محیط کسب و کار مناسب باید چه مشخصهای داشته باشد؟
محمد لاهوتی؛ عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران: یک محیط مناسب و سالم اقتصادی باید شفاف باشد. در یک محیط شیشهای هر گونه فعالیت اقتصادی میتواند کارآیی بالاتری داشتهخ باشد. برای اینکه فضای رقابتی وجود دارد و کسی از رانت ویژه قدرت یا ثروت بهره نمیگیرد. این توانمندی بنگاهها است که جایگاه انها را در بازار نشان میدهد.
حمیدرضا صالحی؛ عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران و عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران: وضعیت محیط کسب و کار در ایران، بر اساس شاخصهای جهانی که برای پایش این محیط اعلام شده، مناسب نیست. تولید و صادرات موتور محرکه رشد و توسعه اقتصادی کشور است؛ اما ما به این مهم بیتوجه هستیم. باید وضعیت بنگاههای اقتصادی بررسی شود و درباره تکتک این شاخصهها، کار کارشناسی انجام شود. یک محیط سالم کسب و کار باید همه محورهای اعلام شده را به طور مشخص مورد توجه قرار دهد.
محمدعلی دیدهروشن؛ عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران و عضو هیئت نمایندگان اتاق شیراز: یک محیط سالم اقتصادی باید حاکمیت قانون را بپذیرد. در زمان حاکمیت قانون است که فضا برای رقابت سالم فراهم میشود. در محیط مناسب کسب و کار باید به همه آن ۱۰ شاخصه اعلام شده توسط بانک جهانی توجه شود. اما آیا واقعا در ایران اینگونه است؟ چرا باید وضعیت بنگاههای ما از وضعیت بنگاههای اقتصادی کشورهای همسایه به مراتب عقبتر باشد؟
موانع موجود در بهبود فضای کسب و کار در حوزه صادرات کدام است؟
لاهوتی: عدم وجود شرایط مشخص، باثبات و شفاف برای فعالان اقتصادی و حوزه صادرات از بزرگترین مشکلات روز است. قوانین در این حوزه مشخص نیست و هر روز استراتژی کلان تغییر میکند. قوانین متعدد که تفسیرهای سلیقهای از ان قوانین به صادرات و صادر کننده ضربه میزند. مشکل دیگر این حوزه وجود کارتهای یکبار مصرف است که در نهایت نظارت دولت بر آنها ممکن نیست و همین فعالیتهای غیررسمی به اقتصاد ضربه میزند. امکان شناسایی این افراد در حوزه مالیاتی ممکن نیست و باز مالی این افراد بر اقتصاد رسمی کشور تحمیل میشود.
صالحی: باید فضای رقابتپذیری را برای بنگاههای اقتصادی فراهم کرد؛ اما در ایران این فضا به شدت مورد نقد است. عدهای از رانتهای ویژه برخوردار هستند و این توان رقابت را از بنگاهها در همه حوزههای موجود را گرفته است. مسئله دوم که میتوان ان را از بزرگترین مشکلات بخش خصوصی اعلام کرد سیستم پیچیده بروکراتیک است. در این سیستم هر کار آسانی به بازه زمانی یکتا چند ماهه نیاز دارد تا به انجام برسد. مثلا برای ثبت شرکتها که در کشور گرجستان در دو ساعت انجام میشود ما باید حدود سه ماه زمان صرف کنیم.
دیدهروشن: وقتی وضعیت محیط کسب و کار در ایران را با دنیا مقایسه میکنید، آن را شبیه مسابقه اتومبیلرانی با ماشین بنز ۲۰۱۶ با پیکان مدل۵۷ میبینید! کدام یک امن و سریع است؟ این وضعیت امروز فضای و محیط کسب و کار ما هست. مهمترین مشکل امروز ما قوانین متعدد، مخل، مزاحمی است که هر کسی میتواند این قانون را تفسیر به رای کند. محیط اقتصادی ما امن نیست، وضعیت پایداری ندارد؛ ما باید بتوانیم محیط امنی را برای کسب و کار فراهم کنیم. باید فضا را برای سرمایهگذاری خارجی فراهم کنیم. بعد از امضای قرارداد برجام، خیلی از هیئتهای تجاری خارجی به ایران آمدند؛ اما به دلیل اینکه ما در حوزه قوانین و مقررات کسب و کار وضعیت مناسبی نداشتیم برای سرمایهگذاری استقبال نکردند. از طرف دیگر ما باید بتوانیم فضا را برای سرمایهگذاری ایرانیان خارج از کشور فراهم کنیم تا تجار خارجی هم به ما اعتماد کنند.