خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
روش اطلاع‌رسانی درباره بازگشت تحریم‌ها
یکی از مسائل مهم در رابطه با برجام مساله بازگشت تحریم‌ها است. مقصود از بازگشت تحریم‌ها این است که اگر میان ایران و اعضای گروه ۱+۵ در رابطه با نقض یا عدم نقض جدی برجام اختلاف نظر به وجود آید و این اختلاف در چارچوب پیش‌بینی شده در برجام حل‌وفصل شود، آن‌گاه ایران فعالیت‌های هسته‌ای سابق خود را از سر خواهد گرفت و ایالات‌متحده آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تحریم‌های خود را مجددا اعمال خواهند کرد. حال پرسش این است که ابعاد و آثار بازگشت تحریم‌ها چه خواهد بود و در صورتی که تحریم‌ها بازگردند، این امر بر روابط اقتصادی و قراردادهایی که در دوران رفع تحریم‌ها منعقد شده بودند چه اثری خواهد داشت. در این رابطه در برجام توضیحات چندانی وجود ندارد؛ اما در راهنماها و شیوه‌نامه‌های برجام سعی شده است که این خلأ مرتفع شود و به این پرسش‌ها پاسخ داده شود. نخستین پرسش در این رابطه این است که بازگشت تحریم‌ها چگونه اطلاع‌رسانی خواهد شد؟ به عبارت دیگر اشخاص و شرکت‌ها چگونه باید مطلع شوند که بازگشت تحریم‌ها اتفاق افتاده است. پاسخ روشن است. بازگشت تحریم‌ها از طریق همان مکانیزم‌هایی اطلاع‌رسانی خواهد شد که برجام و دستورالعمل‌های آن اطلاع‌رسانی شده‌اند. به عبارت دیگر همان‌طور که برجام از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت خارجه آمریکا و نیز پایگاه اطلاع‌رسانی خزانه‌داری آمریکا اطلاع‌رسانی شده است، بازگشت تحریم‌ها نیز از طریق همان مکانیزم‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد. از این امر یک موضوع دیگر را نیز می‌توان نتیجه‌گیری کرد تا زمانی که در پایگاه‌های مزبور خبری مبنی بر بازگشت تحریم‌ها درج نشده باشد هیچ کس نمی‌تواند مدعی باشد که تحریم‌های وضع شده علیه ایران بازگشته‌اند و بنابراین نمی‌توان به بهانه بازگشت تحریم‌ها هیچ اقدام محدودکننده‌ای را علیه ایران اعمال کرد.
قراردادهای تجاری در پسابرجام و قبل از بازگشت تحریم احتمالی
مساله دیگر این است که اگر تحریم‌ها پس از اختلاف میان ایران و کشورهای گروه ۱+۵ در مورد نقض جدی برجام بازگردند آیا فعالیت‌هایی که بعد از روز اجرای برجام و قبل از بازگشت تحریم‌ها انجام شده‌اند مشمول تحریم‌ها خواهند بود و برای آنها مجازاتی در نظر گرفته خواهد شد؟
در پاسخ به این پرسش، شیوه‌نامه رفع تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا تصریح می‌کند که ایالات‌متحده آمریکا خود را متعهد به این امر می‌داند که برای فعالیت‌های مشروعی که پس از روز اجرای برجام انجام می‌شده است مجازاتی وضع نکند و آنها را مشمول تحریم نداند، با این حال، اگر بازگشت تحریم‌ها اتفاق افتد، فعالیت‌های مزبور باید متوقف شوند وگرنه مشمول تحریم خواهند بود. البته در اینجا باید به یک نکته توجه داشت. فعالیت‌های اقتصادی معمولا به‌گونه‌ای نیستند که بتوان ظرف یک لحظه آنها را متوقف کرد. معمولا این گونه فعالیت‌ها در دورانی از زمان تداوم دارند و متوقف کردن و خاتمه دادن آنها نیازمند زمان است. نمی‌توان از طرفین یک قرارداد انتظار داشت که در یک آن به روابط اقتصادی خود خاتمه دهند. از این رو در راهنمای رفع تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا این نکته ذکر شده است که ایالات‌متحده آمریکا همان‌طور که در تحریم‌های گذشته زمانی را برای خاتمه فعالیت‌های اقتصادی در نظر گرفته و به فعالان اقتصادی فرصت داده است که به فعالیت‌های خود در حوزه‌های تحریم شده خاتمه دهند، در آینده نیز همین فرصت را به اشخاص و شرکت‌ها خواهد داد. ایالات‌متحده آمریکا در این خصوص تصریح کرده است که در صورت بازگشت تحریم‌ها راهنمایی صادر خواهد کرد که در آن راهنما تصریح خواهد شد که چگونه قراردادهای منعقده در دوران رفع تحریم‌ها باید خاتمه پیدا کنند.
