خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
آمارهای قابل تامل
تلاش‌ها برای شناسایی و انسداد چاه‌های غیرمجاز همچنان ادامه دارد. براساس آمار در دو ماه گذشته امسال در استان گلستان ۱۵هزار چاه غیرمجاز شناسایی شده که از این تعداد حدود ۱۲۰۰مورد مربوط به سال‌های بعد از ۸۵ است. در استان لرستان، از مجموع ۱۷۳۸ چاه غیرمجاز ۴۰۰ مورد مسدود شده، در شهرستان کاشمر ۳۴ چاه غیرمجاز در سال گذشته مسدود شده و هم‌اکنون حدود ۴۹۹ چاه کشاورزی فعال در این منطقه است. در استان قزوین ۱۲۰۰ چاه مسدوده شده همچنین بیش از ۱۰هزار چاه غیرمجاز در استان کرمان است که ۸هزار و ۷۶۲ مورد آن در منطقه جازموریان است و گفته می‌شود بحرانی‌ترین استان کشور به لحاظ منابع آبی کرمان است و ۷۰۰ روستای این استان فاقد آب آشامیدنی است. به علاوه ۳۲۹۹ رشته قنات در استان همدان وجود دارد که بیشتر آنها با مالکیت عمومی در سطح استان پراکنده است. به گزارش صمت، ۴۰هزار چاه کشاورزی غیرمجاز در ۸شهر مازندران وجود دارد. همچنین در استان خراسان رضوی ۲۳۸۰ چاه غیرمجاز تا انتهای سال مسدود خواهد شد و تاکنون ۶۷۹ چاه غیرمجاز مسدود شده و این در حالی است که تعداد چاه‌های غیرمجاز این استان ۸۵۰۰ حلقه است که از این تعداد ۳۰۰ حلقه چاه عمیق است. در استان همدان از ابتدای سال نیز ۲۵۰ چاه غیرمجاز مسدود شد. در استان البرز ۳۹۲۰ چاه در دشت هشتگرد وجود دارد که ۲۰۱۱ مورد از آنها غیرمجاز و بقیه دارای مجوز است. در استان سیستان و بلوچستان تاکنون بیش از ۸هزار و ۲۲۴ چاه غیرمجاز شناسایی شده است. در آذربایجان‌غربی بیش از ۵۹ هزار چاه غیرمجاز وجود دارد. همچنین سال گذشته ۵۰۵ چاه غیرمجاز در آذربایجان‌غربی مسدود شده که بیشترین چاه‌های غیرمجاز به تعداد ۲۴هزار و ۶۴ حلقه در شهرستان ارومیه است. همچنین بیش از ۴هزار چاه غیرمجاز در استان مرکزی شناسایی شده که ۲ هزار و ۵۵۱ حلقه مربوط به بعد از سال ۸۵ است. ۲هزار و ۷۰۰ چاه غیرمجاز در شهرستان جهرم وجود دارد که تاکنون ۲۰۰ چاه غیرمجاز مسدود شده است. همچنین در استان هرمزگان بیش از ۵هزار چاه غیرمجاز و در کهگیلویه و بویراحمد ۱۱۷۰ چاه غیرمجاز وجود دارد که از این تعداد سهم شهرستان کهگیلویه ۵۷۵ چاه مجاز و ۳۹۲چاه غیرمجاز است. ۱۸۶۲ چاه مجاز در سطح ملایر، ۲۴۲ چاه غیرمجاز در خراسان‌شمالی، ۲۸۴۵ چاه غیرمجاز در دشت مشهد و ۳۵۰۰ چاه غیرمجاز در کرمانشاه وجود دارد. همچنین قرار است در سال ۱۳۹۵، ۳۰۰۰ چاه غیرمجاز در استان تهران مسدود شود.
اقدامات دولت یازدهم
نکته قابل توجه این است که پیش از دولت یازدهم متوسط سالانه انسداد چاه‌های غیرمجاز در راستای اجرایی شدن این طرح ۲ هزار و ۲۸۳ حلقه بود اما در دولت یازدهم تعداد ۵هزار و ۸۵۳ چاه غیرمجاز مسدود شد. همچنین متوسط سالانه نصب کنتور روی چاه‌ها پیش از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید ۲ هزار و ۱۰۵ دستگاه بود اما در طول ۳ سال عملکرد دولت یازدهم این رقم به ۱۳هزار و ۹۱۸ دستگاه افزایش یافته است. از سوی دیگر در حالی که متوسط سالانه حجم آب صرفه‌جویی شده ناشی از انسداد چاه‌ها قبل از دولت یازدهم تنها ۱۵۲میلیون مترمکعب بوده اما اینک این رقم به ۳۰۴میلیون مترمکعب افزایش یافته است. در همین راستا گروه‌های گشت و بازرسی تشکیل شد که در نتیجه فعالیت‌های آنها ۱۱هزار و ۹۲۱ چاه غیرمجاز در ۳سال گذشته مسدود شد و کنترل اضافه برداشت آب به میزان ۸۴۴میلیون و ۳۰۰هزار مترمکعب را به دنبال داشت.
معقولانه، نه احساسی
با این حال انتقاداتی نسبت به انسداد چاه‌های غیرمجاز کشاورزی وجود دارد؛ انتقاداتی که بجاست و مدافع حال کشاورزانی است که جز چاه آب راه ارتزاقی ندارند. حبیب‌الله نیکزادی‌پناه، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در این زمینه به صمت گفت: برخی از چاه‌ها قدمت ۲۰ساله دارند و به‌راحتی نمی‌توان به کشاورزان یا صاحبان آنها گفت که نباید از آن استفاده کنند از این‌رو بستن چاه‌ها یکی از راهکارهای تعادل‌بخشی به منابع آبی باید باشد نه‌تنها راه؛ بلکه باید راه‌های مدیریت منابع آبی را در پیش گرفت. به‌عنوان نمونه باید آبیاری نوین و صنعتی جایگزین شیوه‌های سنتی شود و کشت‌های متراکم و گلخانه‌ای نیز بیشتر رواج یابد. این‌کارها در کنار مدیریت آب‌های سطحی و عملیات آبخیزداری می‌تواند به مرور موجب تقویت سفره‌های آب زیرزمینی شود؛ به عبارتی مدیریت هوشمند و علمی آب باید در پیش گرفته شود نه اینکه تنها رویکرد سلبی را برای چاه‌های کشاورزی لحاظ کنیم. در کنار آن باید به کشاورزان درباره ممنوعیت حفر چاه اطلاع‌رسانی درست شود. نظر افضلی، نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی به صمت گفت: چاه‌های کشاورزی که غیرمجاز خوانده می‌شوند را باید ساماندهی کرد نه مسدود؛ چراکه نباید با چاه‌هایی که زمانی حفر شدند احساسی برخورد کنیم و به یکباره بگوییم غیرقانونی هستند؛ چراکه اگر غیرقانونی بودند نباید از ابتدا حفر می‌شدند آن هم زمانی که این چاه‌ها منبع تامین مایحتاج و نیازهای ضروری کشاورزانی است که با آب حاصل از این چاه‌ها روزگار می‌گذرانند از این‌رو باید راهکار معقولی به غیراز انسداد این چاه‌ها مدنظر باشد. این دو نماینده مجلس معتقدند که این طرح آنچنان نمی‌تواند به‌تنهایی موفق باشد و باید در کنار راهکارهای دیگر اجرایی شود به علاوه اینکه باید تبعات اجتماعی این طرح به موازات اجرای آن مورد نظر باشد.
منبع: روزنامه صمت
