معدن «مهدیآباد» بهعنوان یکی از بزرگترین ذخایر سرب و روی کشور پس از داستانهای بسیار بر سر بهرهبرداری و متوقف شدن فعالیت آن برای سالهای طولانی، امروز بهدست بخش خصوصی به بهرهبرداری میرسد.
نگاهی به «مهدیآباد»
بی شک معدن سربوروی مهدیآباد با ذخیره قابلاستخراج بیش از ۱۵۰میلیون تن میتواند نقش مهمی در تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی پاییندستی و اشتغالزایی منطقه ایفا کند. از سوی دیگر میتواند میزان وابستگی واحدهای تولیدی سربو روی به واردات خاک روی را کاهش داده و از خروج ارز از کشور جلوگیری کند. به گزارش ایمیدرو، امین صفری، مدیر مجتمع سرب وروی مهدیآباد درباره شروع فعالیتهای اکتشافی در این معدن اظهار کرد: نخستین فعالیت اکتشافی در معدن مهدیآباد در سال ۱۳۲۹ انجام شده و نتیجه آن، بهرهبرداری از معدن کالامین بهصورت زیرزمینی است. تا سال ۱۳۳۷ حدود ۱۵هزار تن سنگ کالامین با عیار ۳۵درصد استخراج و بعد از تکلیس و رسیدن به عیار ۴۵درصد، به خارج از کشور صادر شد. پس از آن، حدود ۵۷هزار متر حفاری اکتشافی در ۲۱۵ گمانه در معدن مهدیآباد انجام شده است.وی ادامه داد: در سال ۱۳۷۲ برای دسترسی به کانسار بخش مرکزی، که کانساری سولفیدی است و در عمق ۱۵۰ متری واقع شده، چاهی به عمق ۳۲۴ متر با مقطع دایره به قطر اولیه ۴/۵ متر حفر شد. اما با توجه به هزینههای زیاد استخراج زیرزمینی و نیز تکمیل اکتشافات دشت مرکزی و توجیه استخراج روباز کانسار مهدیآباد، فعالیت در این بخش در سال ۱۳۸۲ متوقف شد و درحالحاضر، آب مصرفی معدن از این بخش تامین میشود. به گفته وی، در سال ۱۳۸۴، وزارت صنایع و معادن وقت پروانه بهرهبرداری معدن سرب و روی و باریت مهدیآباد را صادر کرد که اکنون این پروانه به نام سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) است و براساس ابلاغیه وزارت متبوع، معدن مهدیآباد بهعنوان معدن بزرگ شناخته شده است. براین اساس و در سال ۱۳۸۵، عملیات باطلهبرداری، استخراج و فروش مواد معدنی آغاز شد و تاکنون ادامه دارد.با وجود ذخایر فراوان از سرب و روی در مهدیآباد شاید احداث کارخانه شمش و کنسانتره یکی از الزامات اصلی برای این معدن باشد. صفری درباره این موضوع تصریح کرد: با توجه به برنامهریزیهای انجام شده برای احداث کارخانههای شمش و کنسانتره روی و همچنین فرآوری باریت در آینده، شاهد فرآوری و ایجاد ارزشافزوده قابلتوجهی در مجتمع معدنی مهدیآباد خواهیم بود.در واقع این معدن حلقههای اکتشاف تا فرآوری را در اختیار خواهد داشت و محصولی با ارزشافزوده بیشتر را راهی بازار میکند. بیتردید این اقدام در راستای سیاستهای اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از خامفروشی خواهد بود.با توجه به این موضوع که مهدیآباد ۳ محصول سربو روی، باریت و کالامین را در اختیار دارد، بهرهبرداری از آن نقش مهمی در تامین مواد اولیه یادشده خواهد داشت.صفری در ادامه افزود: در بخش معدن سرب و روی، در سال ۱۳۹۵ شرکت مهندسان مشاور کوشا معدن اقدام به بازنگری در برآورد ذخیره اقتصادی کانسار مهدیآباد و طراحی پیت بهینه آن کرد. این شرکت ذخیره زمینشناسی معدن را ۷۱۶ میلیون تن و میزان ذخیره قابل استخراج را ۱۵۴میلیون تن برآورد کرد. پیت اصلی معدن، ابعادی به طول ۱۹۰۳ متر، عرض ۱۴۳۳ متر و عمق ۳۴۰ متر خواهد داشت.همچنین در بخش باریت، در سال ۱۳۹۲ تصمیم به بازنگری دوباره میزان ذخیره این ماده معدنی و همچنین اصلاح طرح بهرهبرداری آن گرفته شد. بر این اساس، شرکت مشاوران معدن زمین با طراحی و برآورد ذخیره اقتصادی معدن باریت مهدیآباد، ذخیره کانسار باریت BaSO۴ را ۱۲۴ میلیون تن اعلام کردند.وی تصریح کرد: در بخش سوم(معدن کالامین) نیز از اوایل سال ۱۳۸۹، به طور جدی فعالیتهای استخراجی در شمالغربی کانسار مهدیآباد با هدف استخراج یک میلیون و ۸۴۹هزار و ۲۰۰ تن ماده معدنی با عیار متوسط روی ۱۸ تا ۲۰درصد آغاز شد اما با تکمیل اکتشافات و بررسی دقیقتر، میزان ذخیره واقعی کالامین در سال ۱۳۹۱ از سوی شرکت معدن زمین حدود ۳۲۲هزار تن با عیار ۹/۵درصد روی برآورد شد که در عمل ادامه کار از نظر اقتصادی در این بخش غیرممکن شناخته شد. در نهایت در شهریور ۱۳۹۲، این معدن تعطیل و فعالیتها در بخش مرکزی کانسار ادامه یافت.صفری گفت: طی فعالیتهای انجام شده در معدن کالامین، با باطلهبرداری ۲میلیون و ۲۸۱هزار و ۶۲۵ تن متر مکعبی، حدود ۲۱۰هزار تن ماده معدنی با متوسط عیار ۱۰ درصد روی استخراج شد.