چگونه نقدینگی چند برابر شد؟
محمدرضا نجفیمنش: شما نگاه کنید. از زمانی که دولت آقای روحانی روی کار آمد تا امروز، میزان نقدینگی چند برابر شده است؛ بیش از دو برابر شده، اما تورم پایین آمده است.
فربد زاوه: بحث این است که نقدینگی جدید خلق نشده و این نقدینگی وجود داشته است. قبلا شمرده نمیشده، اما الان شمرده میشود. برای مثال، منابع مالی موسسه میزان یا ثامنالحجج را آقای احمدینژاد نمیشمرد، اما الان شمرده میشود.
محمدرضا نجفیمنش: اگر نرخ تورم افزایش نیافته، برای این است که پایه پولی بالا نرفته است. اگر پایه پولی بالا نرود و ضریب فزاینده باشد، تورم ایجاد نمیشود. اگر ما درست عمل کنیم و پایه پولی را بالا نبریم، هیچ اتفاق خاصی نیز نمیافتد.
فربد زاوه: ببینید، آقای نجفیمنش وقتی صادرات یک کشور رشد پیدا میکند، نشاندهنده این است که نرخ ارز آن کشور خوب است. هیچ دلیل دیگری ندارد و تولید در آن کشور صرفه دارد. زمانی که تولید در یک کشور صرفه نداشته باشد، برای این است که میخواهند دولت به طور تصنعی از آنها حمایت کند.
به تازگی من یک مقالهای میخواندم که یکسری از فولادسازان اروپایی شکایت کردند که ایران دامپینگ میکند؛ به خاطر حجم صادراتی که دارد. در واقع صحبتی که سالها درباره چینیها میگفتند، حالا درباره تولیدکنندگان فولاد کشور ما میگویند.
محمدرضا نجفیمنش: فولاد به دلیل اینکه مواد اولیه و گاز در داخل کشور است، تولیدات خوبی داشتند.
هزینه بیانضباطی را مردم میدهند
فربد زاوه: یعنی استفاده بهینه از منابع. شما میگویید ۳۰ درصد قیمت تمامشده خودرو هزینه مالی است. کاملا صحبت شما درست است. این سبد سوءمدیریت را نشان میدهد. مگر در بخش خصوصی، کسی ۳۰، ۴۰ درصد هزینه مالی میدهد؟! در بخش خصوصی غیر خودرویی ۴۰ درصد هزینه مالی میدهند؟ چطور در محصولی که پیشفروش میکنید و پول آن را یکسال قبل میگیرید، ۴۰ درصد هزینه مالی دارید؟! ما مجبور نیستیم ۱۳ درصد بالای نرخ سود بانکی پیشفروش کنیم. این نشان میدهد به حدی بیانضباطی در سیستم وجود دارد که ۱۳ درصد در آن گم است. ببینید هزینه بیانضباطی شرکتها را مردم را دادهاند. این دلیل نمیشود که پژو ۲۰۰۸ که الان میخواهد بیاید، باید ۷۵ میلیون تومان فروخته شود، چون ما نمیخواهیم انضباط مالی داشته باشیم. هزینه این بیانضباطیها را باید مردم بدهند. بالاخره یکی باید پول این سوءمدیریت را بدهد. آیا اینگونه مشکلات کشور را حل کرد؟! این انتقاد به دولت وارد است که در عین اینکه توانسته یک پروژه بزرگی مثل برجام را به نتیجه برساند، اما نمیتواند از آن استفاده کند. اگرچه صادرات نفت افزایش یافته، پتروشیمی رشد کرده است.
محمدرضا نجفیمنش: در حوزه خودرو هم یک اتفاقاتی دارد میافتد.
فربد زاوه: در حوزه خودرو که اتفاقی نیفتاده است.
محمدرضا نجفیمنش: پس این قراردادها هیچ است؟!
فربد زاوه: این قراردادها هیچکدام اجرایی و به صادرات منتهی نمیشود. ما ببینیم چندین بار مقامات وزارتخانه درباره صادرات محصولات مختلف در دورههای زمانی مختلف صحبت کردند. همیشه میگویند میخواهیم ۵۰ درصد ساخت داخل داشته باشیم و ۲۰۰ درصد صادرات داشته باشیم. ما اگر یک کالایی را با کیفیت مطلوب و به قیمت مناسب تولید کنیم، مشتری پیدا میکند. این در حالی است که تولیدات ما اقتصادی و باکیفیت نیست؛ برای همین فقط مجبور هستیم شعار دهیم که صادرات داریم. آخر سر مثلا میگوییم ۲ هزار خودرو مثل ۷ سال قبل به ونزوئلا فرستادیم و هنوز هم پول آن را نگرفتیم. مگر در دنیا اینگونه صادرات میکنند؟! این صادرات چقدر برای ما ارز آورده و سودآور بوده است!؟ اگر سودآور بوده که شرکت صادرکنندهاش ۷ هزار میلیارد تومان ضرر نمیکرده است و نباید این اتفاق در صورتهای مالیاش بیفتد.
محمدرضا نجفیمنش: این ضرر را همه میدانیم به خاطر سیاستهای غلط و دخالتهای شورای رقابت در قیمتگذاری بوده است.
فربد زاوه: از زمانی که سیاستگذاری وارد شد تا وقتی که افزایش سرمایه دادند، ۷ هزار میلیارد تومان زیان داشتند. این در حالی است که یک میلیون خودرو هم تولید نشد.