خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
آشنایی با لیتیوم
لیتیوم (گرفته شده از واژه یونانی lithos به معنی سنگ) با نماد شیمیایی Li یک فلز قلیایی نقره‌ای-سفید و نرم با عدد اتمی ۳ است. این عنصر در شرایط استاندارد دما و فشار، سبک‌ترین فلز و کم چگالی‌ترین عنصر جامد است. مانند دیگر فلزهای قلیایی، لیتیوم هم واکنش‌پذیر و آتشگیر است به همین دلیل آن را زیر روغن صنعتی یا نفت نگه می‌دارند. اگر روی آن برشی پدید آید، بخش بریده شده دارای جلای فلزی خواهد بود اما به دلیل واکنش‌پذیری زیاد آن خیلی زود با رطوبت هوا واکنش می‌دهد، هوا باعث خوردگی آن می‌شود و به رنگ نقره‌ای تیره مایل به خاکستری و سپس سیاه در می‌آید. همچنین به دلیل واکنش‌پذیری بالای لیتیوم، هرگز نمی‌توان آن را به شکل عنصر آزاد در طبیعت پیدا کرد بلکه همواره در بخشی از یک ترکیب شیمیایی که بیشتر یونی است، پیدا می‌شود. لیتیوم در کانی‌های پگماتیتی یافت می‌شود اما از آنجایی‌که در آب حل می‌شود، به شکل یون در آب اقیانوس‌ها و به شکل نمک در آب‌ها و رس دیده می‌شود. در رویکرد تجاری، لیتیوم را از برق‌کافت آمیخته‌ای از لیتیوم کلرید و پتاسیم کلرید به‌دست می‌آورند.
کاربردهای لیتیوم
در ظاهر این‌طور به نظر می‌رسد که لیتیوم هیچ نقشی در زندگی حیوان‌ها و گیاهان ندارد و آنها بدون لیتیوم هم می‌توانند زنده بمانند، اما در عمل در همه اندام‌های زنده می‌توان ردپای بسیار کمرنگ لیتیوم را پیدا کرد. یون لیتیوم که در قالب نمک‌های گوناگون پیدا می‌شود روی اعصاب انسان اثر می‌گذارد و می‌تواند به عنوان دارو در درمان اختلال دوقطبی کمک کند. به گزارش سایت خبری عصر ایران به نقل از «رادیانت لایف کاتالوگ پژوهشگران معتقدند ماده معدنی لیتیوم ممکن است فواید چشمگیری در درمان و پیشگیری از آلزایمر داشته باشد. کیهان‌شناسان می‌گویند هنگام شکل‌گیری گیتی در حدود ۱۳/۸ میلیارد سال پیش تنها ۳عنصر هیدروژن، هلیوم و لیتیوم وجود داشته و از این ۳ عنصر اصلی، لیتیوم در اتمسفر یافت می‌شود. خورشید، ستاره‌ها و شهاب‌سنگ‌ها با شعله‌های روشن این عنصر بسیار واکنش‌پذیر می‌سوزند. در زمین، لیتیوم به عنوان یکی از موادمعدنی سنگ گرانیت، باقی‌مانده و در مقادیر قابل‌توجه در آب دریا، چشمه‌های معدنی و خاک‌ها پخش شده است. هر اندام و بافت در بدن انسان دربرگیرنده ماده معدنی لیتیوم است که اهمیت ویژه‌ای برای سلامت مغز دارد. براساس این گزارش، امروزه ما کمتر لیتیوم را به عنوان یک ماده معدنی ضروری در فیزیولوژی بدن انسان در نظر می‌گیریم. لیتیوم به شکل انحصاری به عنوان یک داروی خطرناک – که در درمان بیماری روانی شدید با عوارض جانبی ناتوان‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد – شناخته می‌شود. غلات و سبزی‌ها به عنوان منابع اولیه لیتیوم در رژیم غذایی استاندارد به شمار می‌روند و محصولات حیوانی مانند تخم‌مرغ و شیر نیز از دیگر منابع هستند. اما شایع‌ترین منبع لیتیوم در رژیم غذایی پیشرفته، آب لوله‌کشی است. با توجه به موقعیت جغرافیایی، آب نوشیدنی می‌تواند به طور طبیعی دربرگیرنده مقادیر قابل‌توجهی لیتیوم باشد. متاسفانه، پژوهش‌های اندکی درباره پیامدهای کمبود لیتیوم در بدن انسان انجام شده است. با این وجود، آزمایش‌های حیوانی شامل رژیم‌های غذایی با لیتیوم پایین؛ کاهش عملکرد تناسلی، طول عمر و سوخت‌وساز چربی را نشان داده‌اند. احتمال اینکه کمبود لیتیوم آثار بسیار دیگری روی فیزیولوژی انسان داشته باشد زیاد است، اما مطالعه درباره لیتیوم تغذیه‌ای زیر سایه شهرت دوز بالای لیتیوم دارویی قرار گرفته است. به تازگی استفاده از لیتیوم تغذیه‌ای برای مقابله با اختلالات مرتبط با مغز مانند بیماری آلزایمر مورد توجه قرار گرفته است. جامعه‌ای از پژوهشگران معتقدند ماده معدنی لیتیوم ممکن است فواید چشمگیری در درمان و پیشگیری از آلزایمر داشته باشد. نصیر قائمی، یکی از هواداران برجسته و قابل احترام استفاده از لیتیوم در جامعه پزشکی، نتیجه یک بررسی را در سال ۲۰۱۴م در نشریه Journal of Psychiatry استرالیا و نیوزیلند منتشر کرد که در آن به خلاصه‌ای از فواید لیتیوم درمانی با دوز پایین اشاره شده بود. قائمی و تیم پژوهشی وی ۲۴ گزارش بالینی، اپیدمیولوژیک و بیولوژیکی را بررسی کردند که استفاده از دوز استاندارد و دوز پایین لیتیوم برای زوال عقل را همراه با دیگر فواید رفتاری و پزشکی آن ارزیابی می‌کرد.
منبع: گسترش صمت
