رشد فناوری و شیوههای متنوع تولید میتواند خطرات گوناگونی را برای واحدهای صنعتی در پی داشته باشد. از اینرو باید روشهای مدیریت بحران به اقتضای زمان بروزرسانی شود.
یکی از اصولی که در مدیریت خطرها و بحرانها در واحدهای صنعتی مورد تاکید قرار میگیرد برنامهریزی و پیشبینی است یعنی به موازات صنعت مورد فعالیت و خطرهای احتمالی برای آن پیشبینیهای لازم انجام شود تا در زمان وقوع بحران بتوان کمترین خسارتها را داشت. البته منظور از بحران تنها بروز آتشسوزی در واحد صنعتی یا تخریب دستگاهها یا نقص فنی نیست. گاهی بحرانهایی در دل واحد صنعتی بهوجود میآید که شاید آنچنان در دایره برنامهریزی نگنجد یا برخورد با آنها نیازمند دقت بیشتری باشد. برخی از بحرانهایی که در مجموعه یا سازمان صنعتی ممکن است مدیران با آنها مواجه شوند عبارتند از: بیانگیزگی کارکنان، بکارگیری مدیران نالایق در قسمتهای مختلف، دست نیافتن به اهداف کارخانه یا سازمان، نارضایتی مشتریان یا خدمتگیرندگان، بیاعتمادی کارکنان و مجموعه مدیران (بحران اطمینان)، اعتصاب کارکنان، بحرانهای مالی، ناکارآمدی قوانین و بخشنامهها و اتفاقات غیرقابل پیشبینی در بروز هرکدام از این موارد، مدیریت بحران به معنی انتخاب معقولترین راهحل برای برخورد و مهار آن است.
چه باید کرد؟
زمانی که هرکدام از این بحرانها به وجود میآید مدیریت یک واحد صنعتی باید بتواند با شناخت نوع بحران و اولویتبندی به موضوع رسیدگی کند. به علاوه اینکه عوامل موثر در بروز بحران را شناسایی کرده و زمینههای لازم را برای حل یا کنترل آن به کار گیرد. این مورد شامل فراهم کردن امکانات و راهحلهای مناسب و نیز آمادهسازی زمینه مشارکت کارکنان است. امکان دارد در سطحی بالاتر مدیر صنعتی نیازمند تشکیل ستاد بحران باشد تا پیامدهای احتمالی هرکدام بررسی شود. حتی در برخی مواقع نیازمند یاری مددکاران اجتماعی یا روانشناسان صنعتی هستیم تا بحران را به نحو مطلوب مدیریت کنیم. با توجه به آنچه گفته شد میتوان مدیریت بحران را به چند مرحله فرآیند پیشبینی بحران، پیشگیری از وقوع بحران، مداخله و هدایت بحران و سالمسازی بعد از وقوع بحران تقسیم کرد. با این حال ممکن است برخی از بحرانها در واحدهای صنعتی همراه با تنش و آشوب باشند. گاهی افراد داخل سازمانی با تحریک دیگران به ایجاد تنش در داخل سازمان میپردازند و درحقیقت با تصورات ذهنی یک فرد که ناشی از مسائل خانوادگی و مشکلات روحی است به تحریک دیگران پرداخته و باعث ایجاد ناآرامی و اغتشاش در سازمان صنعتی شوند که به تشدید بحران کمک میکند از اینرو مدیر صنعتی باید از وجود چنین افرادی آگاه باشد تا غافلگیر نشود؛ چراکه غافلگیری نخستین عامل مخرب در بحرانهاست بنابراین باید هنگام غافلگیری در اسرع وقت آن را مدیریت کرد تا از تشدید بحران جلوگیری شود. باید بدانیم که تصمیمگیریهای مهم همواره از ضروریات مدیریت بحران در لحظات ابتدایی است.