خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
خام‌فروشی سنگ‌های تزئینی همواره یکی از چالش‌هایی است که دولتی‌ها و تولیدکنندگان این ماده معدنی درباره آن نظرات متفاوتی دارند.
به نقل از گسترش صمت: حال با بررسی این موضوع، می‌بینیم با رشد و پیشرفتی که در نوع برداشت از معادن سنگ ایران نسبت به سال‌های گذشته ایجاد شده، معدنکاران بخشی از عملیات فرآوری را بر سر معدن و استخراج سنگ از کوه انجام می‌دهند و سنگ را از حالت اولیه خود خارج می‌کنند. به گفته کارشناسان صنعت سنگ تااکنون فقط ۲۰درصد از سنگ تزئینی از کوه جدا شده و ۸۰درصد آن در دل کوه باقی می‌ماند. این درحالی است که با سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌توان از این حجم عظیم ذخیره معدنی استفاده کرده و ارزش‌افزوده ۲۰۰ برابری از آن به‌دست آورد و مشکل کمبود مواد اولیه که از سوی برخی واحدهای فرآوری مطرح می‌شود را رفع کرد. در این‌باره، چندی پیش برنامه رادیویی اقتصاد و معدن گفت‌وگویی را با ۲تن از فعالان صنعت سنگ کشور انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
عجین شدن استخراج و فرآوری نایب رییس کمیسیون معدن انجمن سنگ ایران در تعریف قانونی مواد خام معدنی گفت: بر اساس آیین‌نامه اجرایی ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید، ماده خام معدنی ماده‌ای است که پس از استخراج یا استحصال تغییری در کیفیت فیزیکی، شیمیایی، ماهیت و نوع آن ایجاد نشود و به همان شکل برای فرآوری به واحد تولیدی واگذار یا صادر شود. این درحالی است که سنگ تزئینی قله سنگ که از کوه جدا می‌شود معدنکار آن را با سیم برش و الماسه به شکل کوپ درآورده و آن را از حالت خام اولیه خارج می‌کند.
در واقع بخشی از فرآوری سنگ‌های ساختمانی برای افزایش بهره‌وری معدنکاری با استخراج عجین شده است؛ یعنی یک مرحله از فرآوری سنگ تزئینی سر معدن و به واسطه بکارگیری روش‌های مناسب استخراج مانند سیم برش انجام می‌شود. اکنون باید مرزبندی کرد اینکه آیا ایجاد ارزش‌افزوده تعیین‌کننده تعریف ماده معدنی خام است یا اینکه هر ماده معدنی که در بدو استخراج از معدن تولید و قابلیت فروش دارد ماده معدنی خام است؟ در واقع بهره‌بردار معدنی برای افزایش بهره‌وری یک بخشی از فرآوری، محصول خود را استخراج کرده و سبب شده ماده معدنی از دید تولیدکننده خام نباشد اما در مقابل سیاستگذار نظری خلاف این دارد.
سیف الله آراسته در این زمینه اظهار کرد: تعارضی بین ارزش‌افروده و ماده خام معدنی وجود ندارد؛ زیرا هر ماده معدنی که از کوه جدا می‌شود خواه ناخواه دارای ارزش‌افزوده مضاعفی خواهد شد. از این رو یک مرحله از جداشدن ماده از کوه انجام شده و هر چه این مراحل بیشتر باشد ارزش‌افزوده ماده معدنی افزایش خواهد یافت و از خام بودن دور می‌شود.
به گفته وی هر محصولی در هر مرحله از تولید می‌تواند خام باشد و در هر مرحله می‌توان بازهم با فرآوری برای آن ارزش‌افزوده بیشتری ایجاد کرد. اینگونه که به محض جداشدن کانه از کانسنگ یک محصول جدید در اختیار تولیدکننده قرار می‌گیرد و دلیل این موضوع تغییر و تحولات فیزیکی به وجود آمده روی ماده معدنی است.
به گفته عضو هیات مدیره انجمن معدنداران استان اصفهان، اسلب سنگ یک محصول نهایی است اما زمانی که در چرخه فعالیت‌های حجمی قرار می‌گیرد یک ماده خام به شمار می‌آید. در واقع زمانی که محصول به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد و تغییری در آن ایجاد نمی‌شود، محصول نهایی به شمار می‌آید.
