالص داخلی کشور زیان وارد میشود.
این در حالی است که بررسیها نشان میدهد میزان خسارت وارد شده به تولید در ازای هر روز تعطیل، بستگی به ساختار اقتصادی هر کشور دارد. برای مثال در اندونزی که اقتصادی مبتنی بر توریسم دارد؛ در هر روز تعطیلی حدود ۶/ ۰ درصد به تولید ناخالص داخلی افزوده میشود.