الف- یاران شمالی:
میدان نفتی یاران شمالی که توسعه آن در فاز نخست با هدف تولید روزانه ۳۰ هزار بشکه نفت در دستور کار قرار دارد، در استان خوزستان و در فاصله تقریبی ۱۳۰ کیلومتری از غرب شهر اهواز در نزدیکی مرز ایران و عراق و در مجاورت تالاب هورالهویزه قرار گرفته است که از این میدان روزانه ۳۰ هزار بشکه نفت برداشت میشود. پیمانکار این میدان، شرکت ایرانی توسعه نفت و گاز پرشیا است که بر اساس قرارداد بیع متقابل با شرط استفاده پیمانکاران از حداقل ۵۱ درصد خدمات داخل کشور فعالیت در این میدان را آغاز کرد. سهم ایرانی پروژه در این میدان ۷۳ درصد است.
با توسعه یاران شمالی، تاکنون افزونبر ۱ میلیون بشکه نفت خام از این میدان برداشت شده و مبلغ مصوبه شورای اقتصاد برای سرمایهگذاری در آن حدود ۵۸۵ میلیون دلار است که سهم تکلیفی ایرانی آن ۵۱ درصد تعیین شده است.
ب- میدان یاران جنوبی:
میدان یاران جنوبی در ۱۳۰ کیلومتری غرب اهواز در منطقه مرز مشترک ایران و عراق ( محدوده طلاییه ) در جنوب غرب کشور قرار دارد. هماکنون عملیات حفاری ۱۸ حلقه چاه به پایان رسیده و عملیات نصب رشته تکمیلی ۱۵ حلقه چاه نیز نهایی شده است. در برنامهریزی اولیه، هدف از توسعه یاران جنوبی تولید ۵۰ تا ۶۰ هزار بشکه نفت در روز و ۶۰ میلیون فوت مکعب گاز با حفاری ۳۰ حلقه چاه بود. نداشتن اطلاعات دقیق از مخزن و تغییر در برنامهریزی از دیگر دلایل تاخیر در فرآیند توسعه این میدان بوده است. پیشبینی میشود امسال برداشت روزانه ۱۰ هزار بشکه نفت از این میدان محقق میشود.
سایر میدانهای غرب کارون
منطقه غرب کارون علاوه بر میدانهای سهگانه یادشده، ۱۰ میدان کوچکتر و کماهمیتتر دیگر یعنی دارخوین، جفیر، اروند، سوسنگرد، بند کرخه، سهراب، امید، مشتاق، خرمشهر و سپهر را نیز دربرمیگیرد. شرکت نفت و گاز اروندان درحالحاضر ۶ میدان سوسنگرد، جفیر، سپهر، بندکرخه اروند و سهراب را در قالب مدل جدید قراردادهای نفتی به سرمایهگذاران خارجی و داخلی معرفی کرده است. میدان نفتی دارخوین که درحالحاضر با تولید روزانه ۱۶۰ هزار بشکه نفتخام فوقسبک در روز یکی از میدانهای مهم شرکت نفت و گاز اروندان به شمار میآید و مساحت این میدان حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع و نفت درجای آن حدود ۶/۲میلیارد بشکه اعلام شده است. نفتخام تولیدی این میدان درحالحاضر به پالایشگاه آبادان ارسال میشود و مقرر است در ماههای آینده بخشی از نفت خام تولیدی آن به تلمبهخانه اهواز منتقل شود. نفت خام تولیدی حوزه غرب کارون، مشتمل بر دو نوع سبک و فوق سنگین است که در این میان، میدانهای یادآوران و فازهای یک و دو دارخوین نفت سبک تولید میکنند. میدان مشتاق در ۲۳ کیلومتری شهر سوسنگرد و در ناحیه دزفول شمالی و در شرق میدان پایدار واقع است. میدان امید نیز در ۶۲ کیلومتری جنوب غرب شهر اهواز قرار دارد. تاقدیس سهراب هم در ناحیه درفول شمالی (دشت آبادان) در مجاورت و به موازات خط مرزی عراق و در شمال میدان آزادگان واقع شده و با یک فرورفتگی از این میدان جدا شده است. این میدان در شمال غرب اهواز و در ۱۱۵ کیلومتری این شهر قرار دارد. در میدان جفیر تولید زودهنگام ۶ هزار بشکه نفت در روز آغاز شده که البته این میدان با توجه به غیرمشترک بودن و خصوصیات مخزنی، در اولویت توسعه قرار ندارد. در میدان سوسنگرد، حدود ۵ میلیارد بشکه نفت وجود دارد که برنامه توسعه میدان هماکنون در دست اجراست. بندکرخه میدان کوچک دیگری است که در مراحل نخست توسعه قرار دارد. از این میدان تولید روزانه ۴۰ هزار بشکه برنامهریزی شده است. در حالی که برنامه اصلی وزارت نفت در دوران بعد از توافق هستهای، ورود جسورانه و مقتدرانه به بازار نفت و سهمخواهی کشور است به نظر میرسد این طرح توسعهای نیازمند حمایتهای مجلس و سایر سازمانها است. موضوع میدانها مشترک، موضوع «فرادولتی» است یعنی دستگاههای اجرایی و سیاستگذاری متفاوتی در دولتهای متعدد در این مقوله دخیل هستند. از اینرو تمامی فعالان سیاسی و اقتصادی کشور باید آگاه باشند که توسعه بهرهبرداری از این میدانها به مصداق امنیت ملی، منافع ملی و اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی در ذیل راهبرد اجماع ملی است.
منبع : گسترش صمت