تلاش ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی در حالی از سال ۱۹۹۵ ناکام مانده است که افغانستان اخیرا به عنوان عضو جدید سازمان تجارت جهانی پذیرفته شد. اما چه شد که افغانستان عضو WTO شد اما ایران نه؟
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران،”محمدمهدی بهکیش” اقتصاددان و دبیرکل کمیته ایرانی ICC درخصوص موانع الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی در تشریح دلایل عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی (WTO) گفت: در حال حاضر این کشور شرایط پایداری ندارد و دائما شاهد جنگ در این کشور هستیم. ضمن اینکه شرایط اقتصادیشان نیز چه به لحاظ مقررات دست و پاگیر و چه به لحاظ رقابتپذیری کالا به مراتب در وضعیت وخیمتری از ایران قرار دارد. اما مهمترین مسالهای که باعث شده این کشور به سازمان تجارت جهانی ملحق شود، حمایت آمریکا از این کشور است؛ چرا که آمریکا قصد دارد ورود سرمایهگذاران خارجی را به افغانستان تسهیل کند و برای تحقق این هدف، پیوستن به WTO بهترین راه است.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند افغانستان توانسته در رژیم تجاری خود که نقش تعیینکنندهای برای الحاق هر کشور به سازمان مذکور دارد، کارگروه مرتبط با الحاق این کشور را نسبت به همخوانی ضوابط تجاریاش با سازمان تجارت جهانی قانع کند.
اما بهکیش معتقد است: دلیل پذیرش افغانستان در WTO رعایت قوانین و مقررات پیوستن به این سازمان جهانی نیست بلکه حمایت آمریکا از این کشور مهمترین عاملی است که توانسته سبب الحاق افغانستان به WTO شود. یعنی همان مانع خارجی که ۲۰ سال است عضویت ایران به WTO را به تاخیر انداخته، عامل تسریع پیوستن افغانستان به WTO شده است. البته دیگر کارشناسان اقتصادی هم این گفته بهکیش را تاکید میکنند و معتقدند پشتیبانی آمریکا بهعنوان یکی از موثرترین اعضای سازمان تجارت جهانی از افغانستان، قطعا به طی کردن سریع این مسیر کمک کرده است.
افغانستان و لیبریا دو کشوری هستند که اخیرا عضو سازمان تجارت جهانی شدهاند. (افغانستان تا ۳۰ ژوئن ۲۰۱۶ فرصت دارد پروتکل الحاق به این سازمان را به تصویب برساند و ۳۰ روز پس از اطلاع دادن به مدیرکل سازمان تجارت جهانی مبنی بر پذیرش و تصویب پروتکل به طور رسمی عضو جدید این سازمان می شود.