صادرات ایران معمولاً به دو بخش نفتی و غیرنفتی تقسیم میشود. اگر صادرات نفت تا زمانی که درآمدی از آن حاصل میشود و در سطح جهانی تقاضای آن وجود دارد با هزینه پایین، بهرهوری بالا و در بیشترین حجم تولید صورت گیرد، قطعاً منافعی برای اقتصاد کشور دارد. به عبارت دیگر مشکل در صادرات نفت و گاز نیست چون صادرات نفت و گاز فینفسه نامطلوب نیست بلکه اشکال عمده در نحوه هزینه درآمدهای نفتی در طول دهههای گذشته بوده است. اگر درآمدهای حاصل از صادرات نفت به نوعی در اقتصاد تخصیص داده میشد که به توسعه زیرساختهای عمومی و تولیدی کشور در بخشهای غیرنفتی منجر میشد اقتصاد ایران وضعیت به مراتب مناسبتری داشت.
تجارت، خردهفروشی، املاک، ساختمان و خدمات حرفهای مجموعاً سهم بزرگتری از اقتصاد را نسبت به نفت و گاز تشکیل میدهد. اگر گزارش موسسه جهانی مککینزی را مورد استناد قرار دهیم موارد مطرحشده بخشهایی نیست که به تقویت تولید و صادرات منجر شود چرا که ارزش افزوده این بخشها، به غیر از بخش ساختمان قابل ملاحظه نیست و عموماً مربوط به داد و ستد است. جدول زیر ضریب همبستگی آماری بین تولید ناخالص داخلی، صادرات نفت و گاز و صادرات غیرنفتی را نشان میدهد.