اتفاق عجیبی است، اما هیچ کنجکاوی را برنمیانگیزد، تولیدکنندگان ایرانی در کارگاههای بزرگ و کوچک، در خانهها و در گوشه و کنار شهرها بهگونهای دائمی در حال تولید هستند.
به روایت از روزنامه صمت: حتی به اندازه مورد نیاز جامعه، اما بیشتر از ۷۰درصد این تولیدات ایرانی سربسته و پنهان توسط دلالهای ویژه و کارشناس بازارهای مربوط به اقتصاد شهری و روستایی بهعنوان صادرات چمدانی و یا «وانتی» به کشورهای اطراف فرستاده میشوند، رنگآمیزی میشوند، دگمههایی با مارکهای مختلف و البته بیشتر محصول ترکیه به آنها دوخته شده و سپس با یک نشان دهانپرکن که وجود خارجی هم ندارد، باز هم به صورت کالاهای چمدانی توسط دیگر دلالها به شهرهایی مثل «آستارا»، شهرهای اطراف خلیجفارس و… صادرات دوباره به واقعیت میپیوندد. به عبارتی یک نوع جنس در کارگاهی مثلا خانگی تولید و سپس طبق همان برنامه به کشورهای مقصد فرستاده شده و به هنگام فصل مورد نظر از دید سرمایهگذار، پس از یکی دو ماه به همان کارگاه وارد شده و فقط با مارک جدید و اتوی جدیدتر بستهبندی میشود و با شکل نو در همه فروشگاهها توزیع میشود و در این چرخش حیرتآور، دلالها و واسطهها که فقط دنبال درآمد بیشتر هستند، دستور دوخت و تهیه اجناس مربوط به ماه اسفند را میدهند سپس با یک حراج برنامهریزی شده در ماه بهمن درون ویترینها قرار میگیرد و خریدار هم که خوشحال از شرکت در حراج «دو تا بخر سه تا ببر» احساس موفقیت میکند حتی برای فصل بهار هم اقدام به خرید میکند. تولیدکننده راضی، واسطهگر راضی و خریدار هم راضی. بدون اینکه بعضیها بفهمند واقعا چه خبر است. من و شمای خریدار یک جنس مناسب ایرانی را که توسط دوزندههای ایرانی تولید شده، به سفر رفته و بازگشته به ۲ تا ۳ برابر بهای اولیه میخریم. چون ما هنوز هم معتقدیم مارک خارجی دوخته شده روی جیب پیراهن ارائه شده، برایمان هم پرستیژ و هم شخصیت بهوجود میآورد. یکی از فروشندههای بازار صفوی روبهروی پارک ملت نیز حرفهای جالبی دارد. «بعضی وقتها خود ما هم میدانیم این شلوار یا پارچه وارداتی یا چمدانی از نظر مارک و رنگآمیزی و دگمهها مشکوک است، اما مشتری است که در اصل تعیینکننده است. مهمترین مسئله برای بعضیها نشان تجاری دوختهشده روی یقه و جیب و بین دگمههاست، هر چه چشمگیرتر بهتر. و باز اضافه میکند: حتی بعضی را میشناسم که نسبت به نگهداری مارک پیراهن و بهطور کلی لباس حساس هستند، یعنی مارک داخلی لباس قبلی را به داخل لباس جدید میدوزند، در خریدهای ما و خریدهای مشتریهای جدید و قدیم هم مارک و نوع اتوزنی و دگمهها مهمترین واقعیت است، این ماجرا حتی در فروش کت و شلوارهایی با مارک ترکیه و ایتالیا و جاهای دیگر هم مورد توجه قرار گرفته، در چند سال اخیر کشورهای صاحب «نشان» مارک اصلی مربوط به کتها را روی آستینها کوکدوزی میکنند و این مارکها نو بودن و اصل بودن را تعریف میکند، اما در کمال تعجب میبینیم بعضی دوستان حاضر نیستند این مارکهای ابریشمی را از آستین لباسشان بردارند. البته نه فقط در ایران که در بعضی کشورهای دیگر هم این اعتقاد وجود دارد که مارک سرآستین کت نشاندهنده ارزش لباسی است که میپوشند. در حالیکه در نخستین روزی که لباس را میپوشیم باید این کوک چهارگانه را از آستین برداریم.
درباره لباس مربوط به خانمها نیز چنین برداشتی وجود دارد که نشان تجاری لباس مهمتر از خود لباسی است که میپوشند. راستش اوایل خود ما هم دچار تردید میشدیم تا اینکه پس از تماس با تولیدکنندگان آشنا فهمیدیم این نشانهای تجاری دوخته شده روی آستین تا زمانی اهمیت دارد که لباس پوشیده نشده باشد.